Will Nguyễn, công dân Mỹ gốc Việt bị Việt Nam giam cầm sau các cuộc biểu tình hồi tháng 6, lên tiếng trong một phát biểu dường như công khai đầu tiên của anh hôm thứ Sáu kể từ khi bị trục xuất khỏi Việt Nam vào tuần trước. Anh chỉ trích việc anh bị giam cầm và nói “sẽ không bao giờ hối tiếc” vì đã giúp người dân Việt Nam “thực thi dân chủ.”
Anh Will, 32 tuổi, một sinh viên cao học tại Singapore, bị khởi tố vào tháng trước về cáo buộc gây rối trật tự công cộng sau khi tham gia các cuộc biểu tình ở Thành phố Hồ Chí Minh vào ngày 10 tháng 6 trong lúc anh đang đi nghỉ ở Việt Nam. Một phiên tòa xét xử anh hôm 20 tháng 7 đã kết tội anh về cáo buộc này và đưa ra hình phạt là trục xuất ngay lập tức.
Trong một thông điệp bằng tiếng Anh và tiếng Việt đăng trên trang Facebook cá nhân và tài khoản Twitter, anh dành lời tri ân tới những người Việt Nam ủng hộ anh bằng cách đăng một bức hình nghệ thuật mà anh nói được gửi đến cho anh sau khi phán quyết được đưa ra.
Bức hình cho thấy một con cá voi xanh lơ lửng bên trên thành phố gợi nhớ tới hashtag “FreeWilly” được gia đình, bạn bè và những người ủng hộ anh – bao gồm các nghị sĩ trong Quốc hội Hoa Kỳ – lan truyền trên mạng xã hội trong 41 ngày anh bị giam cầm. “Free Willy” là tên một bộ phim năm 1993 về nỗ lực giải cứu một con cá voi sát thủ và thả nó về đại dương.
“Giam cầm mà không có cáo buộc, không có bất cứ ngày phóng thích nào là một hình thức cưỡng ép quá đáng,” anh viết. “Tôi sẽ không bao giờ hối tiếc về việc giúp người dân Việt Nam thực hành dân chủ … và cả cuộc đời này tôi sẽ tiếp tục giúp Việt Nam phát triển.”
Một phát ngôn công khai dài hơn sắp được công bố, anh cho biết, nói thêm rằng anh sẽ bay về thành phố quê nhà Houston của anh ở Mỹ vào ngày thứ Sáu 3 tháng 8. Tin cho hay anh và gia đình đã bay sang Singapore sau khi được phóng thích.
Em gái của anh, Victoria, khi đó viết trên Facebook rằng anh cần thời gian để “vượt qua chấn động tinh thần, để suy ngẫm, và để quay về cuộc sống bình thường của mình.”
“Thật mừng được nghe tiếng nói của bạn trở lại! Hàng đêm gia đình chúng tôi đều cầu nguyện cho bạn!” một người ủng hộ bình luận dưới thông điệp của anh trên Facebook.
Nhà chức trách Việt Nam cáo buộc Will Nguyễn đã tụ tập cùng đám đông gây rối dọc tuyến đường từ Sân bay Tân Sơn Nhất vào trung tâm thành phố. Anh đã hô hào đoàn người phá hàng rào và vượt qua xe đặc chủng của cách sát khi họ bị chặn lại, Công an Thành phố cho biết, nói thêm rằng các hành động của anh đều bị ghi hình.
Trong một video thú tội được chiếu trên truyền hình nhà nước ngày 18 tháng 6, anh được cho thấy nói bằng tiếng Việt ngập ngừng rằng anh đã vi phạm luật pháp Việt Nam và hứa sẽ không tham gia các hoạt động “chống phá” nữa, đồng thời bày tỏ hối hận là các hành động của anh đã gây rắc rối cho gia đình, bạn bè.
Vụ giam cầm Will Nguyễn đã vấp phải chỉ trích của các tổ chức nhân quyền quốc tế và nhiều nhà lập pháp trong Quốc hội Mỹ. Một dân biểu liên bang trước phiên tòa xét xử anh cảnh báo rằng Việt Nam sẽ gánh chịu hậu quả nếu kết án tù công dân Mỹ gốc Việt này.
