Úc có thủ tướng mới

Cử tri Úc đã lật đổ liên minh bảo thủ cầm quyền vào thứ Bảy, coi như tỏ sự chán nản trước các chính sách lối mòn của Thủ tướng Scott Morrison.

Kết quả này mở đường cho lãnh đạo đối lập Anthony Albanese, 59 tuổi, trở thành thủ tướng kế tiếp, nhưng vẫn chưa rõ liệu Đảng Lao động trung tả của ông sẽ giành được đa số hoàn toàn hay buộc phải liên hiệp với các ứng cử viên của Đảng Xanh và ứng cử viên độc lập.

Trước khi nước Úc bước vào sáng sớm Chủ nhật, ông Albanese bước lên sân khấu để phát biểu trước đám đông náo nhiệt: “Tối nay người dân Úc đã bỏ phiếu cho sự thay đổi. Nó nói lên rất nhiều điều về đất nước tuyệt vời của chúng ta rằng người con trai của một bà mẹ đơn thân vốn là người hưu trí khuyết tật, người con trai này lớn lên trong một khu nhà được trợ cấp ở Camperdown, có thể đứng trước các bạn tối nay với tư cách là thủ tướng Úc.”

Thủ tướng đương nhiệm Morrison đã thừa nhận thất cử một giờ trước đó, nhưng nói rằng chính quyền của ông đã để lại một đất nước ở một “vị thế mạnh hơn” so với khi ông nhậm chức vào năm 2018: “Vào một đêm như đêm nay, chúng ta có thể suy ngẫm về sự vĩ đại về nền dân chủ của chúng ta,” và cho biết ông sẽ từ chức lãnh đạo Đảng Tự do.

Thái độ nhượng bộ của ông Morrison mang lại ổn định trong một đêm bầu cử có những kết quả gần như bát nháo, khiến một số nhà phân tích chính trị dày dạn kinh nghiệm phải vò đầu bứt tai.

“Đêm nay có thể là một đêm dài,” chuyên gia bầu cử Antony Green nói trên mạng Australian Broadcasting Corp. “Chúng ta có thể sẽ mất một tuần dài để xem mỗi đảng có bao nhiêu ghế. Chúng ta có thể mất từ hai hoặc ba tuần mới xác định được ai sẽ lãnh đạo chính phủ. ”

Nhưng rõ ràng trước mắt là khung cảnh chính trị Úc đang phân hóa. Cuộc bầu cử diễn ra vào thời điểm xứ Chuột Túi đang có căng thẳng. Vùng đất được mệnh danh là “không phải lo lắng” phải nói là đã trở thành khá lo lắng. 

Các cuộc thăm dò ý kiến ​​gần đây cho thấy người Úc, thường nằm trong số những người lạc quan nhất hành tinh, ngày càng không hài lòng với cuộc sống và lo lắng về tương lai.

Là nền kinh tế lớn thứ 13 thế giới, Úc vẫn đang phát triển mạnh mẽ, như Thủ tướng  Morrison thông báo vào tuần trước rằng tỷ lệ thất nghiệp đã giảm xuống mức thấp nhất trong 50 năm qua. Nhưng lạm phát cũng mạnh không kém, có nghĩa là đồng tiền kiếm được của người Úc không mua sắm được nhiều hàng hóa và dịch vụ như trước.

Mark Kenny, giáo sư chính trị tại Đại học Quốc gia Úc, mô tả tâm trạng phổ biến hiện nay là “mệt mỏi, không ổn định, đôi chút sợ hãi.”

Ông kể ra lý do: “Những thứ như Trung Quốc ngày càng hung hăng, cuộc chiến ở Ukraine, giá cả sinh hoạt tăng”. Theo ông, phe của Thủ tướng Morrison đã tận dụng khung cảnh này để hù dọa cử tri rằng đất nước sẽ bất ổn thêm nếu bạn thay đổi chính phủ.

Nhưng âm mưu chống lại sự thay đổi đó đã không thuyết phục cử tri.

Một năm trước, ai cũng nghĩ Morrison dễ dàng tái đắc cử nhờ ngăn chặn vi-rut corona; nhưng việc triển khai vắc-xin chậm chạp và sự bùng phát của các biến thể delta và omicron đã làm dấy lên những lời chỉ trích về cách xử lý khủng hoảng của ông.

Nhân chuyện Covid, nhiều người còn nhắc lại khi đất nước có vụ cháy rừng kinh hoàng vào năm 2019, ông ta lại đi nghỉ. Khi được hỏi tại sao lại vắng mặt, ông còn trả lời: “Tôi đâu có cầm vòi rồng đâu bạn.” 

Vào tháng 3, ông lại bị phàn nàn vì chờ hơn một tuần mới ban bố tình trạng khẩn cấp quốc gia khi đất nước có trận lũ lụt lịch sử.

Morrison cũng phải đối mặt với các vấn đề về uy tín. 

Năm ngoái, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron cáo buộc Morrison nói dối về một thỏa thuận tàu ngầm đã ký với Pháp rồi lại không mua. Sau đó lại có cuộc tấn công từ bên trong liên minh cầm quyền, ví dụ những tin nhắn bị rò rỉ gọi ông là một “người kinh khủng” và “giống như mắc tâm thần.”

Đảng của ông Morrison đã phải đối mặt với nhiều vụ tai tiếng, trong đó có cáo buộc của nhân viên làm cho liên minh cầm quyền rằng cô đã bị một đồng nghiệp trong Quốc hội cưỡng hiếp vào năm 2019. Cáo buộc này đã gây ra các cuộc biểu tình trên toàn quốc để đòi bình đẳng giới.

Paul Williams, một nhà khoa học chính trị tại Đại học Griffith ở Brisbane, cho biết: Thất bại của liên minh “rõ ràng là sự bác bỏ ông Morrison hơn là sự yêu mến ông Albanese hoặc đảng Lao động của ông này”. 

(Theo Washington Post)