Từ Việt Nam đến Nicaragua

Từ Việt Nam

Tôi hỏi Bing, có bao nhiêu cuộc thi hoa hậu ở Việt Nam? Bing trả lời: “Có rất nhiều cuộc thi hoa hậu được tổ chức ở Việt Nam. Theo một bài báo trên Tuổi Trẻ Online, năm 2022, có hơn 22 cuộc thi hoa hậu lớn được cấp phép tổ chức, chưa kể đến các cuộc thi hoa hậu doanh nhân, hoa hậu nhí, hoa khôi hoặc các cuộc thi sắc đẹp quy mô cấp tỉnh. Tuy nhiên, theo một bài báo trên Bnews, năm 2022 có 22 cuộc thi hoa hậu được cấp phép chính thức, trong đó có 8 cuộc dồn lại từ năm 2021 vì Covid-19. Vì vậy, số lượng cuộc thi hoa hậu ở Việt Nam có thể khác nhau tùy vào nguồn tham khảo.”

Tôi quay sang hỏi Tuổi Trẻ Online thì bị hỏi lại: “Thi hoa hậu năm 2022 ở Việt Nam: Tổ chức thật nhiều nhớ được bao nhiêu?” Bài báo này ngon nhe; sau khi than rằng vì có quá nhiều cuộc thi hoa hậu được tổ chức liên tục, có những đêm chung kết đã tổ chức cùng ngày, đụng hàng, khiến cho người xem ngán ngẩm phải thốt lên “Ra đường gặp hoa hậu”; ngon ở chỗ ý muốn nói hoa hậu bây giờ chạy đầy đường, giống như thời kỳ Chống Mỹ Cứu Nước, hễ ra ngõ là gặp anh hùng, không biết tác giả bài báo có phải “kiểm điểm” gì không?

Tôi quay sang hỏi Kinh tế & Đô thị thì nghe than: “Bội thực thi hoa hậu tại Việt Nam.” Vì báo này là cơ quan ngôn luận của UBND TP Hà Nội, nên bài báo đề xuất muốn hết bội thực thì cần có “chế tài quản lý tổng thể”. Đúng là trung ương, cái gì cũng muốn quản.

Lý do các cô thích thi hoa hậu thì ai cũng biết: danh tiếng và tiền bạc mà công sức bỏ ra chẳng bao nhiêu. Chỉ cần một khóa ngắn ngày ở các “lò” đào tạo, các cô sẽ rành rẽ cách đi đứng ra sao, quay trái quay phải quay vòng ra sao trên sàn catwalk.

Lấy ví dụ, nếu không có danh hiệu người mẫu, á hậu hay hoa hậu; các cô chỉ thu hút được Chủ tịch xã huyện, chỉ sở hữu nhà bốn năm tầng; nhưng nếu có các danh hiệu này, các cô có thể vượt cấp dắt tay quan chức từ Trung Ương Đảng trở lên hoặc các triệu phú đô la; có nghĩa là sẽ sống trong các biệt phủ, kẻ hầu người hạ.

Tương tự như phái nam. Nếu các-vi-zít của các anh chỉ có BS đứng trước cái tên thì quá xoàng. Nếu trước BS có thêm TS thì khá hơn một tí. Oách nhất là GS-TS-BS. Tôi từng chứng kiến các anh đó khệ nệ hai tay cung kính trao đổi các-vi-zít với đối tác nước ngoài. Mặt các anh cứ hất lên cho đối tác nước ngoài biết họ đang giao lưu với một giáo sư-tiến sĩ-bác sĩ đấy nhé, không phải thứ quèn đâu, mặc dù không biết các học hàm học vị này có phải do đại học Đông Đô cấp hay không.

Từ khi phong trào hoa hậu nở rộ, các cô nhận vương miện chủ yếu chỉ có mục đích đi tìm danh tiếng và tiền bạc, không hề dính dáng đến chính trị. Thỉnh thoảng mới có chuyện hoa hậu Phạm Hương viết trên trang cá nhân mạng xã hội của cô: “Hoàng Sa – Trường Sa là của Việt Nam, phản đối luận điệu đường lưỡi bò. Trung Quốc phải tôn trọng Tòa trọng tài quốc tế…” Thỉnh thoảng mới có chuyện hoa khôi Lan Khuê giới thiệu tấm bản đồ Việt Nam đầy đủ với Hoàng Sa – Trường Sa của Việt Nam và “khoanh vùng” địa điểm mà Trung Quốc gọi là “đường lưỡi bò” ở biển Đông, khi cô tham dự Miss World tại Trung Quốc năm 2015.

Đến Nicaragua

Lý do tôi hỏi Bing về hoa hậu là vì đọc được tin cô hoa hậu người Nicaragua, sau khi vừa thắng giải Hoa Hậu Hoàn Vũ đã bị nhà nước đội thêm vương miện “thế lực phản động”.

Ngay khi cô Sheynnis Palacios, 23 tuổi giành chiến thắng vào ngày 18 tháng 11, người dân Nicaragua tưng bừng đổ ra đường phố để ăn mừng, giống như “đi bão” của Việt Nam. Từ phút đó, Palacios đã trở thành biểu tượng của niềm tự hào dân tộc và khát vọng muốn có thay đổi của người dân đen Nicaragua. Không tự hào sao được khi Palacios là người Trung Mỹ đầu tiên chiến thắng Hoa hậu Hoàn vũ, qua mặt các hoa hậu một số nước Nam Mỹ vốn được xem cường quốc hoa hậu. Bao lâu nay, nhân dân Nicaragua rất hiếm khi có một khoảnh khắc vui mừng dưới chế độ “chuyên chính” của Ortega.

Năm nay 78 tuổi, Daniel Ortega đã giúp lãnh đạo một cuộc cách mạng cánh tả lật đổ Anastasio Somoza, một nhà độc tài cánh hữu, vào năm 1979. Hơn bốn thập niên sau, Nicaragua vẫn là một trong những quốc gia nghèo nhất và bị áp bức chính trị nhất ở Tây bán cầu.

Lúc ban đầu, các ống loa của nhà nước cũng ca ngợi chiến thắng của hoa hậu Palacios, nhưng sau đó xuất hiện những hình ảnh cho thấy Palacios đã từng tham gia các cuộc biểu tình chống chính phủ vào năm 2018; thế là mất hứng, quê một đống, và phản công.

Tối thứ Sáu tuần trước, cảnh sát cáo buộc gia đình điều hành công ty tổ chức thi hoa hậu ở Nicaragua là có “âm mưu chống lại nhà nước”. Thông báo tạm giam của cảnh sát cho biết họ muốn bắt bà Karen Celebertti, người chủ công ty đã lợi dụng việc quảng bá các cuộc thi sắc đẹp để tạo không gian hoạt động cho phe đối lập trong một âm mưu được nước ngoài hậu thuẫn. Vì bà Celebertti không có mặt trong nước nên cảnh sát đã bắt tạm người chồng và con trai của bà.

Tài liệu của cảnh sát cho biết bà Celebertti, chồng và con trai đã tham gia các cuộc biểu tình chống chính phủ năm 2018. Sau khi cuộc nổi dậy bị dập tắt – cướp đi sinh mạng của hơn 300 người – gia đình vẫn duy trì liên lạc với “những kẻ hô hào phản quốc”. Họ bị cáo buộc đã biến các cuộc thi hoa hậu thành một “ổ phục kích chính trị” nhằm phá hoại chính quyền với sự hỗ trợ của “các đặc vụ nước ngoài”.

Hoa hậu Palacios không sao, vì cô đã chuyển đến New York để thực hiện các công việc của một Hoa hậu Hoàn vũ theo như hợp đồng có ghi. Tài khoản Facebook cũ của cô, có đăng ảnh của mình tại các cuộc biểu tình năm 2018, đã gỡ xuống.

Lý lịch trích ngang của cô thật khiêm tốn. Palacios tốt nghiệp đại học bằng cách giành học bổng và đi bán buñuelos, một loại bánh mì chiên ngọt. Cô hay công khai đức tin Công giáo của mình, vào thời điểm giáo hội Nicaragua đang bị bủa vây tứ bề, nhiều linh mục vô hộp. Trên thực tế, chính phủ đã cắt quan hệ với Vatican và nắm quyền quản lý Đại học Trung Mỹ, ngôi trường cũ của Palaciaos do các cha dòng Tên điều hành.

Lời bàn thêm

Cách hành xử của chính quyền Nicaragua làm nhớ lại cô Anastasia Lin, 26 tuổi, sinh trưởng ở Hồ Nam, Trung Quốc, nhưng là cư dân Canada từ 13 tuổi. Năm 2015, cô là đại diện cho Canada trong cuộc thi hoa hậu quốc tế ở thành phố Tam Á của Trung Quốc, nhưng chính quyền Trung Quốc không cấp visa cho cô vào vì các hoạt động ủng hộ Pháp Luân Công của cô. Ngoài ra, cô còn phê phán việc chính phủ Trung Quốc thu gom nội tạng từ các tù nhân tôn giáo để phục vụ ngành cấy ghép.

Cô cho biết cha cô, hiện vẫn sống ở Trung Quốc, đã bị các nhân viên an ninh Trung Quốc mời lên “làm việc” về các hoạt động ủng hộ nhân quyền của con gái. Cô nói rằng vì những quấy rối đó, cha cô buộc phải phá sản.

Phản ứng của chính quyền các xứ – một mình ta lãnh đạo toàn diện, tuyệt đối – là một kết hợp giữa sự sợ hãi và sự ngạo nghễ vì không ai dám làm gì mình, luật là tao và tao là luật.

Ngoài các biện pháp gây rối thân nhân, còn những cách khác như cấm xuất cảnh, đề xuất chủ nhà không cho mướn chỗ ở, yêu cầu chủ lao động không thuê mướn, quăng đồ dơ vào nhà…

Việt Nam giống Nicaragua ở chỗ tha hồ tổ chức hoa hậu, bóng đá, cúng sao giải hạn… để lơ là hoặc quên đi càng tốt với những chuyện như Bản Giốc, Biển Đông, chuyến bay giải cứu, Việt Á, bò dát vàng, Thủ Thiêm, án oan, dân oan, Vạn Thịnh Phát, bất động sản đóng băng, các khu đất vàng bán cho nước lạ, nhiều khu dân Việt Nam không được vào, cho thuê mặt bằng ở thành phố không ai đủ sức thuê pahi3 đóng cửa hàng loạt, hàng dệt may giày da thiếu đơn đặt hàng, rau củ quả bị chận lại ở cửa khẩu…

So sánh giữa hai vị vua thì Trọng thua Ortega vì chỉ mới có 3 nhiệm kỳ, Ortega thì 4. Trọng thua Ortega vì bà Trọng không được cơ cấu giữ một chức vụ gì, còn bà Ortega, tên cúng cơm là Rosario Murillo, đang nắm chức Phó tổng thống kiêm Phát ngôn viên chính phủ.

Nhưng Trọng hơn Ortega về tầm nhìn. Trong khi Ortega chờ Palacios ẵm giải Hoa Hậu rồi mới phát hiện ra là thành phần phản động thì Trọng đã biết trước nữ hoàng nội y có tiềm năng trở thành mối nguy cho chế độ cho nên đã lấy việc cô này tập lái xe phân khối lớn làm cái cớ để mời cô ta nhập kho.

Bởi vì Ngọc Trinh có hàng triệu người theo dõi, mỗi lần cô tạo dáng mới thì có trăm ngàn người hít hà, thở hồng hộc, có chỗ đứng. Câu “không có tiền thì cạp đất mà ăn á?” của cô ấy ấn tượng gấp mấy lần câu “không có gì quý hơn độc lập tự do” của cha già Chiều Nay bởi vì nó quá chuẩn, quá hiện thực, quá chính xác; còn câu kia chỉ đúng có một phần ba.

Biết đâu đó? Nếu không nhanh chóng triệt tiêu con “giặc cái” này thì nay mai nó được “giác ngộ cách mạng” theo kiểu tư bản thứ thiệt, trong phim nó ra đòn như Kim Hoa bà bà, nó mà phất cờ khởi nghĩa, thiên hạ chạy theo nó rần rần như triều dâng thác đổ thì sao? Nó mà tiến về Sài Gòn thì cỡ như Thị Phóng hay Kim Ngân hay Thanh Trà chỉ đáng xách ví Chà-neo cho nó, vừa lẽo đẽo bám theo chiếc mô-tô của nó vừa lãnh khói đầy mặt.

Sẵn đây, chúng tôi xin báo cho chị Mỹ Tâm biết: chúng tôi rất ngứa mắt trước việc chị lôi kéo hàng vạn fan tri âm đến tụ tập phủ kín sân Mỹ Đình hò hét vang trời, pháo sáng bắn tung tóe. Chị hỏi tại sao, chúng tôi trả lời:

Thử hỏi lần này chị hát “Đừng hỏi em vì sao”, lần tới chị sẽ hỏi “Các fan có nghe Tâm rõ không ạ?”; lần này chị hát “Nào anh em ta cùng nhau xông pha lên đường, kiếm cái gì ăn sáng”, lần tới chị sẽ hát “Nào anh em ta cùng nhau xông pha lên đường, tiến nhanh về Nhà Hát Lớn hoặc quảng trường Ba Đình” , thế rồi thì là các fan tri âm của chị ùn ùn làm theo lời chị thì chúng tôi biết chạy đằng nào?

Showbiz là nghề sống nhờ đám đông, chính trị cũng thế. Người hoạt động trong ngành showbiz không thích ai nổi tiếng hơn mình, người hoạt động chính trị cũng vậy. Từ showbiz nhảy sang chính trị chỉ cách có gang tay.

Bằng chứng là Philippines đã có diễn viên điện ảnh trở thành Tổng thống, thậm chí đế quốc Mỹ cũng có, chưa kể một anh diễn viên vai u thịt bắp chuyên đóng phim hành động cũng được bầu làm thống đốc Cali.

Cẩn thận nay mai sau Ngọc Trinh, cả Trấn Thành lẫn Hoài Linh cũng very very likely trở thành đối tượng tiềm năng cần xử lý. Nếu có ai nhắc Trọng về Tổng thống Ukraine hiện nay.

Châu Quang