Tôi ít học và lười đọc nên mãi đến năm 2011 mới được nhà văn Vũ Thư Hiên giới thiệu cho tập Tùy Tưởng Lục của Ba Kim. Qua tác phẩm này, tôi lại biết thêm một người cầm bút (danh tiếng) khác của đất nước Trung Hoa – Lão Xá.
Ông cũng là một nạn nhân bi thảm trong cuộc Cách Mạng Văn Hoá. Cứ theo như lời của Ba Kim thì Lão Xá đã “ngậm hờn mà chết.” Ông trầm mình vào ngày 24 tháng 4 năm 1966, với lời trối trăn (“Tôi yêu nước ta lắm chứ, thế nhưng ai yêu tôi?”) khiến ai cũng cảm thấy ngậm ngùi.
Nỗi đắng cay của Lão Xá cũng khiến tôi nhớ đến đôi lời cay đắng (khác) nghe được ngay sau khi Chiến Tranh Việt Nam vừa chấm dứt :
Gần nhà tôi có cụ Lập, hơn bảy chục tuổi, thổi clarinette dàn nhạc cung đình của Bảo Đại, cùng dàn nhạc theo cách mạng, đánh Pháp rồi tập kết ra Bắc … Sống một mình. Nghèo, đói…
Bây giờ, tôi mau mắn mừng cụ sắp được đoàn tụ gia đình. Nhưng cụ nắm tay tôi:
– Cảm ơn ông, đoàn với ai, tụ với ai? Vợ con chưa biết hiện ở đâu, đi theo nhà khác mất rồi có khi. Họ hàng thì chết trong Tết Mậu Thân… Tôi về đó vẫn lại trơ làm thằng tập kết đợt hai trơ trọi một mình… Ra đi để thống nhất đất nước, bây giờ ai thống nhất với thân già tôi? (Trần Đĩnh. Đèn Cù II. Westminster, CA: Người Việt, 2014).
Cụ Lập, tất nhiên, không phải là người duy nhất sống “nghèo đói” và “trơ trọi một mình” như thế. Tôi còn biết thêm nhiều ông cụ nữa, cũng rơi vào hoàn cảnh bẽ bàng (và lỡ làng) tương tự :
“Điển hình nhất là ông Đốc Huệ và ông Đốc Thỉnh của tỉnh Bến Tre. Một học giả uyên thâm có bằng cử nhân Văn chương Pháp thời Pháp thuộc có được mấy người. Nếu ở lại với Pháp thì ông đã vinh thân phì da vào hạng nhất Nam kỳ, nhưng ông đã đem cả gia đình đi kháng chiến. Ra Bắc về Nam hai lần. Khi hiệp ước Hòa Bình 54 được ký kết ông Thỉnh bị bỏ quên…
Riêng ông Mười Huệ chủ tịch tỉnh Bến Tre chín năm liền, ra Bắc được phong cho chức Thư ký của Hội Việt Pháp Hữu Nghị ở đường Lý Thường Kiệt và được cho ở trong một cái garage tồi tàn dột nát đầy sách nát của Tây vứt lại trước khi chúng chuồn. Ông Mười có bệnh cánh tay phải, không được săn sóc, không có cả bếp để nấu cơm phải đi ăn vất vưởng ở hợp tác xã bữa có bữa không hoặc bằng những ổ bánh mì nguội nài nỉ mua bằng những hào bạc hiếm hoi còn sót lại của tháng lương chết đói.
Ngồi viết những dòng này tôi còn trông thấy ông trên những nẻo đường kháng chiến của Ba Tri, Giồng Trôm, Tán Kế mà tôi kính yêu như một thần tượng. Ôi kháng chiến mà chi. Anh dũng mà chi. Thành Đồng Đất Thép để làm gì? Tất cả đều đút vào mồm con sói mặt đỏ Bắc kỳ tên là Hồ Chí Minh thôi. Một tên sát nhân, một thằng bịp lớn nhất lịch sử Việt Nam.” (Xuân Vũ & Dương Đình Lôi. 2000 Ngày Đêm Trấn Thủ Củ Chi. QII. California: Xuân Thu, 1998).
Tôi hoàn toàn chia sẻ cái tâm cảm uất hận của nhà văn Xuân Vũ. Tuy thế, tôi e rằng ông không được hoàn toàn khách quan khi mang hết đám dân miền Nam tập kết bỏ chung vào … một rọ để cho “một thằng bịp lớn nhất lịch sử Việt Nam” lạm dụng. Thực tế thì cũng có kẻ này, kẻ nọ, chớ Bác và Đảng đâu có bạc đãi tất cả mọi người.
Gần đây, trên trang Vietnamnet (đọc được vào hôm 13/05/2020) Ths Vũ Thị Kim Yến có những ghi nhận như sau :
Đến năm 1975, hơn 15.000 học sinh miền Nam được đào tạo qua bậc đại học và sau đại học ở các trường đại học trong và ngoài nước. Phần lớn các “hạt giống đỏ” mà Bác Hồ, Đảng ta và nhân dân miền Bắc gieo trồng ngày nào đã nẩy mầm thành những cây vạm vỡ, vững chắc.
Trong số này, có 6 ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư TƯ Đảng; 18 nguyên ủy viên TƯ Đảng, 3 Bí thư Tỉnh ủy; 18 Thứ trưởng và Chủ tịch tỉnh…
Điển hình như nguyên Phó Chủ tịch QH Trương Quang Được, nguyên Bộ trưởng, Chủ nhiệm UB Bảo vệ và Chăm sóc trẻ em Trần Thị Thanh Thanh, nguyên Bộ trưởng Văn hoá Nguyễn Khoa Điềm, nguyên Trưởng Ban Nội chính TƯ Nguyễn Bá Thanh…
Nhiều học sinh miền Nam trở thành lãnh đạo cấp cao trong lực lượng công an, quân đội như Thượng tướng Nguyễn Khánh Toàn, Thượng tướng Trương Quang Khánh, Trung tướng Bùi Quang Bền…
Đặc biệt, hiện tại, nhiều học sinh miền Nam vẫn đang đảm nhận những trọng trách rất quan trọng của đất nước như Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, Phó Thủ tướng thường trực Trương Hòa Bình, Bí thư Thành ủy TP.HCM Nguyễn Thiện Nhân, Chánh án TAND tối cao Nguyễn Hòa Bình…
Không ai chối cãi được rằng có những hạt giống đỏ miền Nam mà Bác và Đảng gieo trồng nay đã đơm bông. Chỉ có điều đáng tiếc lại là loại hoa hôi. Tuy đều “đảm nhận những trọng trách rất quan trọng của đất nước” nhưng những nhân vật thượng dẫn đều không thực hiện được một thành quả nào ráo, ngoài những lời lẽ mị dân hoặc những câu tuyên bố ngây ngô hay sáo rỗng :
Nguyễn Thiện Nhân : “Đến năm 2010, giáo viên sống được bằng lương.”
Nguyễn Xuân Phúc: “Hợp tác xã là con đường để đưa nhân dân đến gần hơn với lý tưởng cao đẹp của chủ nghĩa xã hội.”
Nguyễn Bá Thanh: “Sắp tới tôi sẽ rà một số cái, cho hốt liền, khỏi nói nhiều.”
Nguyễn Hòa Bình: “Nếu không có đủ căn cứ chứng minh là tội nặng thì phải quyết có tội nhưng tội nhẹ.”
Nguyễn Khoa Điềm: “Bây giờ tôi chỉ còn chường cái mặt tôi ra trong thơ.”
Gọi họ là những tinh hoa của miền Nam trong đám người tập kết thì (nghe chừng) không ổn. Về hạn từ này, dịch giả Phạm Nguyên Trường đã rất cẩn thận khi dụng bút: “Nghĩa của từ ELITE: the richest, most powerful, best-educated, or best-trained group in a society cho nên nếu luôn luôn dịch là TINH HOA thì e rằng không đúng.” Vẫn theo lời ông thì có lắm kẻ chỉ đáng gọi là thuộc giới ăn trên ngồi trốc.
Nguyễn Khoa Điềm, Nguyễn Bá Thanh, Nguyễn Thiện Nhân, Nguyễn Hòa Bình, Nguyễn Xuân Phúc … quả đúng là những kẻ thuộc giới ăn trên ngồi trốc. Họ là những hạt giống đỏ được gieo trồng từ miền Bắc, và đã ươm mầm thành cây. Loại cây này, học giả Phan Khôi gọi một cách lịch sự là cây Cộng Sản. Còn dân gian thì gọi là cây cứt lợn!
Ca sĩ chứ không phải cãi
Nghe cãi Lệ Thanh hát rằng thì là :” … nắng đã phai mầu nhớ .. “ ; ông Ba bia thấy : nó kỳ diệu và lãng mạn biết chừng nào !! Mầu nhớ là mầu gì ? Nắng đã phai . Còn đây các lời “ còm “ toàn là : lá thúi địt , hoa phân lợn ….!! Cũng văn nghệ , văn gừng như ai !
Ở VN thời đệ nhất và đệ nhị VNCH , có 2 chương trình song song Pháp và Việt ở bậc trung học . Học sinh chương trình Việt học tiếng Pháp để đọc sách giáo khoa của Pháp nên học về phân tích văn phạm của Pháp , nên có cơ hội đi du học ở Pháp thì dễ thành công, trong khi học sinh trường trung học Pháp ở VN thời đó nói và viết tiếng Pháp tương đối khá nhưng mà lại lười đọc xách tiếng Pháp. Dân chương trình Việt đi du học ở Pháp , đậu bằng cấp ở Pháp nhưng mà tiếng Việt vẫn nhớ nên dễ được trọng dụng, nhất là từ các trường đại học lớn ở Pháp , lại có piston mạnh . Vì ảnh hưởng của Pháp rất trọng khoa bảng . Chứ còn bây giờ lên YouTube mà nghe Jean Luc Melenchon phàn nàn hàng nhiều triệu euro cho research ở Pháp ,mà khi có coronavirus Mỹ , Nga , Trung cộng tìm ra vaccin !! Cho nên cái học kiến thức mông lung nó không có tính chất hữu dụng và thực dụng .
Đã vậy rồi , TNT bạ đâu cũng viết “ nhỏ cỡ con thỏ “ !! Trong khi TNT lê lết ở Lào , Cao miên … cóc dám mon men về VN , sợ bị trói như Rambo !!
Cái người mà được giáo dục trong ché độ tự do nó đều phải hiểu là TNT không sống ở VN mà lại có thể là đại biểu Quốc Hội ?! Mà Cộng Sản các điều căn bản như thế nó cũng biết !
Cỡ Trần Tường thì chỉ biết “ ghen với cái mặt phèng phèng của TNT “ hay là “ ông bành tổ Ba bia muốn “ chen “ vào … mấy tay toàn “ ăn tục nói phét” !! Chưa có một chút xíu hy vọng là thắng Cộng Sản mà đã định dành ghế cho TNT trong quốc hội của Cộng Sản !!
Trần Tường đổi tên thành Trần Trường nhưng mà mùi thuốc “ nào “ vẫn phảng phất đâu đây !! Trong chiến tranh thì không đủ “ sắt máu “ như tụi Cộng Sản ! Khi về già , cũng chẳng phải vì “ cay cú “ vì đã thua năm 1975 như tựu Cộng Sản nó tưởng nhầm ; thực sự ra nếu mà thực sự “ cay cú “ như thế còn có chút “ liêm sỉ “!! Đây là muốn chơi trò tâm lý với Cộng Sản; mà về tâm lý thì Cộng Sản nó là bậc thầy của bọn này !
Giờ này ở Mẽo chẳng phải Mỹ trắng mà toàn dân da mầu nó bợp tai cho các cụ hút thuốc “ nào “ nói chuyện Phan Khôi !! Cứ vào Google mà đánh “ what expression “ Chinese dog “ meaning in English “ để hiểu tại sao “ yes man “ nó làm cho nước mất 1975 .
Trong “nắng chiều” tôi chỉ đọc thấy đó là 4 câu thơ ,hình như có đem ra bình giải trong ky thi tốt nhiệp của CS .
Hoa cưt lợn ,hoachó dẻ (còn gọi là hoa thúi địt ,một loại hoa có mùi hoi nặng nhưng lá của nó lại là một vị thuốc . May gã khoai thịt CHÓ thì đặt cho nó cái tên là LÁ MƠ….Là mơ còn là vị thuốc trị nhiều bệnh như bênh kiết lỵ chả hạn .)
Phan Khôi ,người QN ,viết móc méo .nhiều ẩn ý (ý tại ngôn ngoại) đã từn g có nhiều bút chiến văn học vói các nhà trí thức Nam Bắc. Trong những bái viest trong phong trào phản kháng ,dòi “cởi trói ” cho văn nghệ ,,ông đã đăng chuyện ngắn Ông Năm Chuột .Trở Vỏ lửa ra…và trong các chuyện dó Ông nói tới cỏ bù xít,cay chó đẻ,cây cứt chó ….và cuối cung ,ong gặp một ngươi dan tộc ,ông hỏ anh ta “cây gì ?” Anh ta trả lời “từ ngày có cụ hồ về ,lloai cây này mọc tràn lan khắp miền .Dân không biet cây gì nên gọi là Cây Cộng Sản ”
Ở trong Nam họ c sinh còn thích sưu tầm bài thơ “tình giầ” của Phan Khôi …và tới nay khi tóc đã bạc da nhăn má hóp ,bài “tình già” một lần nữa run g động con tim khi tình cớ gặp lại người yêu củ trên đất khách:”Hai mươi bốn năm sau/tình cờ đất khách gặp nhauĐôi mái đầu đều bạc. Nếu chẳng quen lung,
đố có nhìn ra được?/Ôn chuyện cũ mà thôi. Liếc đưa nhau đi rồi/,con mắt còn có đuôi.”(PK)
Hai câu kết thật “tuyệt” !
Tôi biết bài này TNT (lui) không phải viết về Phan Khoi vè Hoa cứt lợn mà chủ yếu là PHÊ PHÁN CSVN,nhưng nghỉ ,thêm một chút nói về nhà văn đối kháng ,nhà nho đầy tư cách ,nhân phẩm cũng không có gì quá đáng !
Xin phép được để chuyện về hoa.
Có một năm tôi trồng hột hoa gọi là morng glory, mà không biết tên tiếng Việt. Hoa màu xanh rất đẹp leo cao nở biết bao nhiêu là hoa. Và dĩ nhiên là tôi rất thích. Thế mà có một hôm có bác quen thân ghé nhà bảo, “Con ơi sao lại trồng hoa cứt lợn”. Tôi trả lời, “Bác ơi ở đây gọi là morning glory”. Ông bảo, “Ở VN gọi là hoa cứt lợn, đừng trồng làm chi”. Lâu ngày tôi cũng không để tâm, vẫn nghĩ là hoa rất đẹp.
Morning glory có hoa này có màu tím, màu hồng, màu xanh hoặc đủ mọi màu, là loại thường niên, không phải là lưu niên, dễ trồng bằng hột.
Xin cảm ơn t/g Tưởng Năng Tiến mà tôi hôm nay tra cứu hoa cứt lợn và khám phá ra rằng hoa này không phải là morning glory. Morning glory là hoa bìm bìm hay bìm bịp. Ông bác chắc là nhầm hoa cứt lợn với hoa rau muống.
Rau muống và bìm bìm thuộc cùng một họ, là Convolvulaceae.
Còn hoa cứt lợn thuộc họ cúc, Asteraceae. Những loại họ cúc hay có mùi khó ngửi.
Bây giờ tôi lại nhớ tới Phạm Duy có bài hát về hoa thạch thảo. “Ôi ngát hương thời gian mùi thạch thảo”. Thạch thảo họ cúc, cùng họ với cứt lợn, Asteraceae, tôi nghĩ là có mùi hôi hay mùi thuốc bắc như trà hoa cúc, khó mà ngát hương thời gian vì mùi tương tự cứt lợn. Tôi không phê bình Phạm Duy, chỉ nói về các loại hoa.
Bài hát Mùa Thu Chết này nguồn gốc từ thơ của Guillaume Apollinaire
L’Adieu
J’ai cueilli ce brin de bruyère
L’automne est morte souviens-t’en
Nous ne nous verrons plus sur terre
Odeur du temps Brin de bruyère
Et souviens-toi que je t’attends
Tạm dịch thế này:
Vĩnh biệt
Ta ngắt đi nhành bruyere này
Mùa thu chết em hãy nhớ
Chúng ta sẽ chẳng còn nhìn thấy nhau trên trái đất
Hương của thời gian Nhành bruyere
Và nhớ rằng ta chờ em.
Bruyere=heather=erica không phải là hoa thạch thảo, VN không thấy nói tới trồng/mọc cây hoa này.
Hoa thạch thảo thuộc họ asteraceae sẽ khó có hương thơm dịu như heather/bruyere vì là loại Aster, daisy family asteraceae. Họ này tôi không cho là thơm trừ khi bạn thích mùi thuốc bắc. Hôi nhất chắc là hoa cứt lợn.
Trà cúc khô uống mát (thuốc lá nào cũng hay gọi là uống mát, chắc là đối nghịch với nóng có nghĩa là có tính đề kháng trị nhiễm trùng hay chăng) của Việt Nam. Ở đây cũng có loại echinaceae-zinc kẹo ngậm hay bán các nơi cũng trị cảm cúm. Echinaceae cũng thuộc họ Asteraceae.
Mỗi lần tôi thấy người ta post hình daisy đưa lên mũi ngửi, tôi khiếp quá. Mùi hoa daisy rất khó ngửi. Dù sao cũng chắc chưa bằng cứt lợn.
Còn bruyere/heather thuộc họ ericaceae. Và có mùi thơm dịu. Hoa này cũng được dùng chế rượu.
Heather Flower Vodka
boozedandinfused .com heather-flower-vodka
2 TB Dried Heather flowers
1 c. Vodka
Infuse for about 7-9 days, strain and filter. Enjoy in cocktails!
The result is a lovely golden color. The flavor is only slightly floral. It has a nice taste to it, but is hard to describe. I can tell you that it makes a great cocktail… recipes will be forthcoming. In the meantime, try a heather flower infusion, or better yet let us know about something new and interesting that you have infused.
Đủ thứ chuyện về hoa cứt lợn.
Ông bác nhầm hoa cứt lợn với morining glory thì đã qua đời lâu rồi nên tôi không giải thích cho ông nghe được nữa đành vào đây kể chuyện. Và đổ lỗi cho t/g Tưởng Năng Tiến vậy.
Xin tạm biệt. Xin lỗi nếu có làm phiền quý vị vì lạc chủ đề. Xin cảm ơn sự rộng lượng của t/g bài viết cùng ĐCV & Bạn Hữu.
Các đồng chí của Ban Văn Hóa và Tư Tưởng dùng chữ màu mè khó hiểu quá. Cụm từ “HỘT giống đỏ” nghe đâu có hay và chính xác bằng “Tinh Trùng của Boác”. Người chớ đâu phải cỏ cây mà dùng chữ “hột giống”??? Tụi nó là “con cháu của boác Hù” thì phải từ “Tinh Trùng của Boác”, mới đúng.
Ở quê tôi, người ta gọi cây này là cây chồi-hôi, cây chùm-hôi, cây cỏ-hôi.
Tôi đọc ở đâu-đó, có câu:
“Hoa cứt-lợn nở đỏ ối bên tòa-nhà quốc-hủi.”