LHQ công bố thư tố giác tình trạng lao động Việt bị buôn bán sang Ả Rập Xê Út

Lá thư chung của họ tố giác rằng nhiều phụ nữ vả cả một số em gái vị thành niên đã được những công ty tuyển dụng Việt Nam đưa sang Ả Rập Xê Út làm công việc ô-sin. Nơi đây các nạn nhân đã bị bóc lột sức lao động, bị đánh đập, bị tra tấn, hoặc bị đối xử hạ nhân phẩm, tàn ác hoặc bất nhân. Có người bị sách nhiễu tình dục hoặc bị hãm hiếp. Họ phải làm nhiều giờ hơn và được trả lương thấp hơn so với hợp đồng.

Nhiều nạn nhân đã cầu cứu với công ty đưa họ đi xuất khẩu lao động nhưng người đại diện công ty bảo họ phải nhẫn nhục, cố gắng lao động cần cù hơn. Có nạn nhân còn bị đe doạ phạt tiền nếu tìm cách thoát thân.

Một số nạn nhân được cảnh sát Ả Rập giải cứu trong khi một số khác tự chạy thoát và tìm đến trung tâm bảo trợ SAKAN để chờ hồi hương. Nơi đây, giấy tờ tuỳ thân của họ bị thu giữ nên họ không thể rời trung tâm trừ khi đi cùng với giới chức Ả Rập hoặc toà đại sứ Việt Nam.

Ngoài đường dây buôn người đưa nạn nhân từ Việt Nam sang Ả Rập Xê Út, thư tố giác còn lên tiếng về đường dây buôn người hoạt động ngay tại quốc gia này, do chính một số công dân Việt Nam tổ chức. Họ cho người vào trung tâm SAKAN để lừa những người lao động tại đây ra khỏi trung tâm và bán cho chủ mới.

“Đường dây này có sự tham gia của tuỳ viên lao động của toà đại sứ Việt Nam,” Ts. Thắng giải thích. “Chỉ có người này mới có thể đưa nạn nhân ra khỏi trung tâm SAKAN và giao cho đường dây buôn người đem đi bán.”

Giác thư chung nêu 4 trường hợp tiêu biểu: H’Thai Ayun, Nguyễn Thị Thuý, Đinh Thị Ca và H’Xuân Siu. Em H’Xuân đã chết ở Ả Rập Xê Út ngày 18 tháng 7 vừa qua, khi chưa đầy 18 tuổi. Chị Thuý và chị Ca đã hồi hương và đang trong cảnh nợ nần, bệnh tật. Với sự hợp tác của chính quyền Ả Rập Xê Út và một cơ quan quốc tế, BPSOS đã đưa cô H’Thai đến nơi an toàn ở một quốc gia khác sau khi cô bị đe doạ bởi cả viên chức toà đại sứ Việt Nam và chân tay của đường dây buôn người có mặt tại trung tâm SAKAN.

                              

Các báo cáo viên đặc biệt cho biết Việt Nam đã đang vi phạm hàng loạt công ước đã ký kết: Tuyên Ngôn Nhân Quyền Phổ Quát, Công Ước LHQ về Chống Tra Tấn, Công Ước LHQ về quyền phụ nữ, Công Ước LHQ về xoá bỏ phân biệt đối xử vì lý do sắc tộc, Nghị Định Thư về chống tra tấn, Công Ước của Tổ Chức Lao Động Quốc Tế (ILO) về xoá bỏ lao động cưỡng bức và Công Ước ASEAN về chống buôn người.

Các chuyên gia LHQ đưa ra 6 khuyến nghị cho chính phủ Việt Nam:

1.     Cung cấp kết quả điều tra về những tố giác kể trên;

2.     Cho biết những biện pháp chế tài đã áp dụng đối với các công ty xuất khẩu lao động liên quan;

3.     Cung cấp thông tin về sự phối hợp với Vương Quốc Ả Rập Xê Út để triệt phá đường dây buôn người từ Việt Nam và việc xử trị các công dân Việt Nam hoạt động buôn người ở Ả Rập Xê Út;

4.     Cung cấp thông tin về những nỗ lực bảo vệ và hỗ trợ cho các nạn nhân buôn người, bất luận là họ có vi phạm hình sự do hoàn cảnh đẩy đưa;

5.     Giải thích cách ứng dụng nguyên tắc không trừng phạt đối với các nạn nhân bị ép buộc tham gia hành vi vi phạm luật pháp bởi kẻ buôn người;

6.     Cho biết chi tiết về những chương trình hỗ trợ các nạn nhân đã hồi hương về pháp lý, y tế và tâm thần.

Hội Đồng Nhân Quyền LHQ đã vào cuộc sau khi tình trạng của các nữ lao động Việt Nam ở Ả Rập Xê Út được nêu lên bởi BPSOS tại khoá họp lần 47 của cơ quan này, ngày 30 tháng 6, 2021.

Đại Sứ Việt Nam tại LHQ, Bà Lê Thị Tuyết Mai, báo cáo rằng Việt Nam đã “triển khai những nỗ lực lớn lao nhằm chống nạn buôn người, đặc biệt đối với phụ nữ và trẻ em.” Theo bà Tuyết Mai, “các tổ chức xã hội đã phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng hữu trách để đưa ra các biện pháp phòng, chống buôn người và hỗ trợ nạn nhân”.

Phát biểu sau đó, Ts. Thắng nêu tình trạng của các nạn nhân gồm phụ nữ và trẻ em Việt Nam đang trong tình cảnh bị buôn lao động ở Ả Rập Xê Út:

“Các nạn nhân này đã cầu cứu với công ty tuyển mộ và toà đại sứ Việt Nan ở Ả Rập Xê Út nhưng vô ích. Thậm chí, một viên chức của toà đại sứ lại còn hăm doạ các nạn nhân đã lên tiếng cầu cứu trên Facebook.”

Ts. Thắng tố cáo là trong chương trình xuất khẩu lao động của nhà nước Việt Nam, nhiều công ty tuyển dụng, kể cả quốc doanh lẫn tư nhân, đã được bảo kê bởi những quan chức chính quyền và do đó hoạt động buôn người một cách vô tội vạ.

Sau đó, Báo Cáo Viên Đặc Biệt của LHQ về phòng, chống buôn người đã yêu cầu BPSOS cung cấp thông tin về các hồ sơ nạn nhân, về các công ty môi giới, và về đường dây buôn người ở ngay tại Ả Rập Xê Út.

“Thư tố giác kể trên có công dụng thúc đẩy các quốc gia thành viên của LHQ hành động, đặc biệt là những quốc gia có biện pháp chế tài hành vi buôn người như Hoa Kỳ,” Ts. Thắng giải thích.

Thư tố giác chung là sự lên tiếng cùng lúc của 5 báo cáo viên đặc biệt của LHQ:

Năm 2008, BPSOS khởi xướng Liên Minh Bài Trừ Nô Lệ Mới ở Á Châu (Coalition to Abolish Modern-day Slavery in Asia, CAMSA). Từ đó đến nay, CAMSA đã giải cứu hoặc hỗ trợ giải cứu 11 nghìn nạn nhân buôn người ở 25 quốc gia, đa phần là người lao động xuất khẩu từ Việt Nam.