Cuộc đua tổng thống sôi động ở Hàn Quốc

Mới chỉ cách đây một tuần, ai cũng nghĩ ứng cử viên Moon Jae-in của đảng Dân chủ sẽ nắm chắc phần thắng trong cuộc bầu cử ngày 9 tháng 5 được tổ chức gấp rút để thế chỗ của bà Park Geun-hye bị truất phế tháng trước. Ông Moon, một luật sư nhân quyền 64 tuổi đã từng thua bà Park trong cuộc đua 2012, có số điểm cao nhất trong tất cả các cuộc thăm dò dư luận, bỏ xa các ứng cử viên khác.

Đảng bảo thủ của bà Park bây giờ nát như tương, chủ yếu chia thành hai phe, một phe cho rằng truất phế bà là bất công, một phe cho truất phế bà là đúng, mỗi phe đưa ra một ứng cứ viên theo hướng đó, nhưng trong các cuộc thăm dò, không người nào quá 10 phần trăm người ủng hộ.

Đùng một phát, từ hôm thứ Hai, chú nài Moon Jae-in bỗng nhiên giật nẩy người khi thấy có ai bám theo mình. Chuyện gì xảy ra? Tỷ lệ người ủng hộ ông Moon đứng yên tại chỗ, trong lúc tỷ lệ của ông Ahn Cheol-soo, 55 tuổi, thuộc đảng Nhân dân vọt lên như tên bắn, nhanh chẳng khác nào tên lửa của Bắc Triều Tiên.

Các cuộc điều tra cho thấy số người ủng hộ ông Ahn gồm nhiều thành phần: người bảo thủ trước đây ủng hộ bà Park, người ủng hộ cựu Tổng thư ký LHQ Ban Ki-moon định ra tranh nhưng bất thành, người có lập trường trung dung, và người không tin tưởng nơi tài nghệ của ông Moon.

Giờ đây, số điểm ủng hộ của ông Ahn chỉ xê xích ông Moon có vài điểm, thậm chí có vài cuộc thăm dò còn nói qua mặt.

Tờ Chosun Ilbo, báo lớn nhất của Nam Triều Tiên hôm thứ Hai đăng kết quả thăm dò của họ, cho thấy Ahn hơn Moon 2 điểm (34/32). Đài truyền hình Yonhap KBS hôm Chủ nhật công bố kết quả của họ: Ahn được 36.8 phần trăm trong khi Moon chỉ được 32.7 phần trăm.

Trong bài nói chuyện hôm thứ Hai tại Phòng Thương mại Hàn Quốc ở Seoul, ông Ahn tâm sự:  “Người dân thất vọng về chính trị vì các chính trị gia chỉ lo đấu đá nhau, thay vì cố gắng tìm hiểu xem người dân muốn gì. Tôi luôn luôn đặt người dân lên hàng ưu tiên khi nghĩ ra các tầm nhìn hoặc chính sách.”

Ông này không phải tay vừa, vừa là bác sĩ y khoa, vừa là cao thủ computer, soạn được một phần mềm chống virus mà bây giờ hầu như người Hàn nào có máy tính cũng xài.

Ông đã ra tranh vào năm 2012, chống lại ông Moon và bà Park. Gần ngày đi bầu, ông tuyên bố bỏ cuộc để quay sang ủng hộ ông Moon, nhưng ông này vẫn thua.

Có lẽ tỷ lệ người ủng hộ ông Ahn cũng không đáng kể nếu như ông Moon không được đảng Dân chủ đưa ra ứng cử. Sự kiện này, đi kèm với kết quả thăm dò yếu kém của hai ứng cử viên thuộc đảng của cựu Tổng thống Park, khiến cho nhiều thành phần khác nhau đoàn kết lại để ủng hộ ông Ahn.

Các thành phần này cho rằng ông Moon có lập trường khá “phiêu lưu,” chẳng hạn ông tuyên bố nếu đắc cử ông sẽ xét lại quyết định của chính phủ tiền nhiệm đã cho Mỹ đặt dàn phi đạn THAAD trên đất Hàn, ngoài ra, ông sẽ tìm cách mở một cuộc họp với lãnh tụ Kim Jong Un tại Bình Nhưỡng trước khi lên đường đi Washington.

Chính sách của ông Moon đối với Bình Nhưỡng là phải dùng cây gậy và củ cà rốt: “Chúng ta cần có những biện pháp song hành. Chúng ta cần áp dụng một loại áp lực và ép buộc nào đó với Bắc Triều Tiên, nhưng mặt khác chúng ta cũng nên bắt đầu thảo luận và đối thoại với Bắc Triều Tiên.”

Trong khi đó, đa số dân miền Nam chỉ muốn vị tổng thống mới có những chính sách na ná như của bà Park, và ông Ahn trở thành lựa chọn hợp lý nhất cho hướng này.

Khi được đảng đề cử, ông Ahn tuyên bố “Không có một Hàn Quốc phóng túng và một Hàn Quốc bảo thủ, chỉ có một Hàn Quốc của nhân dân.”

Về dàn phi đạn THAAD, ông trả lời phỏng vấn của Yonhap “Vào lúc dàn phi đạn này đang được triển khai mà một chuẩn tổng thống chống đối nó hoặc hứa sẽ dẹp bỏ nó nếu đắc cử thì quả là một hành động thiếu trách nhiệm.”

Ông chủ trương phải liên minh chặt chẽ với Hoa Kỳ vì nếu liên minh này có trắc trở, Nam Triều Tiên sẽ không thể một mình giải quyết vấn đề hạt nhân của Bắc Triều Tiên. Ông trả lời Yonhap: “Chúng ta phải tham vấn chặt chẽ với chính phủ Trump và nhằm mục tiêu đó, cần duy trì mối quan hệ tin cậy.”

Scott Snyder, chuyên viên của Mỹ về các vấn đề Triều Tiên nhận xét: câu hỏi của cuộc bầu cử lần này là liệu cử tri có muốn loại Moon hay muốn tiếp tục các chính sách của Park mà không có Park?

Chuyên viên này nhận xét tiếp: với số lượng ứng cử viên như hiện nay, từ giờ đến ngày đi bầu, ông Moon sẽ dẫn đầu trở lại, trừ khi hai ứng cử viên nhẹ ký thuộc đảng của bà Park rút lui, khi đó, phiếu của hai người này sẽ dồn cho ông Ahn.

Cho dù ai đắc cử, tân tổng thống cũng phải đối mặt với cùng vấn đề.

Quan hệ với miền Bắc sẽ như thế nào giữa lúc ông Un cứ buồn buồn thử vũ khí chơi. Quan hệ với Hoa Kỳ sẽ như thế nào giữa lúc ông Trump rất hung hăng với ông Un, nếu hai ông này choảng nhau, Seoul sẽ có thái độ nào. Ông Trump cũng muốn Seoul đóng góp thêm cho các chi phí quân sự mà Mỹ đang gánh vác để bảo vệ Hàn Quốc.

Về mặt đối nội, tân tổng thống sẽ làm thế nào để giảm bớt ảnh hưởng của các nhóm lợi ích, cụ thể là các tập đoàn Chaebol, trong đó có những nhóm đang lộng hành; làm thế nào tạo thêm cơ hội cho giới trẻ đang gặp khó khăn đi tìm việc làm; và làm thế nào để người dân tiếp tục có được cuộc sống thoải mái mà không cần tăng thuế. 

Đàn Chim Việt tổng hợp