Chế độ lưỡng đảng ở Mỹ và chế độ “Một đảng hai phái” ở Việt Nam khác nhau chỗ nào ?

Có một trí thức “Việt kiều yêu nước” nói với tôi là trong thực tế, chế độ “Một đảng 2 phái” ở Việt Nam chả khác gì chế độ lưỡng đảng ở Mỹ, được coi là căn bản của nền dân chủ Tây phương. Vị “Việt kiều yêu nước” này lập luận 2 đảng, ĐCSVN và đảng Dân chủ – Cộng hòa Mỹ, có nhiều điểm giống nhau về nguồn gốc : Cả 2 đều được thành lập với 2 mục đích giống nhau : ĐCSVN đấu tranh giành độc lập cho dân tộc Việt Nam. Đảng DC-CH Mỹ củng cố nền độc lập và tự do cho nước Mỹ. Nếu ĐCSVN ngay từ khởi đầu đã gồm 2 phái thì đảng DC-CH Mỹ, thành lập từ năm 1792, phải đợi tới năm 1824, 22 năm sau, mới tách ra thành 2 đảng. Về từ vựng tiếng Việt, “đảng’ có vẻ khác nghĩa với “phái” chứ trong tiếng Tây phương, “đảng” chỉ có nghĩa là phần, là phái (Party). Bởi vậy có thể lập luận là ngay từ khởi đầu ở Việt Nam đã có 2 đảng cộng sản, tức là đã có chế độ lưỡng đảng theo đúng tập truyền làng xã Việt Nam là trong mỗi làng có 2 phái tiên chỉ và lý trưởng.

Đúng là nếu chỉ căn cứ về hình thức và nghĩa của từ ngữ thì lập luận như vậy có thể đưa tới kết luận là 2 phái trong ĐCSVN tương đồng với 2 đảng, đảng Dân Chủ và đảng Cộng Hòa Mỹ, và trong chế độ CSVN, khác với mọi chế độ cộng sản từ trước tới nay trên thế giới – chỉ là chế độ của một thủ lãnh độc tài – đã có sẵn mầm mống dân chủ rồi dù chỉ là dân chủ nội đảng.

Nhưng tôi chỉ cần đưa ra dưới đây một vài nhận xét cũng đủ để chứng minh cái chế độ “Một đảng 2 phái” của ĐCSVN, chỉ có dáng dấp một chế độ lưỡng đảng, chứ về bản chất, hoàn toàn khác với mọi chế độ lưỡng đảng ở các nước dân chủ :

1) Khác về hoàn cảnh lịch sử khi thành lập ĐCSVN :

Sở dĩ ĐCSVN ngay khi còn trứng nước đã chia làm 2 phái, một phái theo ngoại bang, một phái vẫn giữ tính cách dân tộc, là vì Staline muốn An Nam Cộng sản đảng mới được Nguyễn Ái Quốc sáng lập phải hoàn toàn phục tùng Đệ Tam Quốc tế dưới tên Đông dương Cộng sản đảng, với những tổng bí thư (Trần Phú, Hà Huy Tập) là tay chân của mình và nhằm mục đích chính là thực hiện cách mạng vô sản toàn thế giới. Tuy phải đổi tên đảng, Nguyễn Ái Quốc vẫn cố gắng duy trì trong ĐCSDD một phái dưới ảnh hưởng của mình để tiếp tục theo đuổi mục đích, dựa vào Cộng sản Quốc tế, giải phóng dân tộc. Cái sai lầm lớn nhất của ông Hồ là sau khi cướp được chính quyền, vẫn tưởng là mình khôn ngoan duy trì 2 phái trong Đảng, để ngoài mục đích chia để trị, ngồi giữa làm trọng tài, còn tùy theo hoàn cảnh : Khi phải hòa hoãn với các đảng phái quốc gia thì đưa ra những nhân vật của phái có đường lối hòa hoãn. dân tộc. Khi bị bắt buộc phải thi hành chính sách của Đệ Tam QT dưới sự chỉ giáo của Tàu cộng như cải cách ruộng đất, đánh tư sản, tập trung bao cấp… thì đưa ra những nhân vật giáo điều thuộc phái “Đảng Lãnh đạo” rồi giả vờ sửa sai sau.

2) Khác về phải thay đổi đường lối kinh tế sau Thống nhất :

Chính sách Tập trung bao cấp của miền Bắc bị áp đặt ở miền Nam sau Thống nhất, đưa cả nước đi đến phá sản khiến phái Lãnh đạo gồm những người miền Bắc phải chấp thuận để phái miền Nam đổi mới kinh tế, nghĩa là lấy lại nền kinh tế miền Nam khi trước. Hai phái cố hữu trong Đảng trở thành 2 phái Bắc, Nam, dưới hình thức “Đảng Lãnh đạo” và “Nhà nước Cầm quyền”. Cho dù hiện giờ phái những người miền Nam hầu hết đã bị loại, hai xu hướng Bắc, Nam này vẫn tiếp tục trường tồn vì miền Nam vẫn nắm ưu thế về kinh tế.

3) Khác về vấn đề Đia -Chính trị đặc biệt của Việt Nam :

Nhưng ngoài những nguyên nhân lịch sử và kinh tế, lý do vì sao ĐCSVN khó thoát khỏi được chế độ “Một đảng 2 phái“ là vì vấn đề địa-chính trị : Việt Nam, cho tới bây giờ vẫn nằm giữa hai gọng kìm là Tàu và Mỹ. Ngoài chuyện cả hai, Tàu và Mỹ, đều muốn trong ĐCSVN luôn luôn có 2 phái để dễ bề thao túng, còn chuyện muốn bảo vệ sự sống còn của mình, ĐCSVN vẫn phải duy trì 2 phái để tiếp tục chính sách đu dây : nếu phái này phải ngả theo Tàu vì vấn đề chính trị thì phái kia phải ngả theo Mỹ để Đảng vẫn giữ độc quyền về kinh tế.

4) Nhưng cái khác biệt lớn nhất nằm trong huyền thoại ĐCSVN là đảng duy nhất tuy trong thực tế ĐCSVN gồm 2 đảng :

Thực chất dân chủ của mọi chế độ lưỡng đảng ( hay đa đảng lưỡng liên minh ) nằm trong sự người dân được tự do chọn lựa bầu cho ứng cử viên của đảng nào mình thích. Đó cũng là tiêu chuẩn chung của bất cứ chế độ dân chủ nào dù khác nhau về hình thức, tổng thống chế, quân chủ lập hiến, lưỡng đảng, thậm chí độc đảng cầm quyền như ở Singapore, một khi có tự do bầu cử, ứng cử trong một thể chế đa đảng. Có những đảng như đảng Dân chủ-Xã hội ở Thụy Điển hay như đảng Tự do ở Nhật, cầm quyền cả mấy chục năm và những ứng cử viên, dù đa số là do nột trong 2 đảng đề cử, rất ít những ứng cử viên độc lập, nhưng Thụy Điển, Nhật Bản vẫn được coi là những nước dân chủ vì người dân được quyền lựa chọn giữa 2 người thuộc 2 đảng khác nhau.

Khi vẫn duy trì huyền thoại ĐCSVN là đảng duy nhất, với một danh sách ứng cử viên duy nhất do đảng đề cử và người dân chỉ được bầu những người nằm trong danh sách này, thì phải coi là không có một tối thiểu dân chủ là quyền tự do lựa chọn của người dân.

Kết luận

Có những người cho là nhờ chế độ Một đảng 2 phái mà ĐCSVN có được ổn định, không có những cuộc thanh trừng đẫm máu như đảng CSLX dưới thời Stalin hay ĐCSTQ dưới thời Mao. Đó là điểm tích cực nhất so với những chế độ cộng sản khác trên thế giới. Điểm tích cực thứ 2 là dầu sao khi có 2 phái thì cũng có những ý kiến khác nhau có tranh cãi để đi đến đồng thuận, tức là có một chút dân chủ, dù chỉ là dân chủ của một thiểu số nắm quyền trong đảng. Điểm tích cực thứ 3 là, nhờ có 2 phái nên về ngoại giao có thể thực thi chính sách đu dây, nhất là giữa Tàu và Mỹ.

Nhưng một vài điểm tích cực nhất thời được nêu ra, không đủ để che đậy những điểm tiêu cực nằm trong cốt lõi của chế độ “Một đảng 2 phái” :

Điểm tiêu cực thứ nhất là mỗi phái, muốn chứng minh sự hiện hữu của mình cần phải nắm một bộ máy khiến trong Đảng có 2 bộ máy là bộ máy Lãnh đạo và bộ máy Quản lý, nằm ở mọi cấp bậc từ những cấp bậc thấp nhất trong phường xã, trong mọi cơ quan, đến những cấp bậc chóp bu gọi là Tứ trụ: Tổng bí thư, Thủ tướng chính phủ, Chủ tịch nước, Chủ tịch QH.. Hai bộ máy này chồng chéo nhau với những chức vị ký sinh trùng chỉ làm tổn hại công quỹ : Chẳng hạn như nếu một người trong phái Chính phủ (thường được coi là phái Nhà nước) nắm chức vị Chủ tịch thì người thuộc phái Lãnh đạo phải nắm chức vị Bí thư. Ông tướng phái này nắm chức vụ Chỉ huy trưởng thì ông tướng phái kia phải giữ chức vụ Chính ủy… Nói tóm lại có một bộ máy hoàn toàn là vô tích sự, “ngồi chơi xơi nước” là bộ máy Lãnh đạo, nhưng không có cách nào tháo gỡ được vì vấn đề 2 phái phải chia đều nhau quyền lợi. Đó cũng là điểm tiêu cực thứ 2 vì muốn chia phần nhau cho đều phải tham nhũng gấp đôi: mỗi lần phải đút lót, không phải một phong bì mà phải 2 phong bì, khiến không một nền kinh tế nào chịu nổi, và các nhà đầu tư nước ngoài cũng phải tính trước tính sau để số tiền đút lót được gỡ lại bằng tiền bóc lột nhân công VN. Điểm thứ 3 nguy hại cho đất nước hơn hết vì một khi có 2 phái trong Đảng, thì một cường quốc nào muốn tạo sức ép lên Việt Nam chỉ cần thao túng một phái trong Đảng. Trong thực tế từ trước tới nay, ai cũng biết là chỉ có 2 cường quốc là Tàu và Mỹ. Rất có thể đã có giao ước giữa hai tay này là mỗi bên nắm một phái, biến mỗi phái thành quân cờ của mình và chỉ cần điều khiển quân cờ của mình khi cần “deal” với nhau, không cần phải đụng chạm nhau trực tiếp hay mất công gây cuộc đảo chính.

Nói tóm lại, đã đến lúc chế độ “Một đảng 2 phái” của ĐCSVN không thể cứ tiếp tục ẩn giấu trong huyền thoại “Độc đảng lãnh đạo” mà phải trở thành một chế độ Lưỡng đảng. Nếu còn có những người thức thời trong ĐCSVN, thì những người này không thể cứ tiếp tục chờ đợi lâu hơn nữa, mà phải bắt tay hành động làm sao cho ĐCSVN tự tách ra làm 2 để mỗi phái trong Đảng trở thành một đảng mới tranh giành nhau lá phiếu của người dân, thay phiên nhau cầm quyền tùy theo kết quả của mỗi cuộc bầu cử. Một khi có 2 đảng thì chỉ còn bộ máy cầm quyền của đảng thắng cử, bộ máy “Lãnh đạo” ký sinh trùng sẽ tự mất tiêu và nền dân chủ sẽ bắt đầu với mỗi đảng một ứng cử viên trong mọi chức vị để cho người dân được tự do chọn lựa.

Phong Uyên