Sinh ra trong lòng xã hội chủ nghĩa, nơi đói nghèo và bóng đêm ngự trị, ai cũng phải đói nghèo đến chết, khổ sở, nhục nhằn đến chết. Vì vậy đa phần người dân sinh ra để khóc, còn tôi không hiểu sao sinh ra cứ thích… dở mếu, dở cười (nước mắt lăn nghiêng về phía có nụ cười). Danh ngôn nước ngoài nhận định:“Nhà văn, nghệ sĩ đôi khi gần với người hâm” bởi bất cứ sự sáng tạo nào cũng hàm chứa trong nó sự “nổi loạn”, bứt phá, kèm theo những nỗi oan khuất và sự hy sinh.
Nhà văn Ma văn Kháng, cây đại bút của nền văn học xã hội chủ nghĩa Việt Nam cũng nói: “Chân lý lúc đầu mang hình dạng một gã điên. Kẻ tìm kiếm sự an toàn tuyệt đối, kẻ luôn tìm cách ở ngoài vòng nguy hiểm, coi bảo mạng, thủ thân là việc lớn, là điểm tiền khởi cho đời mình, là kẻ không có niềm tin, là kẻ không sáng tạo.v.v”.
Vì vậy trong bóng đêm nghiệt ngã của nền văn học xã hội chủ nghĩa, nơi bao kẻ chỉ lợi dụng chữ nghĩa thánh hiền của ông cha như một tấm ván bắc cầu để nhảy xa trên con đường danh vọng, cố tình viết ra những con chữ bạc nhược, nhợt nhạt, nịnh nọt, bốc thơm lãnh tụ ngu đần, dốt nát cốt được đi mãi trên“lề phải”, hưởng cơm thừa canh cặn cùng những cục xương bố thí của những ông chủ chó má thì tôi mài mình, múc óc ra mà viết…
Tất cả những gì gọi là chất liệu của cuộc sống đều ùa vào tôi, lắng đọng trong tâm hồn bản thể tôi và dần dần theo thời gian biến thành chương hồi, bài báo, cuốn sách, chuyện hài…đồng thời làm nên nhân cách con người tôi. Một trí thức sinh ra trong lòng xã hội chủ nghĩa nhưng không hề chịu để cho đảng đoàn, bác hồ sinh tính. đơn giản vì làm nhà văn hay nhà báo, ngòi bút phải thẳng.
Văn chương ghét kẻ a dua, xu thời, nịnh bợ, càng ghét hơn cái gọi là văn chương “ phải đạo”. Với những kẻ này, ngòi bút luôn tõe đôi, khen một tí, chê một tí, không dám đi sâu vào mặt trái xã hội vì sợ liên lụy: “Không phải đầu cũng phải tai”, còn tôi ngược lại, dùng tiếng cười của mình để hóa giải mọi sự.
Cái mà các danh nhân thế giới vẫn bảo: “Phải biến bi kịch thành thiên tài” thì tôi với sức vóc bé nhỏ của mình, chỉ có thể biến bi kịch thành… hài kịch. Bất cứ cái gì tôi cũng có thể tạo thành tiếng cười được. Cho nên khi làm phóng viên báo, ngoài mệnh danh là “cây phóng sự” – chuyên đong đưa giữa phóng sự và truyện ngắn kiểu “cơm thầy cơm cô” của Vũ Trọng Phụng, hay “đống rác cũ” của Nguyễn Công Hoan, tôi còn được suy tôn là “cây” chọc cười thiên hạ, nói nôm na là chuyên gia cù, còn nói lái là “cu gia truyền”…Bút danh Thái Hoàng (khi còn đồng hành với các nhà dân chủ trong bóng tối)cũng là nói lái của từ thoáng hài – vốn là một nét cá tính đặc trưng của tôi mà ra.
Xin quay ngược lại thập kỷ 70, khi tôi mới chỉ là đứa bé con lên 10, mang tiếng là dòng dõi tư sản, con quan. Nhờ “công ơn” cách mạng mà ông bà tôi bị đuổi khỏi nhà, phải ở nhờ người họ hàng ở 75 phố Phan Thanh Giản (sau năm 1975 bị cộng sản đổi thành phố Nguyễn Hữu Huân). Mỗi lần lũ lụt đến, cả ba gia đình gồm anh trai, em gái cháu con dâu rể phải chui rúc trong căn phòng chưa đầy 30 mét vuông ấy, không nhà tắm, không khu vệ sinh…Tất cả lũ trẻ chúng tôi dù là cháu nội hay cháu ngoại của bà đều thích trành chọe, tranh cãi nhau, làm bà luôn phải đứng ra làm quan tòa để không bị coi là phân biệt đối xử. Trong một lần, đứa em họ tôi -vốn là cháu ngoại của bà hờn rỗi, ghen tức vì cho rằng bà chỉ biết yêu chiều, quý nịnh tôi, vì bố tôi là con trai duy nhất. Trong lúc cả nhà xúm lại ra sức khuyên giải, dỗ giành, đe nẹt, mắng mỏ, thì tôi chỉ biết sửa ý, sửa lời ca dao để ứng khẩu thành thơ:
Bà ơi thương lấy cháu cùng
Tuy rằng khác bố nhưng chung …một bà.
Câu nói làm cả nhà cười xòa, cả cái con bé đang giãy đành đạch nhẵn cả thềm hè lổn nhổn sỏi cát xi măng lúc đó cũng ngồi bật dạy ngơ ngác trước cơn cười rộ của cả nhà. Và từ đó, sau khi được các chú, cô xoa đầu khen là “sáng dạ, văn hay chữ tốt giống bố”, theo thời gian, tôi tự hiểu được hài hước là một sự thông minh, là thứ gia vị không thể thiếu trong cuộc đời.
Càng trong những tình huống bi phẫn nhất, càng phải biết sử dụng chất hài một cách khéo léo, thậm chí như một biện pháp quan trọng để bôi xóa, xoa dịu sự tàn nhẫn, quái đản, làm cho người được cù dễ dàng thay đổi trạng thái, còn văn chương viết ra cũng bớt đi sự hằn học, thù hận ngút trời, vốn không phải là bản chất thực của văn chương.
Từ đó thay vì câu châm ngôn của thời hiện đại: “Hạnh phúc là khi còn nước mắt rơi”, tôi lôi tiếng cười theo mình vào mọi ngõ ngách của cuộc sống, kể cả các cổng tòa soạn cũng như trường học, bệnh viện, chợ búa v.v
Cho đến đầu thiên niên kỷ thứ 3, khi tham gia vào con đường đấu tranh dân chủ, tiếng cười lại tiếp tục theo tôi vào đồn công an, từ phòng P25 phụ trách văn hóa phản động, PC 35 chuyên theo dõi các loại gián điệp quốc tế, đến sở công an thành phô Hà Nội( trụ sở của bọn cướp ngày) rồi ban văn hóa tư tưởng v.v vốn là tai mắt, tim óc của đảng…cuối cùng là vào tù.
Chín tháng mười ngày trong trại, trong bốn bức tường âm u, nhọn hoắt chỉ nhìn thôi cũng thấy rợn người, tôi không còn cách nào khác là phải tự cân bằng lại trạng thái tinh thần của mình. Trong điều kiện không mực cũng không sách vở giấy bút, người lại bị lao phổi, tiểu đường, xung quanh là những xác thân rũ rượi vì bị bạo hành cả về thể xác lẫn tinh thần, tôi chỉ còn biết trông vào mình, vào những câu chuyện vui ở ngoài đời để rũ buồn đứng dạy mà cười .
Thôi thì thơ hài, thơ nhại, chuyện tiếu lâm, thơ Hồ Xuân Hương, thơ dân gian v.v đều trở thành thuốc bổ mỗi ngày, thay cho cây xanh và bầu không khí sôi động bên ngoài. Vì thế bộ sách gồm 60 chương, hai tập gần 1000 trang lần này thực sự là sản phẩm của những xúc động tinh thần, giàu ý tưởng, lại đa tầng, đa nghĩa, luôn đặt câu chuyện tù trên nền tảng đời sống thực trong xã hội cộng sản, đồng thời chứa đựng đầy đủ, rõ nét những dữ kiện của một thời ở tù cộng sản trong cả dãy chuồng người.
Khi tập I được tái bản, cũng là lúc tôi bị đảng cộng sản Việt Nam trục xuất sang Mỹ. Bất kể đi chợ, tới trường ESL hay sinh hoạt cộng đồng tôi đều bắt gặp những tiếng cười khà khà khoái trá của độc giả lớn tuổi. Điều này chứng tỏ sự hồn nhiên, chân thật, cũng là sự ngẫu hứng của tôi (thông qua sự tự do sáng tác) đã bắc cầu qua những con chữ, tạo thành tác phẩm thực sự gây cười cho người đọc, khiến các anh, các bác, các chị các cô phải nhớ từng chi tiết trong tác phẩm để kể lại với mọi người và đề đạt nguyện vọng muốn đọc thêm cuốn thứ hai ngay sau khi tôi viết xong để lại được cười… ngặt nghẽo.
“Thật vàng chẳng phải thau đâu. Hãy đem về đọc để…đau bụng cười”. Hy vọng cuốn sách sẽ được bạn đọc để ý, yêu mến, từ đó thêm thấu hiểu tâm tư, tình cảm của tác giả và biết đâu có thể gắn liền với tâm khảm tôi từ bộ sách này cũng là bộ sưu tập các loại cười trong suốt quãng đời tù đày của tác giả.
Sacramento 5/2017
T.K.T.T
Mọi sự đóng góp ý kiến hoặc ủng hộ qua việc mua sách xin gửi về: nhà xuất bản:Saokhuelaplanh07@gmail.com. Hoặc điện thoại của tác giả: 916 248 3414. Xin chân thành cám ơn.
Mọi người đọc cho kỹ nhé. Đây chỉ là một trong số hàng chục, hàng trăm phản hồi đến với tôi từ 22 và 24-7. Người viết lá thư này là Bác Phan Kỳ Anh, hòm thư andy phan
Ảnh hồ sơ của andy phan
andyphotophan@comcast.net. Cần thì xác minh lại cho rõ . Tôi không tự mèo khen mèo dài đuôi. Hãy làm theo lời khuyên của ông bà: “Chó ba khoanh mới nằm.Người đáo lưỡi bảy lần mới nói”
Cô Thủy. Mình là người, cứ thẳng lưng nhìn về phía trước mà đi. Gặp chó sủa dọc đường cũng cứ mặc. Không lẽ gặp con nào sủa, mình cũng bò xuống sủa lại sao? Chúc cô luôn mạnh và vững chí.
ANDREW PHAN
22 thg 7
tới tôi
Chị Thủy thân mến:
Tôi nghỉ một tuần lễ ở quận Cam, ghé nhà sách Văn Bút cạnh Phước Lộc Thọ, mua 2 quyển sách của chị. Tôi đã đọc quyển 1 trong 1 ngày, và sự trải nghỉệm rất lý thú (tiếng anh: REALLY ENJOYED your story.) Chị có rất nhiều kinh nghiệm sống với loài quỉ dữ của hành tinh này, mong chị tiếp tục đem ra công luận những hệ lụy thối tha của cái chế độ khốn nạn này ra dư luận. Dân chúng Việt Nam rất cần những người can đảm như chị, những nhà văn như Dương Thu Hương, Vũ Thư Hiên. Phải ở trong chăn đầy rận, mới biết để diễn tả được ngứa như thế nào. Người Việt Hải Ngoại cần phải biết những sự thật này.
Thành thật mà nói, tôi sẽ chỉ sống được 1 ngày là ngủm trong cái phòng giam của chị, dưới cái nóng oi bức 40 độ C.
Chị giỏi hơn tôi gấp triệu lần chỉ căn cứ vào việc chị chịu đựng được cho đến mãn hạn tù, trong khi người đầy những thứ bệnh hiểm nghèo.
Chỉ 2 câu: “Thiên Kim mãi đắc tam phân nhục,
“Lưỡng tộc nghênh hồi nhất bả mao”
là đáng 20.00 USD mua sách rồi. Đây là 2 câu mà tôi phải vận dụng bộ nhớ để có dịp xài trong đám cưới nào đó.
Mong chị được nhiều sức khỏe để sáng tác mạnh mẽ. Chị là Tư Mã Thiên của thời nay đó. Và nhất là có sao Khuê chiếu mạng.
Thân,
Phan Kỳ Anh.
SAO KHUE-HA NOI
24 thg 7
tới andyphotophan
Ô, anh quá khen, Tiếc là Thủy không may mắn gặp được quý nhân như anh trong thời gian anh ở Cali. Nếu ai cũng yêu quý chữ mẹ đẻ như anh, biết khích lệ ngòi bút của những người viết như bác Vũ Thư Hiên, chị Dương Thu Hương và Thủy, có lẽ Thủy đã không phải chịu cảnh “ế sưng ế sỉa” như thế. Ra mắt sách chỉ vẻn vẹn 30 người, bán sách chỉ nhận về 40% mà cả vài tháng sau mới nhận đủ tiền. Tưởng đem tiếng cười và kinh nghiệm tù đày đến với mọi người sẽ được mọi người hân hoan đón nhận và chia sẻ như anh, nhưng thực tế thì trầy trật lắm. Nhưng thôi hết hy vọng ta vẫn hy vọng…
Cám ơn anh đã khích lệ Thủy để không phải buông bỏ sự nghiệp cầm bút của mình.
Thân
TKTT
———- Thư đã chuyển tiếp ———-
Từ: ANDREW PHAN
Ngày: 21:04 22 tháng 7, 2017
Chủ đề: Trong chết, cười ngặt nghẽo
Đến: Saokhuelaplanh07@gmail.com
ANDREW PHAN
24 thg 7
tới tôi
Chị TKTT thân: Cám ơn chị đã hồi âm. Hữu duyên thiên lý, ắt sẽ có ngày được hầu chuyện cùng chị. Nếu chị ra nhà sách Văn bút, chị chủ mới có 2 con chó con rất dễ thương, hỏi tôi chắc chị ta nhớ. Tôi là người đặt tên cho 2 con này: Mực, Mun, Mén. Con Mun đã có người nuôi rồi, chỉ còn Mực & Mén.
Mong chị luôn dồi dào sức khỏe để sáng tác thêm nữa. Tha hồ viết, mà chẳng có ma nào mời chị lên đồn để “LÀM VIỆC” ngày mai như ở cái gọi là XHCN. Chẳng cần phải: “văn học phải phục vụ chính trị, chính em gì gì hết.”
Tôi cám ơn cái nước Mỹ đã cưu mang tôi vì những lý tưởng cao đẹp này.
Mong chị sớm hoàn thành tác phẩm mới.
Kỳ Anh.
ANDREW PHAN
24 thg 7
tới tôi
Cả giờ ăn cơm trưa, tôi chỉ nghĩ sao để dịch 2 câu thơ của chị, đành mạn phép:
Ngàn vàng mua được ba lạng thịt,
Hai họ khiêng về một nắm lông.
Thiển nghĩ, ngàn vàng nặng….ngàn lượng, đối với ba lạng (nhẹ), tôi có thể cảm nhận được sự khác biệt. Câu duới 2 với 1, đối nhau chan chát, rất tề chỉnh.
Sao khuê không chiếu mạng.
KA.
Vơi tôi thì phản hồi (1) này đí hơi quá xa.
TKTT chỉ là người ghép những mẩu chuyện bàng bạc trong nhân gian phê phán dảng csvn và lãnh đạo ,cung như ông Hồ.Và có le chị là người thứ 2 dám nói “chơi” và “khôi hài” về HL Tinh.,một thần tượng của dân cs Bắc kỳ.Người trước tôi nghỉ là NCT nhà thơ từng bị tù mấy chục năm …chỉ đính chanh kẻ chiên thắng TCII là Mỹ chớ không phải Liên xô…Đó chuyện của chị có chuyện đã được nghe ,được xem được đọc đâu đó hay người ta ,ban bè kể lại trong một dịp ngồi lại nâm nhi ly bia ruwowouj ,,,cố nhiên là ở nhà và tong tình bạn bè thân thiếtt và phải hạ giọng .
Tôi không nói là chị viết dở hay copy của người khác mà đây là những ,coi như sưu tập chuyện nhân gian vieết theo văn phong của chị Thủy.Là nhưng chuyệ “chống cộng “,mới người này củ người kia ….
Do đó tôi thấy tác giả cường điệu “Thành thật mà nói, tôi sẽ chỉ sống được 1 ngày là ngủm trong cái phòng giam của chị, dưới cái nóng oi bức 40 độ C.” Có gì mà không sống được ? Suawsc mạnh của con người và ý chí cầu sống mạnh lăm .Có lẻ Tacgia chưa ở tù đó thôi ,vì ai ở tù cũng đều năm trong hoàn cảnh.Người ta chết trong tù không phai vì nóng quá mà vì nhiều ngyen nhân khác ,vì sự tàn bạo của lủ cai tù.Cù Vũ dầy mở như vậy mà vẫn ở tù và phản kháng ,nay qua Mỹ có sao đâu ? Nhất là chị Thủ ở tù ,nhưng tù chỉ là bị giam ,khong gia đính mà thôi .Cách ly. Chớ về ăn uống bạn bè (chị bị nhốt chung vói người bạn và phát biểu tương đối tự do ,và có tiền nên cái ăn cũng không đến nỏi nào! Cho nên tôi mói nói câu “trich” trên là cường điệu,Ngay cả câu hán văn mà tacgia nói là học thuộc lòng đẻ làm “hoạt náo ” cho đám cưới thì quả thật .tôi là cha mẹ cô dâu chú rể nghe vậy dù hiểu lờ mờ ,cũng thấy quả thật “Vô duyên” vô hậu !
Nói tóm lại ca ngợi TT quá đáng .Đã vậy cuối cung còn cho TT lên tận mấy xanh khi so sánh vói Tu Mã Thiên .Chi TT đã viêt gì mà so sanh vói TM Thiên …Đây là đảy sự cương điêu lên một mức cao hơn như “tay không cầm dduoi trực thăng Mỹ đang bay quậy mấy vòng ,quăng ra xa,khiến phi cong Mỹ té xuống đất ,Hắn lồm cồm bò dậy lạy như tế sao …”
Chào!c Ca TT Thúi(tự nhận) như vạy thì thua có.Nhất là trênđầu phản hồi ghi “tác giả” lại có cảm tưởng chi Th,viết ca về cuốn sách của chi.
Thật ra chẳng vó gì ca ngợi lớn lối như thê. Chị Thủy có tài là tài nghe và chép lại và thêm bớt gia vị cho “mốn ăn” mà chị “nấu nướng và trinh bày” mà thôi.
Ci mà người ta nhắc ở chị là có lẻ chị là người phỉ báng tên Hồ Hẹ (Hồ Nghệ) ,dù là chuyện “khôi hài đen ” trong nhân gian ,nhưng chi “dám ” viết lại (người thứ Nhất “động tới ” HỒ Ly Tinh có lẻ là NCT….(ngoài những “thâm cung bí sử ” của (?) và “cuộc tình vói Nông thị xuân do VT Hiên) viết).
Cho nên tác giả phản hồi ca ngợi hơi qua đáng . Làm gì mà”Thành thật mà nói, tôi sẽ chỉ sống được 1 ngày là ngủm trong cái phòng giam của chị, dưới cái nóng oi bức 40 độ C.” Nhơ răng đã là tù thì ai cũng chịu như chị thúi cã. Khôn g nói tới nhưng người VNCH,chỉ Cù Vũ vói cái thân hình đồ sộ đày mở như vậy mà cung chịu đựng được .Bắt buộc thôi anh bạn đồng chí ơi .Đâu ai muốn ở Tù Và dù oan nghiệt mấy .cũng đã có bao người tự tử ,tự xử hay bị bọn cai tù xử ? Kẻ góp ý cam đoan là đồng chí sẻ chịu đựng được và chịu đựng giỏi hơn bọn VNCH nữa nếu đã từng sống trong XHCN Miền Bắc và ở trong cái tuổi chỉ biết có tem phiếu hộ khẩu và ngăn sông cấm chợ !
Còn 2 câu chử hán đó mà đồng chí đòi học thuộc đẻ làm hoạt náo viên cho dám cưới thì có lẻ “họ” không hiểu đau .Lại mất công giải thích và sau đó đám cưới có loạn lên ,2 họ nhăn mặt mà thội!
Kẻ góp ý sau cùng tin là chị THÚY rất hài lòng vì chị được sắp ngang hàng vói Tư Mã Thiên ? (tư mã thiên hay tư mã TIỀN?).
Tóm lại dù sao nghê thuật “ca’ như vậy là lên tói “thượng từng khí quyển ” rồi !
Chị Thủy thân mến:
Tôi nghỉ một tuần lễ ở quận Cam, ghé nhà sách Văn Bút cạnh Phước Lộc Thọ, mua 2 quyển sách của chị. Tôi đã đọc quyển 1 trong 1 ngày, và sự trải nghỉệm rất lý thú (tiếng anh: REALLY ENJOYED your story.) Chị có rất nhiều kinh nghiệm sống với loài quỉ dữ của hành tinh này, mong chị tiếp tục đem ra công luận những hệ lụy thối tha của cái chế độ khốn nạn này ra dư luận. Dân chúng Việt Nam rất cần những người can đảm như chị, những nhà văn như Dương Thu Hương, Vũ Thư Hiên. Phải ở trong chăn đầy rận, mới biết để diễn tả được ngứa như thế nào. Người Việt Hải Ngoại cần phải biết những sự thật này.
Thành thật mà nói, tôi sẽ chỉ sống được 1 ngày là ngủm trong cái phòng giam của chị, dưới cái nóng oi bức 40 độ C.
Chị giỏi hơn tôi gấp triệu lần chỉ căn cứ vào việc chị chịu đựng được cho đến mãn hạn tù, trong khi người đầy những thứ bệnh hiểm nghèo.
Chỉ 2 câu: “Thiên Kim mãi đắc tam phân nhục,
“Lưỡng tộc nghênh hồi nhất bả mao”
là đáng 20.00 USD mua sách rồi. Đây là 2 câu mà tôi phải vận dụng bộ nhớ để có dịp xài trong đám cưới nào đó.
Mong chị được nhiều sức khỏe để sáng tác mạnh mẽ. Chị là Tư Mã Thiên của thời nay đó. Và nhất là có sao Khuê chiếu mạng.
Thân,
Phan Kỳ Anh.