Ba Lan đòi Đức bồi thường chiến tranh 1,3 nghìn tỷ đô la

Chính trị gia hàng đầu của Ba Lan cho biết hôm thứ Năm chính phủ sẽ yêu cầu Đức bồi thường tương đương khoảng 1,3 nghìn tỷ đô la do cuộc xâm lược và chiếm đóng của Đức Quốc xã trong Thế chiến II tại Ba Lan.

Jaroslaw Kaczynski, lãnh đạo đảng Luật pháp và Công lý, đã đưa ra yêu sách khổng lồ khi công bố một báo cáo được chờ đợi từ lâu về thiệt hại của Ba Lan trong những năm bị Đức Quốc xã chiếm đóng, nhân dịp kỷ niệm 83 năm Thế chiến thứ hai bắt đầu.

“Chúng tôi không chỉ soạn báo cáo mà còn đưa ra quyết định về các bước tiếp theo,” Kaczynski cho biết trong buổi giới thiệu báo cáo.

“Chúng tôi sẽ đàm phán với Đức về các khoản bồi thường,” Kaczynski nói thêm rằng đây sẽ là một con đường dài và không dễ dàng nhưng một ngày nào đó sẽ mang lại thành công.

Ông khẳng định việc bồi thường sẽ phục vụ cho “sự hòa giải thực sự Ba Lan và Đức” dựa trên “sự thật” và ông cho rằng nền kinh tế Đức có khả năng thanh toán.

Đức lập luận rằng khoản bồi thường đã được trả cho các quốc gia thuộc khối Đông Âu trong những năm sau chiến tranh, các vùng lãnh thổ mà Ba Lan bị mất ở phía Đông đã được vẽ lại đã được bồi thường bằng một số đất của Đức trước khi có chiến tranh. Đức coi như vấn đề này đã được khép lại.

Bộ Ngoại giao Đức cho biết hôm thứ Năm, quan điểm của chính phủ vẫn “không thay đổi”, đó là “vấn đề bồi thường đã được kết thúc”.

“Ba Lan từ lâu, vào năm 1953, đã từ bỏ các khoản bồi thường thêm và đã nhiều lần xác nhận sự từ bỏ này”, Bộ này cho biết trong một email phản hồi câu hỏi của hãng tin Associated Press về báo cáo mới của Ba Lan.

“Đây là cơ sở quan trọng cho trật tự châu Âu ngày nay. Đức vẫn chịu trách nhiệm của mình đối với Thế chiến II về mặt chính trị và đạo đức”.

Chính phủ cánh hữu của Ba Lan lập luận rằng Ba Lan, quốc gia là nạn nhân đầu tiên của chiến tranh, đã không được nước láng giềng Đức đền bù đầy đủ, cho dù Đức hiện là một trong những đối tác lớn của Ba Lan trong Liên minh châu Âu.

Kaczynski nói: “Đức chưa bao giờ thực sự tính sổ những tội ác của mình đối với Ba Lan,” và nhiều người Đức từng phạm tội ác chiến tranh đã không bị trừng phạt ở Đức sau chiến tranh.

Thủ tướng Mateusz Morawiecki đã có mặt tại buổi lễ công bố báo cáo ở Lâu đài Hoàng gia ở Warsaw, lâu đài này được tái xây dựng sau những đổ nát thời chiến.

Việc công bố báo cáo gồm ba tập là trọng tâm của các buổi lễ trên khắp Ba Lan nhân kỷ niệm cuộc chiến bắt đầu vào ngày 1 tháng 9 năm 1939, mở đầu bằng cuộc ném bom và tiếp theo là cuộc chiếm đóng tàn bạo của Đức Quốc xã trong hơn 5 năm.

Trưởng nhóm soạn báo cáo, Đại biểu Quốc hội Arkadiusz Mularczyk, cho biết không thể tính thành tiền những thiệt hại của khoảng 5,2 triệu sinh mạng do sự chiếm đóng của Đức. Ông liệt kê những thiệt hại về cơ sở hạ tầng, công nghiệp, nông nghiệp, văn hóa, trục xuất sang Đức để lao động cưỡng bức và chính sách biến trẻ em Ba Lan thành người Đức.

Một nhóm gồm hơn 30 nhà kinh tế, sử học và các chuyên gia các ngành khác đã làm việc để soạn báo cáo từ năm 2017. Vấn đề này đã tạo ra căng thẳng hai nước.

Chiến tranh là “một trong những thảm kịch khủng khiếp nhất trong lịch sử của chúng ta”, Tổng thống Andrzej Duda nói trong khi thị sát vào sáng sớm tại bán đảo Westerplatte gần Gdansk, một trong những nơi đầu tiên bị tấn công trong cuộc xâm lược của Đức Quốc xã.

“Không chỉ vì nó đã cướp đi tự do của chúng ta, không chỉ vì nó đã cướp đi nhà nước của chúng ta, mà còn vì cuộc chiến này đã cướp đi hàng triệu nạn nhân người Ba Lan và những tổn thất không thể bù đắp cho quê hương và quốc gia,” Duda nói.

Tại Đức, Chủ nhiệm Ủy ban hợp tác Đức-Ba Lan, Dietmar Nietan, cho biết trong một tuyên bố rằng ngày 1 tháng 9 “vẫn là một ngày tội lỗi và xấu hổ đối với nước Đức, nhắc nhở chúng ta hết ngày này đến ngày khác không quên những tội ác do Đức thực hiện, là chương đen tối nhất trong lịch sử và vẫn ảnh hưởng đến quan hệ song phương”.

Hòa giải được những người ở Ba Lan đưa ra là “cơ sở để chúng ta có thể cùng nhau hướng tới tương lai trong một châu Âu thống nhất,” Nietan nói.

Chính phủ Ba Lan bác bỏ tuyên bố năm 1953 của các nhà lãnh đạo cộng sản khi đó, dưới áp lực của Liên Xô, đồng ý không đưa ra thêm bất kỳ đòi hỏi nào đối với Đức.

Một nhà lập pháp đối lập, Grzegorz Schetyna, nói rằng báo cáo chỉ là một “trò chơi trong chính trị nội bộ” và khẳng định Ba Lan cần xây dựng mối quan hệ tốt đẹp với Berlin.

Khoảng 6 triệu công dân Ba Lan, trong đó có 3 triệu người gốc Do Thái, đã thiệt mạng trong chiến tranh. 

(Theo AP)