Ukraine tiếp tục nóng

Tiếng súng chưa chính thức nổ ra ở biên giới Nga – Ukraine nhưng nạn nhân đầu tiên của cuộc đối đầu lại là Tư lệnh Hải quân Đức.

Hôm thứ Sáu, phát biểu tại một hội thảo quốc tế bên Ấn Độ, phó đô đốc Kay-Achim Schoenbach cho biết Ukraine khó lòng lấy lại bán đảo Crimea mà Nga sáp nhập vào năm 2014. Schoenbach cũng nói rằng cần có Nga đứng chung với NATO để chống lại Trung Quốc và gợi ý rằng Tổng thống Nga Vladimir Putin xứng đáng được mọi người “tôn trọng”.

Phát biểu của ông đã gây ra tức giận ở Ukraine, và nước này đã triệu tập đại sứ Đức để khiếu nại. Phát biểu cũng gây choáng và ở Berlin và chính phủ đã có phản ứng nhanh chóng.

Vào cuối ngày thứ Bảy, Schoenbach đã yêu cầu sa thải ông, đưa lý do ông muốn giảm bớt gây tai tiếng thêm cho chính phủ và quân đội Đức vì “những tuyên bố thiếu cân nhắc của mình”.

Bộ trưởng Quốc phòng Christine Lambrecht đã chấp nhận đơn từ chức của Schoenbach và bổ nhiệm cấp phó của ông làm quyền Tư lệnh hải quân.

Chính phủ Đức đã khẳng định rằng họ thống nhất với các đồng minh NATO về cuộc khủng hoảng Ukraine, đồng thời cảnh báo rằng Moscow sẽ phải trả giá đắt nếu thực hiện bất kỳ động thái quân sự nào. 

Sự kiện từ chức của Tư lệnh Hải quân Đức phản ánh tình trạng thiếu đoàn kết trong nội bộ NATO, chưa nói tới tình trạng đoàn kết NATO – Hoa Kỳ, trước cuộc khủng hoảng Ukraine.

Khi Hoa Kỳ yêu cầu vài thành viên NATO đưa bớt “đồ chơi” chưa dùng tới cho Ukraine thì mấy thành viên này OK ngay, riêng nước Đức nói không, còn khuya, lấy lý do không muốn làm tình hình nóng thêm.

Hôm thứ Bảy, trong cuộc gặp tay đôi giữa hai ngoại trưởng Nga – Mỹ ở Geneve, phía Nga lại lấn thêm một bước nữa khi đưa ra những đòi hỏi cụ thể.

Thái độ của Ngoại trưởng Nga Lavrov lần này hết sức trịch thượng và một lần nữa, Ngoại trưởng Mỹ Blinken tỏ ra lép vế, như đã từng xảy ra khi ông cùng với Cố vấn An ninh Quốc gia Sullivan họp với Dương Khiết Trì và Vương Nghị của Trung Quốc ở Anchorage hồi tháng 3 năm ngoái.

Nga muốn có một thứ giấy tờ ràng buộc về mặt pháp lý rằng phương Tây sẽ không kết nạp Ukraine và các quốc gia thuộc Liên Xô cũ khác, hoặc đặt vũ khí ở đó. Nga cũng muốn NATO rút lực lượng khỏi các quốc gia ở Trung và Đông Âu đã tham gia NATO từ những năm 1990.

Những đòi hỏi này, đi kèm với những cử chỉ vênh váo, chẳng khác nào một tối hậu thư khiến các nhà bình luận thắc mắc tại sao Mỹ lại để cho Nga ăn hiếp dễ như vậy. Những lời phê phán càng nặng nề hơn khi Mỹ ra lệnh di tản nhân viên đại sứ quán ờ Kyiv.

Chẳng những thế, trong những ngày gần đây, Tổng thống Nga Putin còn hù dọa sân sau của Mỹ bằng cách gọi điện thoại nói chuyện với lãnh đạo của Nicaragua và Venezuela, và Thứ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Ryabkov tuyên bố Nga vẫn để ngỏ cho việc đưa chiến cụ tới Cuba và Venezuela.

Tại London, chính phủ Anh hôm thứ Bảy cáo buộc Nga đang tìm cách thay thế chính phủ Ukraine bằng một chính quyền thân Moscow và còn nói rõ ông Yevheniy Murayev, cựu đại biểu quốc hội Ukraine, đang được Nga nhắm tới để làm lãnh đạo Ukraine.

Murayev là người đứng đầu Nashi, một đảng nhỏ thân Nga, đảng này hiện không có ghế trong quốc hội Ukraine.

Chính phủ Anh cho biết mình nhận được thông tin này từ cơ quan tình báo, nhưng không trưng bằng chứng.

Hôm Chủ nhật, Đức Giáo hoàng Phanxicô bày tỏ lo ngại về tình hình “căng thẳng gia tăng” ở Ukraine đe dọa hòa bình, và kêu gọi đàm phán chính trị đặt trọng tâm vào “tình anh em của con người thay vì lợi ích đảng phái”.

Giáo chủ của đạo Công giáo nói: “Tôi đang theo dõi với lo ngại về những căng thẳng gia tăng có nguy cơ giáng một đòn mới đối với hòa bình ở Ukraine, và rồi đây không biết an ninh ở châu Âu với những tác động lớn hơn nữa sẽ đi về đâu?”

Hôm thứ Tư, Đức Giáo hoàng đã kêu gọi một ngày cầu nguyện cho hòa bình “bởi vì tất cả chúng ta đều được tạo ra như những người anh em.”

Cùng với thắc mắc của Đức Giáo hoàng, hàng trăm ngàn người dân Ukraine vùng biên giới với Nga cũng chưa biết số phận của mình trong những ngày tới sẽ đi về đâu.

(Tổng hợp nhiều nguồn)