Từ Lavrov đến Thạch

Nước Nga xấc

Là nhà ngoại giao hàng đầu của Nga trong cuộc xâm lược Ukraine, Ngoại trưởng Sergey Lavrov đang thể hiện tư thế Kremlin, một tư thế thách thức, ngang ngược với thế giới.

Trong khi Tổng thống Putin định hình chính sách đối ngoại của Nga, Ngoại trưởng Lavrov có nhiệm vụ thực hiện chính sách. Ông có phong cách thẳng ruột ngựa, nhiều lúc không giống đặc điểm của một nhà ngoại giao.

Đảm nhiệm vai trò này trong gần 18 năm, vị ngoại trưởng 71 tuổi, cùng trang lứa với Putin, đã chứng kiến ​​mối quan hệ với phương Tây chuyển từ thân thiện sang thù địch công khai, xuống mức thấp không thể nào thấp hơn khi Nga tấn công Ukraine.

Cuộc xâm lược đã khiến Liên minh châu Âu đóng băng tài sản của cả Putin và Lavrov, chưa kể những người khác – một đòn chưa từng có đánh vào niềm tự hào của Moscow.

Thời gian làm ngoại trưởng của Lavrov chỉ thua Andrei Gromyko, trải dài 28 năm từ Khrushchev cho tới trước khi Gorbachev lên nắm quyền. Giống như Gromyko, Lavrov là người thứ nhì có biệt danh là Mr. Nyet (Anh chàng chuyên nói Không) vì thường xuyên sử dụng quyền phủ quyết tại Liên Hiệp Quốc.

Giống như Putin, Lavrov đã khai thác nỗi luyến tiếc của dân Nga về ảnh hưởng của đất nước dưới thời Liên Xô. Ông đã trút cơn giận lên phương Tây, gọi Hoa Kỳ là kẻ kiêu ngạo, tự phụ, phản bội và quyết tâm thống trị thế giới. Ông coi các đồng minh châu Âu thân Mỹ là những đứa bé ngoan ngoãn nghe lời Washington để bắt nạt Nga.

Lavrov không cần ôn tồn trong lời lẽ khi cần bảo vệ những gì ông coi là lợi ích của Nga và có lẽ nhờ vậy đã được anh chàng Putin khó tính để mắt tới.

AP nhớ lại, vào năm 2008, khi bị Bộ trưởng Ngoại giao Anh lúc bấy giờ là David Miliband than phiền, Lavrov đã nổi tiếng vì đã quát lên: “Anh là cái thá gì mà dám lên lớp tôi?”

Đứng cạnh Ngoại trưởng Anh Liz Truss sau buổi gặp vào tháng trước, Lavrov với vẻ mặt nhăn nhó nói rằng cuộc nói chuyện của họ giống như một “cuộc trò chuyện giữa người câm và người điếc”.

Với phong cách như vậy, có nhiều phần chắc Lavrov xem Blinken, ngoại trưởng Mỹ hiện nay, là kẻ hậu bối, một thằng nhãi ranh, hỉ mũi chưa sạch. Tớ đã từng đấu trí với các tiền bối của cậu như Albright, Pompeo chẳng hạn.

Sau cái nghề ngoại giao kéo dài quá lâu, Ngoại trưởng Lavrov trông có vẻ buồn chán với những công việc thường ngày. Khi xuất hiện trước truyền thông, ông không thèm che giấu sự bực tức trước một câu hỏi ngây ngô hoặc khiêu khích, thường trả lời bằng vẻ khinh thường hoặc chế nhạo thẳng thừng.

Trong một cuộc phỏng vấn video từ thủ đô Ukraine, khi phóng viên CNN hỏi Lavrov rằng liệu Moscow có muốn lật đổ lãnh đạo Ukraine hay không, người trợ lý của Lavrov cắt ngang và nói rằng chưa đến lượt CNN đặt câu hỏi. Người phóng viên cứ tiếp tục, và Lavrov tức giận nói: “Anh này thật bất lịch sự. Anh ta hiện đang hành nghề ở Ukraine. Anh ấy đã bị nhiễm cái bệnh bất lịch sự. “

Lavrov đặc biệt khó chịu đối với các nhiếp ảnh gia, hay nhăn mặt với tiếng máy ảnh bấm lào xào.

Tại một cuộc họp báo, Lavrov lẩm bẩm một câu chửi thề vào micrô vì dường như giận dỗi các phóng viên làm mất trật tự; câu chửi thề này nhanh chóng trở thành khẩu hiệu in lên áo phông các fan của Putin.

Những đồn đoán Lavrov sắp nghỉ hưu rút cục sai bét. Thay vào đó, ông là một trong những thành viên lâu năm nhất thuộc Vòng Trong của Putin, trong lúc ngoại trưởng các nước đối thủ của Nga đổi xoành xoạch.

Trước khi làm ngoại trưởng, ông từng là đại sứ của Nga tại Liên Hiệp Quốc trong 10 năm, hay trò chuyện thân mật với các nhà báo, trao đổi tin tức và chuyện tiếu lâm những khi thả khói nơi hành lang của tòa nhà Liên Hiệp Quốc. Ông làm thơ, vừa đàn guitar vừa hát với bạn bè và nhiệt tình tham gia với các nhà ngoại giao khác trong các màn tấu hài châm chọc những thói hư tật xấu ở đời, mỗi khi có liên hoan văn nghệ quốc tế, mỗi quốc gia phụ trách một màn, khi đó, quan hệ của Nga với phương Tây chưa căng.

Nhưng nụ cười và phong cách xuề xòa của ông đã trở thành dĩ vãng. Bây giờ, mỗi ngày ông tung ra những lời chỉ trích gay gắt với phương Tây về Ukraine.

Hôm thứ Ba, ông đã bị cấm bay đến Geneva để tham dự một hội nghị của Liên Hợp Quốc sau khi các thành viên Liên minh châu Âu cấm máy bay Nga bay ngang bầu trời của họ, một phần của các lệnh trừng phạt gay gắt. Rút cuc, ông phải phát biểu qua video, tố giác “Phương Tây rõ ràng đã mất tự chủ khi trút giận lên Nga.”

Nhưng trước khi ông xuất hiện tren màn hình lớn, hơn một chục nhà ngoại giao phương Tây đã rời phòng họp ở Geneva để thể hiện sự tức giận của họ với Moscow.

Lần này, đến lượt họ đã nói “Không” với ông và chính sách ngoại giao Nga.

Hôm thứ Năm, Lavrov cho biết, ông tin rằng một số nhà lãnh đạo nước ngoài đang chuẩn bị cho cuộc chiến chống lại Nga và Nga sẽ mở rộng hoạt động quân sự ở Ukraine cho đến khi “kết thúc”. Ngoại trưởng Lavrov cũng khẳng định Nga không có suy nghĩ về chiến tranh hạt nhân.

Nước Việt buồn

Trong khi tại Moscow, nước Nga có một ngoại trưởng đầy cá tính; trong khi tại New York, đại sứ các nước – kể cả Đặng Hoàng Giang của Việt Nam – lần lượt bước lên diễn đàn Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc để bày tỏ thái độ nước mình trước chiến tranh tại Ukraine, rút cục Việt Nam bỏ phiếu trắng; thì tại Hà Nội, ngành ngoại giao lo xây dựng Đảng.

Theo Thanh Niên, tại Hội nghị Nghiên cứu, học tập, quán triệt Nghị quyết Hội nghị T.Ư 4 khóa XIII và học tập chuyên đề năm 2022 về tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Quang Hiệu nhấn mạnh, ngành Ngoại giao “luôn đặc biệt coi trọng và chăm lo xây dựng Đảng cả về chính trị, tư tưởng, đạo đức, tổ chức và cán bộ”.

Hết ý!

Từ sau 75 tới giờ, Hà Nội chỉ có một bộ trưởng ngoại giao tương đối coi được.

Theo lời Nguyễn Văn Vinh, cựu phóng viên VTV và Reuters, Nguyễn Cơ Thạch là người “bản lĩnh khi đương đầu với các vấn đề quốc tế, luôn tự tin, lạc quan, và luôn tìm mọi khe hở dù nhỏ nhất để tìm ra lối đi…Tư tưởng của ông Thạch đi trước thời đại, nên thiệt cho ông. Bởi khi vấn đề đặt ra chưa được chấp nhận, thì người đặt vấn đề lại bị nhìn nhận khác đi.”

Ông Thạch đã bỏ nhiều công sức cho việc bình thường hóa quan hệ với Hoa Kỳ, nhưng Bắc Kinh không ưa ông, vì thế, ông bị gạt ra ngoài tại Hội nghị Thành Đô.

Châu Quang