Rất có thể LS Trần Vũ Hải và vợ sẽ phải đối mặt với bản án bất công

Đàn Chim Việt phỏng vấn Tiến sĩ Luật Cù Huy Hà Vũ về việc Luật sư Trần Vũ Hải và vợ bị khởi tố về “Tội trốn thuế”

Đàn Chim Việt: Thưa Tiến sĩ luật Cù Huy Hà Vũ, từ sáng ngày 2/ 07/2019, báo chí Việt Nam đồng loạt đưa tin Luật sư Trần Vũ Hải và vợ là bà Ngô Tuyết Phương bị khởi tố bị can về “Tội trốn thuế” và nơi ở, nơi làm việc của họ bị khám xét. Ông có cảm thấy bất ngờ trước tin này không?

Tiến sĩ luật Cù Huy Hà Vũ: Bất ngờ và không bất ngờ.

Bất ngờ là Luật sư Trần Vũ Hải bị khởi tố về “Tội trốn thuế” vì theo tôi, vợ chồng Luật sư Trần Vũ Hải không có dấu hiệu phạm tội này.

Theo báo Người lao động ngày 3/7/2019, vào tháng 8-2016, vợ chồng ông Trần Vũ Hải đã ký giấy tờ nhận chuyển nhượng của ông Ngô Văn Lắm một khu đất ở hẻm Tuệ Tĩnh, phường Lộc Thọ, ngay trung tâm TP Nha Trang với giá 1,8 tỉ đồng. Chi cục Thuế Nha Trang xác định giá đất để tính lệ phí trước bạ là hơn 2,14 tỉ đồng. Ông Ngô Văn Lắm phải nộp thuế thu nhập cá nhân hơn 42,8 triệu đồng. Vợ chồng Luật sư Trần Vũ Hải phải nộp lệ phí trước bạ nhà đất là hơn 10,7 triệu đồng.

Như vậy, việc vợ chồng Luật sư Hải mua bán nhà đất với ông Lắm là giao dịch giữa các cá nhân trong khi “Tôi trốn thuế” quy định tại Điều 200 Bộ luật hình sự 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017 là áp dụng cho hoạt động kinh doanh hay sản xuất, thương mại.

Không bất ngờ là vì Luật sư Trần Vũ Hải từ lâu nay là một luật sư nhân quyền có tiếng. Luật sư Hải là luật sư bảo vệ tôi khi tôi bị truy tố về cái gọi là “Tội tuyên truyền chống Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam”. Ông còn là người bảo vệ quyết liệt “dân oan”, tức là các nạn nhân của các vụ chính quyền lấy đất của dân trái pháp luật, mà mới đây nhất là vụ “vườn rau Lộc Hưng”. Chính quyền tham nhũng, đặc biệt gắn kết với các nhóm lợi ích, đương nhiên là phản nhân quyền. Theo logic đó thì Luật sư Hải trước sau gì cũng bị chính quyền đàn áp. Việc khởi tố trái pháp luật vợ chồng Luật sư Trần Vũ Hải chỉ là đoạn kết của toan tính đàn áp này của chính quyền.

Đàn Chim Việt: Việc khởi tố ông Trần Vũ Hải về “Tội trốn thuế” liệu có ăn nhập gì với nghề luật sư của ông Hải không, thưa Tiến sĩ?

Như trên tôi đã nói, dựa trên thông tin của báo Người lao động thì có thể xác định việc vợ chồng Luật sư Hải mua bán nhà đất với ông Lắm là giao dịch giữa các cá nhân. Nghĩa là ông Trần Vũ Hải không hành nghề luật sư trong vụ mua bán nhà đất này.

Đàn Chim Việt: Theo Tiến sĩ, nếu bị kết tội, mức án dành cho ông Trần Vũ Hải sẽ thế nào?

Không thể xét xử vợ chồng Luật sư Trần Vũ Hải về “Tội trốn thuế” vì vợ chồng ông không có dấu hiệu phạm tội này.

Đàn Chim Việt: Nhiều người nhân vụ này cũng nhắc lại vụ công an Việt Nam bắt giữ ông với “2 cái bao cao su” để sau đó kết tội và bỏ tù ông về tội chống Nhà nước. Ông có điều gì để nói về câu chuyện đó hay không, thưa Tiến sĩ?

Tôi đã tuyên bố thẳng vào mặt Hội đồng xét xử tại phiên tòa xử tôi về cái gọi là “Tội tuyên truyền chống Nhà nước cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam” rằng trên thế giới này không có cơ quan thực thi pháp luật nào bẩn thỉu, tởm lợm như công an Việt Nam. Thực vậy, đám này đã đột nhập vào phòng khách sạn tôi thuê và ném vào đó “hai bao cao su đã qua sử dụng” rồi cung cấp sự kiện dàn dựng này cho báo chí, trong đó có báo Công an thành phố Hồ Chí Minh, nhằm bôi xấu tôi trước công luận trước khi bắt tôi về tội chống Nhà nước như đã nói trên. Bà Hồ Lê Như Quỳnh, người cùng là nạn nhân của trò khốn nạn này, đã khởi kiện báo Công an thành phố Hồ Chí Minh đã xúc phạm danh dự nhân phẩm của bà khi đưa “tin đểu” này. Hoảng sợ, báo Công an thành phố Hồ Chí Minh đã phải đăng cải chính và cáo lỗi với bà Quỳnh và bạn đọc trong hai số liên tiếp, ngày 11 và ngày 12 tháng 12 năm 2014.

Giáo sư Nguyễn Mạnh Hùng, Đại Học George Mason, mới đây kể cho tôi một câu chuyện tương tự nhưng xảy ra thời Đệ nhất Việt Nam Cộng Hòa. Để bỏ tù Luật sư Nguyễn Hữu Thọ mà chính quyền Ngô Đình Diệm nghi là cộng sản, chính quyền này đã dựng ra chuyện Luật sư Thọ hiếp dâm bất thành và đưa ông ra xét xử tại Tòa án Phú Yên. Lúc đó ông Phạm Ngọc Sĩ, bố dượng của Giáo sư Hùng, đang là Chánh án. Sau khi xem xét hồ sơ, Chánh án Phạm Ngọc Sĩ biết đây là một sự dàn dựng nên đã tuyên Luật sư Nguyễn Hữu Thọ trắng án. Chính quyền Ngô Đình Diệm thất bại trong việc bỏ tù Luật sư Thọ nhưng vẫn quản thúc ông. Cuối năm 1961, Luật sư Thọ được các lực lượng cộng sản giải cứu và năm sau ông được bầu làm Chủ tịch Mặt trận dân tộc giải phóng miền Nam Việt Nam. Sau khi chiến tranh kết thúc vào 30/4/1975, ông Phạm Ngọc Sĩ bị chính quyền cộng sản đưa đi trại cải tạo. Gia đình ông Phạm Ngọc Sĩ bèn tìm gặp Luật sư Nguyễn Hữu Thọ, lúc đó là Phó Chủ tịch nước, để nhờ cứu ông Sĩ. Luật sư Thọ đã can thiệp và ông Sĩ đã được thả khỏi trại cải tạo.

Mọi chính quyền độc tài đều không từ thủ đoạn nào để triệt hạ các đối thủ chính trị.

Đàn Chim Việt: Cá nhân ông có mối quan hệ như thế nào với luật sư Trần Vũ Hải, trên cương vị đồng nghiệp, bạn bè?

Lần đầu tiên tôi gặp Luật sư Trần Vũ Hải là cách đây mười mấy năm tại Tòa án Hà Nội khi tôi tham gia một phiên tòa để bảo vệ thân chủ. Sau khi tôi bị bắt giam về “Tội tuyên truyền chống Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam”, vợ tôi, Luật sư Nguyễn Thị Dương Hà, mời Luật sư Hải bào chữa cho tôi thì ông nói: “Bà là Luật sư thì bà bảo vệ ông Vũ là được rồi”. Vợ tôi nói ngay: “Càng nhiều luật sư bào chữa cho anh Vũ càng tốt, càng khách quan. Với lại vì lý do nào đó mà tôi không thể tham gia bào chữa cho anh Vũ được thì đã có ông và các luật sư khác làm việc này”. Thế là Luật sư Hải nói: “Tôi nhận lời bào chữa miễn phí cho anh Vũ” và rất sốt sắng trong việc chuẩn bị hồ sơ bảo vệ tôi. Trên thực tế thì ngay trước phiên tòa sơ thẩm, Tòa án Hà Nội đã thu hồi một cách trái pháp luật giấy cho phép vợ tôi làm Luật sư bào chữa cho tôi.

Lần đầu vào làm việc với tôi tại Trại tạm giam B14 ở Hà Nội, Luật sư Hải cũng khiêm tốn như vậy. Ông nói với tôi: “Ông là Tiến sĩ luật nổi tiếng, đã tham gia nhiều phiên tòa. Mọi lập luận để bảo vệ ông thì ông đã tự làm hết rồi, tôi đâu còn gì để làm”. Tôi nói ngay: “Ngay nếu tôi có chuẩn bị hết lập luận để bảo vệ tôi rồi thì vai trò của Luật sư là tuyệt đối cần thiết. Đơn giản là lập luận của tôi với tư cách bị cáo có chuẩn xác đến đâu cũng không thể khách quan như lập luận của Luật sư. Ngoài ra, Luật sư có quyền đọc hồ sơ vụ án và khai thác các nguồn tài liệu, chứng cứ khác trong khi bị cáo chỉ được “đọc” bốn bức tường mà thôi!”

Tại phiên tòa sơ thẩm, Luật sư Trần Vũ Hải đã kiên quyết đòi Hội đồng xét xử đọc các tài liệu được xử dụng làm chứng cứ buộc tội Cù Huy Hà Vũ theo đúng quy định của Bộ Luật tố tụng hình sự. Yêu cầu này làm Chủ tọa phiên tòa Nguyễn Hữu Chính, Chánh tòa Hình sự, Tòa án nhân dân TP Hà Nội, vô cùng bực tức nên ông ta đã buộc Luật sư Hải rời phòng xử án. Ngay lập tức, tôi nói với ba luật sư của tôi còn lại, cũng đều bào chữa miễn phí, là Trần Đình Triển, Vương Thị Thanh và Hà Huy Sơn: “Tòa án đã cố tình chà đạp lên tố tụng hình sự thì vụ xử này chỉ là “án bỏ túi”. Do đó tôi đề nghị các luật sư đi về”. Rồi tôi chỉ tay vào mặt Hội đồng xét xử, quát lên: “Hãy móc bản án bỏ túi ra mà tuyên!”. Thế là Luật sư Hải và ba luật sư kia cùng rời phòng xử án.

Dù ít gặp nhau ở ngoài đời, Luật sư Trần Vũ Hải và vợ tôi, Luật sư Nguyễn Thị Dương Hà và tôi luôn quý trọng lẫn nhau.

Đàn Chim Việt: Nhiều vụ bắt giam trong những năm qua cho thấy nghề luật sư ở Việt Nam là một nghề nhiều hiểm nguy. Ông nghĩ gì về nhận định này?

Nếu luật sư bảo vệ nhân quyền, cụ thể là lên tiếng đòi thực thi các quyền Hiến pháp Việt Nam quy định như “Quyền tự do ngôn luận”, “Quyền tự do hội họp”, Quyền tự do lập hội”, “Quyền biểu tình”… hoặc bảo vệ những người đã thực thi quyền này cũng như bảo vệ các nạn nhân của chính quyền tham nhũng thì quả là hành một nghề nguy hiểm vì chính quyền sẽ trả thù họ, từ triệt việc hành nghề luật sư cho đến bỏ tù họ. Bài “Công việc nguy hiểm nhất trong nghề luật” (The most dangerous job in law) của ABA Journal, cơ quan của Liên đoàn luật sư Mỹ, viết về tôi, vợ tôi, Luật sư Nguyễn Thị Dương Hà, và một vài luật sư nhân quyền khác trên thế giới là với ý đó. Luật sư Trần Vũ Hải thực sự là một luật sư nhân quyền và vì vậy ông đang gặp nguy hiểm. Rất có thể Luật sư Hải và vợ sẽ phải đối mặt với một bản án bất công.

Đàn Chim Việt: Sau cùng ông có muốn nhắn gửi gì tới những người đang hành nghề luật sư ở Việt Nam không, thưa Tiến sĩ?

Nghề luật sư là một nghề cao quý vì nó là một chế định bảo đảm các quyền con người, các quyền công dân một cách đắc lực và qua đó, bảo vệ tính thượng tôn của pháp luật. Do đó tôi mong muốn các luật sư ở Việt Nam thực hiện đến cùng sứ mạng cao cả đó đồng thời đoàn kết, bảo vệ lẫn nhau trước sự trả thù của các thế lực vô pháp, mà trong trường hợp này là tích cực bảo vệ Luật sư Trần Vũ Hải và vợ của ông.

Đàn Chim Việt: Xin cảm ơn Tiến sĩ Luật Cù Huy Hà Vũ đã dành thời gian cho cuộc phỏng vấn này.