Vụ anh George Floyd, một người Mỹ da đen tại thành phố Minneapolis, tiểu bang Minnesota bị cảnh sát chèn cổ chết trong lúc đang bị cảnh sát bắt giữ ngày 25-5-2020 đã gây một làn sóng biểu tình bạo động kéo dài nhiều tuần lễ tại nhiều thành phố Hoa Kỳ và vài thành phố trên thế giới để phản đối chính sách phân biệt sắc tộc tại Hoa Kỳ. Để tìm hiểu mức độ phân biệt chủng tộc của một xã hội, cần xem xét hệ thống pháp lý, sự áp dụng hệ thống pháp lý đó trên thực tế và thái độ của dân chúng.
Hoa Kỳ có hệ thống pháp lý bình đẳng sắc tộc không thua bất cứ một hệ thống pháp lý của quốc gia nào, nếu không muốn nói là nhất thế giới.
Để áp dụng vào thực tế, ở dòng cuối trên tất cả mọi văn thư của cơ quan công quyền đều có hàng chữ “Áp dụng chính sách không phân biệt đối xử” bằng 3 ngôn ngữ: Tiếng Anh, tiếng Tây ban Nha, và một ngôn ngữ của cộng đồng dân cư đông nhất tại địa phương (Ở những vùng tôi biết, thường có nhiều người Việt, nên tiếng Việt được áp dụng). Hình dưới đây chụp từ website của ty giáo dục tôi đang làm việc.
Chính sách này không chỉ ghi nhận bằng lời mà bằng những chương trình cụ thể. Một trong các chương trình đó là chương trình cung cấp dịch thuật bằng ngôn ngữ của phụ huynh. Hình dưới đây đại khái có nội dung như sau: Ty giáo dục chúng tôi cung cấp dịch vụ thông dịch miễn phí tại chỗ hay qua điện thoại bằng ngôn ngữ của quí vị bằng cách ký khế ước với công ty dịch thuật có 4000 thông dịch viên nói hơn 240 ngôn ngữ. Nếu quí vị cần dịch văn bản cũng được và xin “bấm vào đây” để gửi văn bản (upload).
Dịch vụ thông dịch miễn phí như vậy cũng được cung cấp tại tất cả các cơ quan công quyền Hoa Kỳ. Đặc biệt dịch vụ này rất mau lẹ trong các bệnh viện và cơ quan cảnh sát.
Bao nhiêu quốc gia trên thế giới có ghi hàng chữ “không phân biệt đối xử” trên mọi văn bản của cơ quan công quyền?
Bao nhiêu quốc gia trên thế giới có dịch vụ thông dịch miễn phí hoàn chỉnh cho người dân đủ mọi sắc tộc như tại Hoa Kỳ?
Để hiểu rõ tình trạng phân biệt sắc tộc Hoa Kỳ thì cần hỏi những công dân Hoa Kỳ, những di dân bất hợp pháp và những du khách từng viếng thăm Hoa Kỳ những câu hỏi sau:
KHI ĐẶT CHÂN TỚI HOA KỲ với tư cách du khách, di dân hay tị nạn bạn có gặp ngôn từ hay thái độ khinh thường của nhân viên hải quan không? KHÔNG!
KHI TỚI CƠ QUAN CÔNG QUYỀN để nạp đơn xin mọi loại giấy tờ như thẻ xanh, thẻ an sinh xã hội, bằng lái xe, trợ cấp xã hội v…v bạn có bắt gặp ánh mắt, ngôn từ, hay hành động bất lịch sự không? KHÔNG! Bạn có thỏa mãn với tất cả mọi giải thích không? CÓ!
KHI TỚI BỆNH VIỆN
Khi gọi điện thoại cấp cứu, xe cấp cứu có đến trễ quá 7 phút không? KHÔNG! Khi tới bệnh viện cấp cứu có bị từ chối vì không có tiền mà cũng không có bảo hiểm y tế, cũng không phải di dân hợp pháp (chỉ là công dân bất hợp pháp) không? KHÔNG!
Khi nằm tại bệnh viện tiện nghi phòng ốc của bạn có kém phòng ốc của bất cứ bệnh nhân nào khác không? KHÔNG! Cung cách đối xử và chăm sóc của các nhân viên và y, bác sĩ tại bệnh viên có làm bạn hài lòng không? CÓ! Có bao giờ bạn không hài lòng không? KHÔNG!
KHI LÃNH TRỢ CẤP TÀI CHÁNH HAY THỰC PHẨM bạn có gặp ánh mắt hay ngôn từ của nhân viên xã hội xúc phạm mình không? KHÔNG! Bạn có thỏa mãn với các hướng dẫn không? CÓ.
KHI TỚI TRƯỜNG HỌC
Khi xin nhập học cho con cháu hay bản thân từ tiểu học tới đại học bạn có gặp ánh mắt hay ngôn từ làm mình khó chịu không? KHÔNG! Có được giải thích một cách vui vẻ, mau chóng và đầy đủ không? CÓ!
Bạn có bị nhân viên nhà trường hay nhân viên giảng huấn có thái độ, lời nói phân biệt đối xử không? KHÔNG!
TRONG CÔNG, TƯ SỞ
Khi làm việc tại công, tư sở bạn có gặp ánh mắt, lời nói hay chính sách phân biệt đối xử không? KHÔNG!
KHI GIAO TIẾP VỚI CẢNH SÁT
Có khi nào bạn không vi phạm luật giao thông mà bị cảnh sát chận xét không? Chắc chắn là không, chỉ trừ khi cảnh sát đang truy lùng một tội phạm trong khu vực.
Khi vi phạm luật giao thông bị cảnh sát chận xét, cảnh sát có lời nói hay thái độ khinh thường bạn không? KHÔNG! Chẳng những vậy, cảnh sát Hoa Kỳ còn rất lịch sự gọi bạn bằng “Sir” Ngài, hay “Ma’am” Bà.
HOA KỲ LÀ ĐẤT NƯỚC CỦA CƠ HỘI THÀNH CÔNG CHO TẤT CẢ MỌI NGƯỜI (Land of opportunity to succeed)
Không biết ngôn ngữ bản địa, không trình độ học vấn, không tài sản và quá 18 tuổi (là tuổi học trung học) là rào cản sự thăng tiến của tất cả các di dân khi tới các quốc gia trên thế giới nhưng không ngăn cản sự tiến thân lên tới tột đỉnh vinh quang trong xã hội Hoa Kỳ nếu người đó có tham vọng, khả năng và tận tâm làm việc. Tại Hoa Kỳ mọi người đều có cơ hội học tập miễn phí cho tới hết bậc trung học. Những người trên 18 tuổi đều có cơ hội học miễn phí trong khi vẫn được trợ cấp thừa tiền chi tiêu trong suốt 4 năm tại đại học cộng đồng 2 năm (thời gian lãnh trợ cấp đi học đại học của liên bang là 4 năm).
Với những người đã có bằng đại học 4 năm trở lên do các quốc gia khác cấp đều có cơ hội tiếp tục học lên thạc sĩ, rồi tiến sĩ sau khi văn bằng được dịch và đánh giá bởi trường đại học nơi mình nạp đơn. Mọi trường đại học Hoa Kỳ đều có phòng đánh giá văn bằng ngoại quốc cung cấp bởi 250 quốc gia (Department of Evaluation). Nếu người học chuyển ngành học thì chỉ phải học thêm những tín chỉ của ngành học mới.
Ngôn ngữ không là trở ngại trong việc được tuyển dụng vào các cơ quan công quyền, ngay cả ở cấp cao. Hầu hết các giáo sư đại học, các bác sĩ, nha sĩ, dược sĩ thuộc các sắc tộc Á châu khi tới Hoa kỳ từ 20 tuổi trở lên đều nói tiếng Anh ngọng (có accent). Đây là một điều không thể có được ở bất cứ quốc gia nào. Một lần có một độc giả than phiền trên báo rằng anh ta gặp một nhân viên nói tiếng Anh ngọng khi tới làm việc với một cơ quan công quyền. Người giám đốc cơ quan bèn trả lời “Hoa Kỳ là một quốc gia di dân, nên chính người nhân viên nói tiếng Anh ngọng đó đã giúp ích rất nhiều cho mọi người đến với cơ quan.”
Một minh chứng hùng hồn về sự bình đẳng trong cơ hội thành công tại Hoa Kỳ là Tiến sĩ phi hành gia không gian Hoa Kỳ gốc Ấn độ Kalpana Chawla. Cô thổ lộ, từ bé cô đã quyết tâm trở thành phi hành gia không gian và cuối cùng cô đã đạt được ước mơ đó tại Hoa Kỳ chỉ sau 14 năm tới đất nước này.
TS Chawla tốt nghiệp kỹ sư cử nhân tại Ấn độ. Sau đó di cư sang Mỹ năm 1982. Mặc dù chưa có quốc tịch Hoa Kỳ cô liên tiếp lấy bằng Master Khoa học không gian tại Đại học Texas năm 1984, bằng Master thứ nhì năm 1986 và bằng Tiến sĩ kỹ sư không gian năm 1988 tại Đại học Colorado Boulder. Cũng năm này cô vào làm trong cơ quan không gian Hoa Kỳ (NASA). Năm 1991, trở thành công dân Hoa Kỳ cô xin vào đoàn phi hành gia của NASA (Astronaut Corps). Năm 1995 cô được chấp nhận làm thành viên của đoàn phi hành gia và năm 1996 cô được chọn lựa cho chuyến bay đầu tiên của cô vào không gian. (https://en.wikipedia.org/wiki/Kalpana_Chawla)
Trước đó, vào năm 1992, cộng đồng người Mỹ gốc Việt cũng có một phi hành gia thuộc cơ quan NASA đã bay trong không gian trong 13 ngày, 19 giờ, 30 phút. Phi hành gia không gian người Mỹ gốc Việt Trịnh Hữu Châu (Eugene Huu-Chau “Gene” Trinh sinh năm 1950 tại Saigon. Đỗ tú tài tại Pháp năm 1968, Cử nhân khoa học tại Đại học Columbia Hoa Kỳ năm 1972, Master khoa học tại Đại học Yale năm 1974, Master Triết học năm 1975 (Masters of Philosophy), và Tiến sĩ Vật lý Ứng dụng (Doctorate of Philosophy in Applied Physics) năm 1977. Làm việc tại NASA năm 1979 và năm 1992 được tuyển chọn làm phi hành gia không gian trong phi vụ NASA Space Shuttle mission STS-50.
(https://en.wikipedia.org/wiki/Eugene_H._Trinh)
Giáo sư Nguyễn Xuân Vinh, cựu Tư lệnh Không Quân của Việt Nam Cộng Hòa, khoa học gia Không gian đầu tiên người Mỹ gốc Việt, giảng dậy nhiều sinh viên cấp tiến sĩ đến từ nhiều quốc gia học tại Đại học Hoa Kỳ, đồng thời ông cũng cộng tác với cơ quan không gian Hoa Kỳ (NASA). Một trong công trình khoa học của ông là vạch ra lộ trình tối ưu để phóng một phi thuyền lên không gian (Optimal Trajectories in Atmosphere Flight). Ông cũng từng được bầu chọn là một trong 100 người Mỹ điển hình trong năm. sách bìa cứng bán trên Amazon giá $100
Là một cộng đồng tị nạn non trẻ nhất tại Hoa Kỳ (mới chỉ 45 năm, từ 1975), nhưng người Mỹ gốc Việt cũng đã đạt những thành tựu mà không một cộng đồng người Việt tị nạn tại quốc gia nào trên thế giới có được là ngoài những thành đạt thông thường như đông đảo bác sĩ, giáo sư đại học, tiến sĩ, một số thẩm phán, dân biểu liên bang, dân biểu tiểu bang, cộng đồng người Việt tị nạn tại Hoa Kỳ hiện có 5 vị tướng lãnh đang giữ chức vụ chỉ huy cao cấp trong đủ 5 quân binh chủng Hoa Kỳ, đang có bà Giao Phan là tổng công trình sư (dùng chữ của VC) chỉ huy xây dựng 3 hàng không Mẫu hạm tối tân nhất thế giới, đang có một nữ khoa học gia Dương Nguyệt Ánh giữ chức vụ ngang cấp tướng trong Bộ Quốc phòng Hoa kỳ, đã có luật gia Đinh Đồng Phụng Việt Phụ tá Bộ trưởng Tư Pháp Hoa Kỳ, tác giả đạo luật An ninh bảo vệ Hoa Kỳ có tên là USA PATRIOT Act. sau vụ Hoa Kỳ bị khủng bố 9-11-2001. Còn đối với thế hệ trẻ 1 ½ , nhiều con em tị nạn Việt tại Hoa Kỳ đã tốt nghiệp đại học có công ăn việc làm bình đẳng trong các công, tư sở và không ít sau trên dưới 10 năm làm việc đã trở thành manager quản lý nhiều nhân viên bản xứ hay sắc tộc khác.
Tóm lại, trên tất cả mọi phương diện, trong mọi trường hợp, ở mọi nơi, trong công, tư sở hay nơi công cộng, không một công dân Hoa Kỳ hay một du khách nào bị phân biệt đối xử, bằng lời nói, ánh mắt, hay thái độ.
Nếu một người cảm thấy bị phân biệt đối xử trong công sở thì khiếu nại với cấp cao hơn và chắc chắn cấp trên sẽ giải quyết ngay tức khắc. Nếu khiếu nại đúng thì nhiều phần trăm người có hành vi, lời nói hay thái độ phân biệt đối xử sẽ bị sa thải. Lý do là nếu cấp trên không giải quyết mau chóng thì chính họ cũng sẽ bị sa thải. Bởi vậy không lý do gì họ chậm trễ hay không giải quyết.
Nếu có một chính sách phân biệt đối xử theo sắc tộc nào ở Mỹ thì đó là chính sách nhằm nâng đỡ thành phần sắc tộc yếu kém bằng Hệ thống luật nâng đỡ thiểu số (Affirmative Action). Hệ thống luật Affirmative Action tại Hoa Kỳ nhằm mục đích tạo thuận lợi tiếp cận giáo dục và công ăn việc làm cho những sắc tộc thiểu số và phụ nữ (racial minorities or women), vừa để xóa bỏ tình trạng phân biệt đối xử, vừa để bảo đảm những định chế công quyền (public institutions) như đại học, bệnh viện, và lực lượng cảnh sát được thu dụng thêm những đại diện của cộng đồng dân chúng mà họ phục vụ. Chính trong cộng đồng người Mỹ da đen, một nhóm có tên “hậu duệ của những người Mỹ nô lệ” (American Descendants of Slavery) cũng than phiền (claims) rằng quyền lợi ưu tiên của họ qui định trong đạo luật “Affirmative Action” đã bị giảm vì những di dân da đen chưa bao giờ là nô lệ cũng được hưởng những quyền lợi này (Within the black community, a group, American Descendants of Slavery, claims that their benefit from affirmative action is diluted because immigrant blacks who never were slaves are also eligible (wikipedia).[43]
Trường hợp nào người ta thường cảm thấy bị phân biệt đối xử? Đó là thời gian mới tới Mỹ, tiếng Mỹ không biết hay còn kém. Vì bất đồng ngôn ngữ nên nhiều khi người di dân mới tới cảm thấy bị phân biệt đối xử. Nhưng thực sự không phải như vậy, đó chỉ là cảm tưởng. Cảm tưởng này dường như đa phần người mới tới Mỹ trải qua. Tôi không phải ngoại lệ. Một lần điện thoại cho công ty bảo hiểm xe cộ. Vì kém tiếng Anh tôi không hiểu rõ người đối thoại và có lẽ người đối thoại cũng không hiểu tôi, cuối cùng tôi chấm dứt cuộc gọi với ấm ức mình “bị phân biệt đối xử”. Hôm sau, gọi cho người nhân viên khác cũng người da trắng mà tôi quen trước, tôi than phiền với ông ta là hôm trước dường như người nhân viên kia phân biệt đối xử với tôi. Ngay lập tức tôi nhận được “bài học” quí giá khi người nhân viên da trắng này giải thích g “Thưa ông, tiền bạc không mầu!”
Thực tế, là một công chức 16 năm thâm niên, tôi biết rằng chẳng ai muốn tỏ thái độ phân biệt đối xử với đồng nghiệp hay với người dân có việc tới cơ quan mình, bởi vì chắc chắn mình sẽ bị rắc rối, có thể đưa tới bị đuổi việc. Tôi nghĩ nếu ai có tinh thần kỳ thị sắc tộc thì họ cũng dấu kín trong đầu chứ không dại gì bộc lộ. Nhưng cùng làm việc lâu ngày với một tập thể nhiều sắc tộc, tôi thấy tinh thần phân biệt sắc tộc đã hầu như biến mất hoàn toàn ở mọi người, đó là suy từ trong lòng tôi và từ những nhận xét của tôi với các bạn đồng nghiệp cùng cơ quan.
Đôi khi có sự việc (incidents) hiểu lầm giữa đôi bên do bất đồng ngôn ngữ hay văn hóa, nhưng khi được đưa lên truyền thông thì trở thành vấn đề phân biệt sắc tộc. Như mới đây cô sinh viên Nguyễn Diễm Phúc Bùi được ông giáo sư email đề nghị cô đổi tên sang tên tiếng Anh nào đó bởi vì tên tiếng Việt của cô khiến người Anh ngại ngùng phát âm “F. Bui”. Điều này là thực tế có lợi cho cô. Nhưng cô Phúc Bùi vì kém tiếng Anh phải nhờ người bạn và google mới hiểu được ý của vị giáo sư. Tuy nhiên như mọi người biết, trao đổi qua email thiếu cái biểu lộ tình cảm của gặp mặt trực tiếp, vì thế mà cô cảm thấy bị xúc phạm văn hóa. Và vấn đề khi đưa lên mạng truyền thông đã trở thành phân biệt sắc tộc, nhưng bản chất vấn đề không phải như vậy. Mặc dù vậy vị giáo sư cũng đã gửi lời xin lỗi và cũng bị nhà trường cho tạm nghị việc đề điều tra. Là một giáo chức Mỹ gốc Việt trong nhà trường Mỹ, tôi hiểu ngay đây chỉ là hảo ý của ông giáo sư. Nếu hai bên có thể trao đổi ý kiến với nhau trực tiếp, không phải qua email, thì dễ thông cảm giữa người với người hơn. Không bao giờ một vị giáo chức hay nhân viên nhà trường tỏ lộ bằng thái độ hay ngôn từ phân biệt sắc tộc, vì họ sẽ bị đuổi việc ngay tức khắc.
Đối với cộng đồng người Mỹ da đen thì dường như có một sự khác biệt với các cộng đồng sắc tộc khác. Sống và làm việc với họ khá lâu, theo dõi các chính trị gia da đen phát biểu về vấn đề kỳ thị sắc tộc hiện nay, tôi thấy người da đen vẫn còn bị ám ảnh nặng nề của lịch sử mấy trăm năm nô lệ tại Mỹ. Theo tôi đây là một vấn đề tâm lý. Điều này cũng dễ hiểu bởi vì có những người da đen đứng tuổi đã từng trải qua thời bị phân biệt đối xử; hay bố mẹ, ông bà họ từng bị phân biệt đối xử, khinh thường. Những kinh nghiệm trải qua đó chưa lâu, mới vài chục năm, nên như vết thương vẫn còn đang lên da non, ngứa ngáy, và vì thế họ dễ có “tâm lý nổi loạn”. “Tâm lý nổi loạn” này các sắc tộc khác không có nên khó thông cảm.
Cái tâm lý nổi loạn không phải chỉ riêng người da đen tại Mỹ mới có mà hầu như toàn thể người Phi châu hay người da đen ở Âu châu hay Nam Mỹ đều có. Tâm lý người da đen kỳ thị người da trắng xuất hiện trên khắp thế giới chứ không phải chỉ riêng tại Hoa Kỳ. Bất cứ một sự kiện nào mà nạn nhân là người da đen và người kia là người da trắng cũng gần như 100% sẽ đưa tới tâm lý nổi loạn. Và nếu có điều kiện, như tại Hoa Kỳ hay tại Paris, sẽ dễ dàng đưa tới cả một phong trào chống đối, bảo vệ người da đen. Phong trào Black Lives Matter (Sinh mạng người da đen quan trọng) là một điển hình như vậy. Trường hợp ngược lại thì không sao. Hoặc trường hợp cả hai bên đều là người da đen thì cũng không sao. Ví dụ trong một vụ biểu tình đầu tháng 6/2020 của phong trào Black Lives Matter, chính những người da đen cướp phá các cửa tiệm đã giết chết một cựu sĩ quan trưởng ty cảnh sát người da đen trong lúc ông ta bảo vệ một tiệm cầm đồ của người bạn ông, ngăn đám đông cướp phá, thì không thấy người da đen nào lên tiếng.
Chính tâm lý nổi loạn đã khiến người da đen đã đập phá những thành phố họ đang sinh sống, những tượng đài biểu tượng lập quốc của Hoa Kỳ, tạo lập một “thành phố” vô chính phủ, không cảnh sát, ở trong lòng thành phố Seattle (Washington State) tháng 6/2020 và tại đó nhiều người Mỹ da đen đã chà đạp quốc kỳ Hoa Kỳ. Những hành động này đã không được ủng hộ của các cộng đồng sắc tộc khác.
Ngay cả không ít người Mỹ da đen cũng phản đối hành động biểu tình bạo động, vô chính phủ này. Ví dụ con trai của huyền thoại boxing Muhammad Ali cũng phản đối phong trào Black Lives Matter và phản đối các vụ biểu tình bạo động.
Trong trường tôi làm việc, một thầy giáo da đen trung niên từng tâm sự với tôi về sự phân biệt đối xử mà gia đình ông ta đã trải qua, như sự kiện đó vừa mới xẩy ra chưa lâu, hôm qua. Vào ngày bầu phiếu tổng thống năm 2008, ông ta cho tôi biết là tối hôm đó ông ấy sẽ tới quán rượu có sự tụ tập của những người da đen để theo dõi kết quả cuộc bầu cử, tiền lời hôm đó chủ quán sẽ tặng hết cho quĩ của ông Obama. Buổi sáng hôm sau, bước vào sân trường tôi cảm thấy bầu không khí khác lạ hẳn. Nếu bảo chỉ rõ khác lạ điều gì thì không thể xác định được. Nhưng rõ ràng trong bầu không khí có sự khác lạ, vì lần đầu tiên trong lịch sử Hoa Kỳ, và cũng là lần đầu tiên trong lịch sử tại đất nước của người da trắng, một người da đen đã đắc cử tổng thống: ông Obama. Ông bạn thầy giáo người da đen bước vào trường với những bước như nhún nhẩy, khuôn mặt như có nụ cười. Và riêng tôi, cũng kể từ sau khi Hoa Kỳ có tổng thống da đen, tôi cũng cảm thấy tâm lý phân biệt đối xử ở đất nước này đã hoàn toàn chấm dứt. Tôi cũng thấy tự tin hơn khi nhận mình là người Mỹ: Người Mỹ không phải chỉ là người da trắng mà là tất cả mọi sắc dân. Những ai đã đặt chân tới Mỹ, muốn nhận nơi này là quê hương, chấp nhận những giá trị Mỹ (American Values), chấp nhận sự đa dạng sắc tộc, thì đều được đối xử bình đẳng và đều có thể tự nhận mình là người Mỹ. Là người Mỹ không cần phải nói thông thạo tiếng Anh. Quan điểm này đã được tôi thường xuyên giải thích cho người ngoại quốc mỗi khi du lịch ra nước ngoài được họ hỏi “Ông người nước nào? Where are you from?) Tôi trả lời “Tôi người Mỹ!” thì họ cười. Tôi hỏi họ tại sao họ cười và tôi giải thích cho họ hiểu, hình ảnh nước Mỹ của người da trắng đã chấm dứt cách nay lâu rồi. Bây giờ nước Mỹ của tôi gồm đủ mọi sắc dân, Trắng, Đen, Nâu, Vàng và Đỏ. Và tôi hỏi tiếp, “Thế ông không biết chúng tôi đã có một vị Tổng thống da đen à?” Lúc đó họ hiểu ra.
Phải công tâm mà nói rằng, từ sau khi Hoa Kỳ có một tổng thống da đen, nếu có sự kiện bạo lực xảy ra giữa cảnh sát và người Mỹ da đen thì thực chất đó là sự xử dụng bạo lực không đúng cách của cá nhân người cảnh sát đó chứ không phải chủ trương phân biệt sắc tộc của cảnh sát. Trong vụ nạn nhân da đen Floyd, ông Medaria Arradondo trưởng ty cảnh sát Minneapolis là người da đen. Một trong hai cảnh sát giữ chân ông Floyd là Kueng, cũng người da đen. Theo báo The Star Tribune, Kueng là người da đen sống với bà mẹ đơn côi (single mom) trong khu vực đa số là người da đen phía bắc thành phố Minneapolis. Và Kueng được thu nhận vào ty cảnh sát địa phương để làm cho khu vực sinh sống của cộng đồng người da đen địa phương được tốt đẹp hơn (The Star Tribune reported that Kueng became a police officer to “make his community a better place.”) Như vậy bảo rằng trong vụ ông Floyd có sự kỳ thị da đen là không hợp lý. Một cách công bình mà nói, thì đó là hành vi sử dụng sức mạnh quá đáng của một nhân viên cảnh sát đối với một người dân Hoa Kỳ; không nên đề cập tới mầu da của cảnh sát lẫn nạn nhân trong vụ này. Đúng đắn nhất, mỗi khi có sự việc cảnh sát sử dụng bạo lực quá đáng thì người ta nên phản đối nhưng không nên chú ý tới mầu da của nạn nhân, và khẩu hiệu phản đối sẽ không phải “Black Lives Matter!) mà nên là “People’s Lives Matter!” (Mạng sống của người dân rất quan trọng!)
Dầu sao, trong lịch sử lập quốc Hoa Kỳ đã có những phong trào tranh đấu đòi bình đẳng của người Da Đen. Và chính những kết quả của phong trào tranh đấu bền bỉ của người Da Đen trong quá khứ đã mang lại sự bình đẳng sắc tộc và cuộc sống hài hòa tốt đẹp như ngày hôm nay mà tất cả các cộng đồng sắc tộc khác đều được hưởng. Vì vậy, là một cộng đồng sắc tộc thiểu số tới sau, người Việt tị nạn cũng cần mang ơn phong trào tranh đấu của người Da Đen cho bình đẳng sắc tộc.
Nhưng mang ơn cộng đồng người Mỹ da đen không có nghĩa là ủng hộ những phản đối của họ nhân danh bất bình đẳng sắc tộc. Vì thực tế Hoa Kỳ không còn chính sách hay chương trình hoạt động nào mang dấu ấn kỳ thị sắc tộc. Nếu có người gốc Việt nào ở Âu châu hay bất cứ quốc gia nào chỉ trích tình trạng phân biệt sắc tộc tại Mỹ thì nên hỏi người đó, “Tại đất nước bạn đang sinh sống, cộng đồng người Việt có được đối xử bình đẳng với các sắc tộc khác như cộng đồng người Việt tại Hoa Kỳ không?”
Nếu có người Mỹ gốc Việt nào chỉ trích tình trạng phân biệt đối xử sắc tộc tại Hoa Kỳ thì nên hỏi người đó, “Bạn có làm việc trong công sở Hoa Kỳ không? Chức vụ bạn đang đảm nhiệm có tương xứng với bằng cấp, tài năng và tinh thần làm việc của bạn không? Bạn có gặp sự phân biệt đối xử không? Nếu bạn bị phân biệt đối xử sao bạn không sử dụng hệ thống khiếu nại rất hoàn hảo trong công sở Hoa Kỳ? Nếu bạn bị phân biệt đối xử tại các cơ quan cung cấp dịch vụ công hay tư bạn có khiếu nại với người có trách nhiệm (manager) không và họ giải quyết ra sao?”
Người Mỹ gốc Việt hoàn toàn bình đẳng với các sắc dân khác tại Hoa Kỳ nhưng lại thường bị khinh thường, khích bác bởi một số không ít người Việt ngoài Hoa Kỳ bằng những ngôn từ xúc phạm như gọi họ là Mỹ giấy, Mỹ vàng, hoặc là buông câu chỉ trích, “Dù anh có nhận là Mỹ thì muôn đời da anh cũng không trắng được!”
Nguyễn Tường Tâm
[…] 2) Bất công chủng tộc: Ông Biden kết án ông Trump phân biệt chủng tộc. Nhận xét chung: tại Hoa Kỳ không cá nhân hay chính quyền nào chủ trương phân biệt chủng tộc. Hoa Kỳ là quốc gia hàng đầu trên thế giới về sự bình đẳng sắc tộc. Xin mời đọc bài Phân biệt chủng tộc tại Hoa Kỳ của Nguyễn Tường Tâm trên đàn chim viet http://www.danchimviet.info/phan-biet-chung-toc-tai-hoa-ky/06/2020/20021/ […]
[…] Nhận xét chung: tại Hoa Kỳ không cá nhân hay chính quyền nào chủ trương phân biệt chủng tộc. Hoa Kỳ là quốc gia hàng đầu trên thế giới về sự bình đẳng sắc tộc. Xin mời đọc bài Phân biệt chủng tộc tại Hoa Kỳ của Nguyễn Tường Tâm trên đàn chim viet http://www.danchimviet.info/phan-biet-chung-toc-tai-hoa-ky/06/2020/20021/ […]
[…] 2) Bất công chủng tộc: Ông Biden kết án ông Trump phân biệt chủng tộc. Nhận xét chung: tại Hoa Kỳ không cá nhân hay chính quyền nào chủ trương phân biệt chủng tộc. Hoa Kỳ là quốc gia hàng đầu trên thế giới về sự bình đẳng sắc tộc. Xin mời đọc bài Phân biệt chủng tộc tại Hoa Kỳ của Nguyễn Tường Tâm trên đàn chim viet http://www.danchimviet.info/phan-biet-chung-toc-tai-hoa-ky/06/2020/20021/ […]
-Đương nhiên nhận xét chung là đúng .Nhưng nói Hoa Kỳ không còn kỳ thị là không đúng .Từ thời bải bỏ nô lệ của TT Araham Linoln nhưng mãi tới tân năm 1960 ,người da đen vẫn bị kỳ thị: Xe Bú chia 2: phần da trắng ngồi trên ,đen phía đuôi.một số nhà hàng công viên không đựợc vào (như cấm chó).
“Một người nữ Mỹ đen đi bús sau ca làm mệt mỏi ở nhà máy ,đã ngồi ở hàng ghế da trằng (áp vói ranh giới chia cho da màu) . Mặc dầu trên xe trống nhiều chổ ,người tài xế đuổi người dần bà ra phía sau >Mệt mỏi bà ta ở lỳ tại chổ và sau dó thì tài xế dùng bạo lực đuổi bà ta xuống Bus.Dêm khuya sau một mệt mỏi tìm sống ,lại phải cuốc bộ về nhà,ngừời đàn bà da màu sáng sau đã hô hào biểu tình phản đối sự kỳ thị .Hàng vạn người hưởng ứng …Mãi sau đó mới bãi bỏ luật cấm vô lý đó !’
Nhưng như thế vẫn không hét nạn kỳ thị .Hình thức kín đáo hơn :biết sợ luật pháp nên che dấu chờ dịp …
Trong thời TT Trump nạn Kỳ thị tăng lên .Một thanh niên đâm xe vào đám biêu tình đòi công lý cho bạn bị cs bắn chết lầm bị thương một số người ,rồi những viên đạn cứ bắn trực diện người da đen biểu tinh ôn hòa đã biến thành bạo động
Còn da vàng thì một clip cho thấy người thiếu nử VN bị mấy thanh niên chòng ghẹo sàm sở ,chi ta chay lên cầu nhưng ở đó cung có 01 nhóm khác,,,(videoclip).
Có thể nói “Hoa Kỳ là quốc gia hàng đầu trên thế giới về sự bình đẳng sắc tộc”. nhưng chỉ là trên luật pháp việc xữ phạt nghiêm minh hơn các nước khác mà thôi….
Nạn “kỳ thị” vẫn con hiện diện trên nước Mỹ dù là ít ,rất ít nhưng vẫn có!
[…] Nhận xét chung: tại Hoa Kỳ không cá nhân hay chính quyền nào chủ trương phân biệt chủng tộc. Hoa Kỳ là quốc gia hàng đầu trên thế giới về sự bình đẳng sắc tộc. Xin mời đọc bài Phân biệt chủng tộc tại Hoa Kỳ của Nguyễn Tường Tâm trên đàn chim viet […]
Phân biệt và kỳ thị màu da nhìn chung là một vấn nạn lịch sử của xã hội loài người. Riêng ở nước Mỹ. Đây là một vấn đề đương đại có tiền căn từ thời lập quốc. Lịch sử hình thành và phát triễn trong thể chế tự do, dân chủ đã khơi mào cho những phong trào và không ít những nổ lực cá nhân nhằm tranh đấu cho sự công bằng của xã hội đã làm cho nước Mỹ có bộ mặt ngày hôm nay, cường thịnh và hào phóng hơn rất nhiều nước tân tiến trên thế giới.
Tất cả đã được thiết lập trên nền tảng tự do dân chủ và bình đẵng, đó là điều không ai có thể phủ nhận. Song le, sự phân biệt và kỳ thị như một ung nhọt ngấm ngầm trong dòng chảy của xã hội Mỹ bởi sự phức tạp của vấn đề và cũng bởi tình trạng này không hoàn toàn biến mất trong tâm thức con người.
Xã hội phát triển và tiến bộ nhưng còn không ít con người không theo kịp nó. Tâm trí vẫn bị đóng khung trong sự mông muội của thiên kiến, định kiến hẹp hòi lỗi thời, ẩn sâu trong tiềm thức vẫn là cái bản năng bầy đàn chưa được khai phóng, những phức cảm của một tập hợp không lối thoát. .. và chỉ cần một hành động nhất thời cũng đủ cho cái ung nhọt đó tái phát một cách ác hiểm. Trong quá khứ những bộc phát hung dữ của đám đông đã chứng minh điều đó và gần đây chuyện của anh George Floyd là một.
Không còn một lời nào có thể bào chữa cho một hành động bất nhân của ông cảnh sát viên… và một lần nữa quá khứ lập lại.
Người ta không chỉ nhìn vào sự kiện mà còn nhìn thấy cả màu da của các bên liên quan. Số phận của hai nhân vật đó đã an bài nhưng dư chấn của nó còn cho tới hôm nay. Điều gì đã thúc đẩy và giải thích được những gì đã xẩy ra sau đó?
NKD nói tại Mỹ không có kỳ thị Mỹ vàng nhưng có kỳ thị Mỹ đen
Thế nào là kỳ thị? cách đây mấy chục năm có bài viết nói nếu anh là người lương thiện thì không ai nói đụng tới anh, còn nếu anh bất lương trộm cướp, lười biếng, chuyên lãnh trợ cấp, anh làm bầy hầy cái xã hội của người ta, hễ đụng tới anh, anh la làng kỳ thị, kỳ thị !!!
Tại sao Mỹ trắng không kỳ thị Mỹ Vàng, không phải Mỹ Vàng không đủ sức tranh giành đàn bà Mỹ Trắng như NKĐ nói mà Mỹ Vàng không thích đàn bà Mỹ Trắng, sở dĩ Mỹ vàng không bị kỳ thị vì không làm bầy hầy cái xã hội của họ
Mỹ Vàng không bị Mỹ Trắng kỳ thị nhưng hay bị Mỹ Đen cướp, trộm, Mỹ Đen thí dụ ở Houston không dám đụng tới Mỹ Trắng vì nó điều tra bắt bỏ mẹ, nhưng nó cướp, giết Mỹ Vàng như nghóe, nó bắn bể đầu mấy ông chủ tiệm tạp hóa người VN, học sinh Mỹ đen hay đánh học sinh Mỹ Vàng, VN vì nó ghét, thế sao NKĐ không bênh cho Mỹ Vàng lại đi bênh cho Mỹ Đen?
Nhiều anh An Nam ra cái điều ta đây cao thượng bênh vực cho Mỹ Đen, nhưng các anh An Nam phải nhớ rằng Nhất Trắng , Nhì Đen, Thứ Ba Mới Đến Vàng. Mỹ Đen trừ một số rất ít cướp trộm, cặn bã xã hội , họ có nhiều người làm lớn, Tổng thống, Bộ trưởng , Dân Biếu, Thượng Nghị Sĩ, Thống đốc, ca sĩ, tài tử nổi tiếng, cầu thủ… đầy cả ra.. dân An Nam được bao nhiêu người mần lớn?
Nhiều anh chê Mỹ kỳ thị nhưng bám đít Mỹ kỹ lắm !!!
Bây giờ Ghana Châu Phi người ta sẵn sàng đón nhận những người bị kỳ thị chủng tộc tại Mỹ, muốn khỏi bị kỳ thị thì cứ sang Ghana, nhưng bám đít Mỹ vẫn hơn chứ
Tâm lý nổi loạn của người da đen?
Lịch sử nước Mỹ từ ngày chưa thành lập đất nước đã là lịch sử kỳ thị người da đen. Dù đến giờ, Mỹ đã tự thay đổi để tốt đẹp hơn và không những nước Mỹ có hệ thống luật pháp bình đẳng mà còn khá tích cực trong việc chống lại sự phân biệt chủng tộc. Nhưng chuyện kỳ thị còn sờ sờ trước mắt.
Tiến sĩ Nguyễn Tiến Hưng trong bài viết cách đây 1 tuần trên website của VOA đã kể chuyện khi qua Mỹ du học năm 1955, thấy các phòng vệ sinh công cộng một cái đề “White” còn cái kia đề “Black” hay “Colored” làm ông ngỡ ngàng. Rất tiếc ông không kể thêm ông đã chọn phòng nào để sử dụng. Chính ông Nguyễn Tường Tâm có người bạn da đen cho biết người da đen đã bị kỳ thị như thế nào.
Còn tôi khi vô đại học, có anh roommate da đen “Straight Outta Compton”, là thủ khoa của Compton High School, nó hay kể chuyện người da đen bị kỳ thị như thế nào. Một lần được nó chở về nhà chơi, tình cờ gặp ông bố nó mới đi làm về. Ổng là dân lao động chân tay, nghe nó kể ông chỉ học xong lớp 9 rồi drop out.. Nói chuyện hỏi thăm mấy câu, ông nói, “Trước khi có Dr. King, bọn tao hèn hạ và chết nhát, bọn tao bị đối xử như súc vật, không dám đi đâu, vì đi đâu cũng sợ bị da trắng khủng bố đánh đập. Khi dọn về Calif mới bớt”
Cuối tuần, tôi và nó nhiều lần lái xe chạy qua South Central. Từ 4, 5 giờ chiều thứ sáu là cảnh sát của Los Angeles Police chief Daryl Gates thẳng tay bố ráp toàn bộ các khu da đen ở LA, thanh niên da đen bị cảnh sát LA còng nằm la liệt trên đường. Nhiều khi chỉ vì có điếu cần sa trong túi. Nhiều khi chỉ vì “mày nhìn giống thằng robbery suspect hôm qua…” Rồi cho xộ khám hết. Theo luật, trong vòng 48 giờ, phải “arraign” trước ông tòa để cho biết tên da đen này có tội gì. Nhưng Daryl Gates bắt vào ngày cuối tuần, tòa nghỉ. Thứ hai thả ra, trừ những tên có tội thiệt. Tuần nào cũng bố ráp vậy. Nhân vụ Rodney King có bạo loạn cũng là tức nước vỡ bờ. Bây giờ cảnh sát Los Angeles cũng bớt bị khiếu nại vì bạo hành kỳ thị .
Đó là chuyện nghe thấy, nhìn thấy ngay trước mặt, và nó kéo dài liên tục tới giờ. Vậy mà đột nhiên năm 2020 người Mỹ hết kỳ thị trắng/đen như ông Tâm muốn tin như thế thì hẳn là chuyện không thể có.
Ông Tâm cho rằng rằng những biểu tình bạo loạn của người da đen vừa qua chỉ là “tâm lý nổi loạn của người da đen khắp thế giới.” Còn người da vàng thành công là bằng chứng người da trắng không kỳ thị.
Quả thực người da vàng bớt bị kỳ thị như người da đen. (Nếu cho rằng sự thành công vật chất của người da vàng là bằng chứng không có kỳ thị)
Người Á Đông ít vi phạm hình sự, chăm chỉ làm việc, không kiếm chuyện với Mỹ (vì mải kiếm chuyện với nhau như người Việt?). Tôi cũng nghĩ người da trắng bớt kỳ thị Á Đông bởi vì họ không cần kỳ thị bọn này làm chi bởi vì dân Á Đông, nhất là thành phần trên 60 tuổi như ông Tâm, đã chấp nhận thua kém, chịu lép vế trước da trắng, chấp nhận rằng đất nước này là của người da trắng, tụi mình ở nhờ được nó đối xử tử tế là quá quý rồi, không còn đòi hỏi gì hơn. Còn nhiều thằng boy Á Đông bị cảnh sát giết oan (rất nhiều) thì … kệ nó, miễn không phải con mình là được rồi. Da trắng bớt kỳ thị Á Đông vì Á Đông không là một “threat” đối với da trắng, không đủ sức tấn công 1 người da trắng, không “cướp” nổi đàn bà da trắng. Hơn nữa, da trắng cần Á Đông làm đồng minh để bào chữa rằng “Đó thấy chưa, bọn da trắng tao đâu kỳ thị, cứ cần cù chăm học chăm làm (và chấp nhận làm đàn em tao như da vàng) là đều thành công…”
Nhưng con em chúng ta thì không an phận như vậy đâu.
Người da đen không nhút nhát như Á Đông Về sức mạnh họ hơn da trắng. Họ hiếu chiến hơn. và kỳ thị ngược lại da trắng dữ dội hơn. Nhất là họ đòi sự ngang hàng, không chấp nhận vai trò thứ hai như Á Đông. Họ cũng “cướp” được đàn bà da trắng dễ dàng. (Đàn ông Á châu là “the least favorite dating prospect”, khi tán gái thì mức hấp dẫn hạng bét so với đàn ông da trắng, đen, và Hispanic.) Người da đen có nhiều sáng tạo về văn chương nghệ thuật hơn da trắng dù họ chỉ chiếm 13% dân số. m nhạc nước Mỹ chính là âm nhạc Mỹ Đen. Jazz, Blues, Rhythm and Blues, Soul, Rock n Roll, Disco, Hip Hop đều bắt nguồn bởi người Mỹ đen. Và cùng một lúc, họ làm lương ít hơn, học dốt hơn, phạm tội hình sự nhiều hơn… cho nên dễ trở thành mục tiêu kỳ thị.
Nhưng xin đừng nói là ở Mỹ không còn kỳ thị. Chuyện đó chỉ có trên luật pháp từ thập niên 1960. Và trên đời này có nhiều chuyện luật pháp không giải quyết nổi. Chỉ cần một chuyện nhỏ: Học sinh Á Đông cần phải có điểm SAT cao hơn da trắng 150 điểm và cao hơn da đen/Hispanics 400 điểm để có một chỗ trong 10 đại học giỏi nhất, thì chúng ta chưa nên yên phận.
(Khi tôi góp ý lần đầu, có một anh trả lời tôi với sự hung hăng và ngốc nghếch khó tưởng tượng nổi, là đòi tôi “shut up”, thật đúng với câu ngạn ngữ “không lượng sức trâu chó, đòi lay núi Thái Sơn.” )
Một người đã có đầu óc kỳ thị thì họ không tha một sắc dân nào. Họ chưa kỳ thị bạn tại vì bạn chấp nhận vai trò subordinate thay vì đòi bình đẳng. Ông Tâm thừa biết là không một đất nước nào hoàn hảo, và một hiến pháp nào tốt đẹp nhất đi nữa thì nó luôn luôn phải được thay đổi để tốt đẹp hơn. Chẳng dại nhào ra đường la lên “BLM”, nhưng phải chuẩn bị tinh thần con em mình để chúng sẽ làm mọi cách để đất nước này không còn kỳ thị chủng tộc. Hoặc dù có kẻ kỳ thị, bọn kỳ thị không làm gì nổi mình. Thay vì yên phận cho rằng trên giấy tờ, cá nhân tôi và người Việt của tôi không bị kỳ thị, cho nên đất nước này không có kỳ thị.
ông bạn viết “Đó là chuyện nghe thấy, nhìn thấy ngay trước mặt, và nó kéo dài liên tục tới giờ. Vậy mà đột nhiên năm 2020 người Mỹ hết kỳ thị trắng/đen như ông Tâm muốn tin như thế thì hẳn là chuyện không thể có.” Ông bạn nói rằng đã học đại học Mỹ, tức là ông bạn đã sống lâu ở Mỹ. Nhưng ông bạn lấy chuyện quá khứ của xã hội Mỹ (có phân biệt sắc tộc) để phủ nhận tình trạng hiện tại (ko còn phân biệt sắc tộc) tức là ông bạn ko chấp nhận xã hội đổi thay, tiến hóa, nhất là ông bạn đã là Mỹ thì ông bạn phải hiểu rằng nước Mỹ của chúng ta là quốc gia có sự thay đổi rất nhanh chóng để adjust với tình thế mà không một quốc gia nào trên thế giới có thể có được tốc độ tự thay đổi như thế được. Tôi xin nhấn mạnh: chúng ta bàn chuyện hiện tại, ko bàn chuyện quá khứ! Quá khứ thì cả thế giới biết rồi! ko nên nhiều lời để ngụy biện. Để bàn về hiện tại, xin ông hãy trả lời những câu hỏi đáp của tôi trong bài chủ xem có ĐI NGƯỢC VỚI NHỮNG ĐIỂU TÔI GHI NHẬN ĐƯỢC HIỆN NAY VỀ XÃ HỘI MỸ CỦA CHÚNG TA KHÔNG? Ông đã tốt nghiêp đại học vậy tôi hỏi ông đi làm ở đâu, công hay tư sở? ông có được vị trí tương xứng với bằng cấp và tài năng của ông không? ông có bao giờ cảm thấy bị phân biệt đối xử trong công sơ của ông không? Nếu đã bị phân biệt đối xử trong công sở thì ông phản ứng ra sao? Không nên ngụy biện ông bạn à! hãy thẳng thắn trả lời những câu hỏi vừa rồi của tôi để độc giả đánh giá.
“…. một bài bình luận rất là sâu sắc mạch lạc cho độc giả có cơ hội nhìn thông suốt chuyện kỳ thị ở Mỹ . “(Ông lái đò). Mong rằng các cụ tỵ nạn Lừa Việt đọc cho kỹ rồi nghiền ngẫm bài viết của tác giả Nguyễn Tường Tâm trước khi la làng dân ” đen” ” vàng” bị kỳ thị khủng khiếp . Muốn làm “học giả” cho bá tánh khâm phục trước tiên là phải thành thật với chính mình – không nên hùa theo TT thiên tả đưa tin “phịa” “tin xuyên tạc” “tin bôi bác” …. làm mất mặc dân “cao niên” Việt tỵ nạn.
Bài viết Tác giả NTT chính xác và hay. Tôi ở Mỹ lúc nào cũng nhận các form như vậy. Ngay cả thư của thuế, bảo hiểm, điện nước gì cũng có thêm mấy trang ghi như ông NTT nói. Thường có 2 thứ tiếng, tiếng Anh, Tây ban nha. Có câu hỏi có bị phân biệt chủng tộc không và số phone để khiếu nại đúng như NTT viết. Mỗi lần nhận thư tôi phải tách mấy tờ đó ra để khỏi lưu vì nhiều quá.
Cuộc sống ở đây hầu như không có phân biệt chủng tộc. Nếu mình nói không có hoàn toàn thì không đúng vì trong đầu họ có thì ai mà biết. Tuy nhiên nếu lộ ra là vi phạm rất nặng. Đối với người Mỹ, nhất là nhân viên nhà nước, nếu bị tố cáo phân biệt chủng tộc là việc xấu xa họ rất sợ. Chỉ có vài ba trường hợp người ta làm ầm lên. Tôi đi học, giao tiếp, mua sắm, đều được đối xử đàng hoàng.
Ngày tôi mới đến, nói tiếng Anh họ không nghe được, họ hỏi nhiều lần và còn dùng giấy viết để giao tiếp. Nếu mình nói cần phiên dịch, lúc nào cũng có trên điện thoại có dịch vụ ngay lập tức. Khi công ty bảo hiểm gọi tôi, họ có ngay phiên dịch rất tốt, nói chuyện gần 1 giờ, rất rõ ràng.
Vừa rồi vợ tôi vào khám phụ khoa, y ta hỏi chị có cần anh vào để phiên dịch không, vợ tôi đồng ý thì tôi được mời vào. Khi vợ tôi đi một mình thì họ có dịch vụ hoặc cho con gái tôi gọi phone dịch.
Người Mỹ rất tốt và lich sự, mình nói kém tiếng Anh, họ sẵn sàng nói chậm hoặc nói nhiều cách sao cho mình hiểu.
Người da đen và nhiều sắc dân ở đây đều rất thoải mái vui vẻ. Ai nói phân biệt chủng tộc ở Mỹ chỉ là chưa thật sự hiểu Mỹ. Hoặc cố ý đẩy mạnh viêc này lên vì ý đồ riêng.
Tuy nhiên cũng phải nói, có nhiều người da đen tội phạm, hoặc nhem nhuốc, ma túy, người Việt và Mỹ trắng cũng có loại này. Những người này bị coi thường và tránh né. Có thể nói nếu kỳ thị hạng người này thì vẫn có. Tôi nghĩ là hợp lý, vì tại họ thôi.
Nước mình nghe người nói tiếng Việt giọng Tàu hay giọng Đà nẳng, Bắc thì có người kỷ thị. Mỹ thì ai cũng nói chuyện với người không rành tiếng Mỹ rất tử tế.
Nước Ghana châu Phi rất thông cảm cho những người Mỹ đen phải chịu cảnh kỳ thị chủng tộc, họ nói nếu những người Mỹ đen muốn di cư sang nước họ thì họ sẵn sàng đón nhận
Nhưng có thằng ma nào xin qua tỵ nạn tai Ghana đâu? thế thì có kỳ thị không? hay chỉ là những những kiểu ăn vạ hạ cấp
Nếu ai bị kỳ thị đen trắng thì có quyền đi, chính phủ cho đi ngay, nước Ghana đón nhận ngay, nhưng chỉ là cái trò lưu manh ăn vạ chứ kỳ thị ở chỗ nào?
Mấy thằng An Nam đạo đức giả cũng lên mặt chống kỳ thị, kỳ thị ở mồm mấy thằng An Nam chứ ở đâu?
Chuyện kỳ thị ở Mỹ xảy ra hàng ngày như cơm bữa. Không phải chỉ trắng đen mà còn có vàng , nâu xen lẫn kỳ thị , chèn cựa với nhau vì nghề nghiệp và giàu nghèo … Nhưng chuyện vụn vặt không đáng kể…. không lợi dụng được nên bỏ qua , chỉ khi nào “trắng” …. đụng đến “đen” khi đó mới to chuyện vì từ khai thiên lập quốc Mỹ “trắng” là chủ nhân ông của “đen” nên dù con cháu “trắng”sau vài trăm năm có văn minh tiến bộ không còn kỳ thị nhưng “cái tròng” kỳ thị không thể nào gỡ bỏ…. và vài hành động vì sơ suất , tức giận , hay lời nói thiếu suy nghĩ của một vài cá nhân , “trắng” sẽ bị chụp cho cái mũ “kỳ thị”…. nếu có người chết…. nhất là người da đen thì đó là dịp cho bọn xôi thịt chính trị gia Mỹ xúi dục dân da đen làm loạn…. Còn nếu nạn nhân là vàng , nâu , đỏ… thì quên đi. …
Dân Mỹ đen có kỳ thị người khác màu da không ??
… Nước Mỹ đã có nội chiến để phá xiềng xích nô lệ cho dân da đen, tức là đã có những người Mỹ da trắng giết nhau, cả trăm ngàn người da trắng dưới sự lãnh đạo của một tổng thống CH đã chết để cứu nô lệ đen, chứ không phải dân da đen đã nổi lên tự giải cứu.” Nhưng bây giờ họ muốn phá bỏ đi lịcch sử bôi bẩn và muốn triệt hạ tượng cố TT Braham Lincoln người đã chủ trương giải phóng chế độ nô lệ cho họ …. Họ làm như vậy vì TT Lincoln là TT đảng CH. Họ không nhớ nổi hay không muốn nhớ đảng con Lừa đựoc thành lập bởi những thành phần chống giải phóng nô lệ sau Civil war.
“…Ở Mỹ có những tổ chức (NAACP), báo chí (Ebony), đài TV (BET), công khai dành riêng cho dân da đen cấm dân da trắng bén mảng tới, nhưng tuyệt đối không có bất cứ một cái gì dành riêng cho dân da trắng cấm dân da đen được. Ngay cả trong quốc hội cũng có khối da đen Black Caucus, nhưng không thể có khối da trắng White Caucus được.(Trích từ DĐTC)
… Bây giờ chỉ được nói Black Lives Matter, chứ nói All Lives Matter là bị chụp cái nón kỳ thị lên đầu ngay.(Ông/ bà Việt nào nói “All Lives Matter” là bị chụp cho cái mũ “cuồng Trump” ngay)
Dân da đen có kỳ thị dân da vàng không ???
Hỏi mấy ông bà chủ Liquor Đại hàn , Tàu , Việt thì rõ. Nhất là mấy chủ tiệm nail Việt.
…. Cái thô bỉ nhất là dân Việt ở Mỹ có người lại hùa theo phong trào BLM và bọn Atifa xuống đường bạo loạn tranh đấu “công lý” cho ông GF … nhưng thật ra là muốn hạ TT Trump theo sự xúi dục của đảng con Lừa vì đất nước loạn lạc Trump sẽ từ chức. Mục đích là lợi dung xác chết củ GF để hạ TT Trump. Chớ chẳng phải công lý cái éo gì hết.
Mấy cụ già “lính U 70” thì xúi con nít xuống đường “đòi quyền được thở”… nghe mà muốn ọe…Lại có cô MC của Thúy Nga cũng lên facebook tố mình bị kỳ thị vì tụ hơp đám ca sĩ nhí ca hát ồn ào làm phiền hàng xóm , cảnh sát đến nhà và yêu cầu cô ta “vặn nhỏ âm thanh”… Chỉ dzậy thôi vẫn hô hoán lên là mình bị kỳ thị vì mình là người VN. Đây là dựa hơi Mỹ đen để được nổi tiếng.
Cảm ơn tác giả NTT đã viết một bài bình luận rất là sâu sắc mạch lạc cho độc giả có cơ hội nhìn thông suốt chuyện kỳ thị ở Mỹ .
Đính chính : Abraham Lincoln
Mỹ trắng bắn Mỹ đen, giết Mỹ đen thì là kỳ thị, thế còn mấy thằng cướp Mỹ đen nó bắn bể đầu người Việt tại các tiệm bán lẻ thì nó có kỳ thị không? Có Yellow lives matter khong?
Hôm nay rảnh, xin vài lời lạm bàn.
Cách diễn giải và đưa ra bằng chứng của tác giả rất là có lựa chọn theo kiểu cherry picking. Những gương thành công tác giả đưa ra, như Nguyễn Xuân Vinh, Trịnh Xuân Thuận, Kalpana Chawla, thì bao nhiêu người được như thế trong mọi cộng đồng? Nếu tính ra, các đóng góp của người Mỹ gốc Phi Châu vào xứ Mỹ nầy và cả thế giới, thì Việt Nam nhà mình còn lâu mới theo được. Nhưng không thể lấy thành công của một số cá nhân xuất sắc để làm nền lẫn mái cho cả cộng đồng người ta, mà nên nhìn đa số lục lục tàng tàng kìa. Đó mới là nền tảng quốc gia.
Bên cạnh, nếu nghĩ Mỹ đen có vấn đề tâm lý, thì hãy nghĩ đến Việt Nam. Từ năm 1954, đến 1975 và về sau, những đối xử phân biệt, có tính kỳ thị của chính quyền Cộng Sản với những người không theo CS đã và đang để lại nhiều di hại cho con cháu họ. Mới có mấy chục năm mà nhiều thế hệ, gia đình đã tiêu điều, huống hồ gì con cháu của những người nô lệ bị kỳ thị hàng trăm năm. Dù đã có những thay đổi, nhưng vẫn phải cần thời gian cho cả một chủng tộc.
Đáng tiếc là lối suy nghĩ hãnh tiến như trên thì rất là phổ thông trong cộng đồng Á Châu.
Happy Canada Day!
Canada của chúng tôi, ở tình này, thành phố này không có nhiều người da đen, thế mà người thuê nhà da trắng từ Mỹ sang, làm nghiên cứu cho trường đại học, đã ủng hộ cho Back “Black Lives Matter!” thay vì “People’s Lives Matter!”. Họ vẽ bảng trên giấy carton để trên bãi cỏ trước nhà.
Điều này chứng tỏ nước Mỹ không kỳ thị. Vì người da trắng bảo vệ da đen.
Kỳ thị da đen ở Mỹ không thể có, hay gọi là tối thiểu so với thế giới. Tổng thống Obama là chứng cớ hùng hồn.
Những những dữ kiện theo dõi về bạo động vô căn cớ, cũng như những vi phạm luật pháp có thể báo cáo cho thấy rằng nguồn gốc da đen là đa số. Thế mà người da trắng vẫn bảo vệ họ như phong trào Black Matters.
Thêm nữa ngay cả biểu tình ở Canada đây cho Black cũng toàn là da trắng tham gia, không thấy màu da đen nào xen vào!
Mỹ nào có kỳ thị. Hoặc so với thế giới có thể chơ rằng mọi người đều có cơ hội bình đẳng hơi tại Mỹ.
Ở đây có native Indians, họ thường hay sống homeless hơn giống dân khác. Có người làm chung thắc mắc thì tôi giải thích và họ rất cảm ơn được hiểu rằng native Indian từng sống du mục chưa sang thời nông nghiệp thì bị chuyển sang thời kỹ nghệ và họ đã vẫn giữ lối sống này tới bây giờ nên rất khó thích nghi. Các chương trình giúp đõ native Indian không chỉ là cho họ tiền hay chủ đất mà còn cần phải tập trung vào giúp họ từ từ thích nghi, và vẫn cần rất nhiều thời gian cho họ thích nghi vào thời đại hiện sang gồm điện tử, và internet v.v. Canada vẫn luôn đề cao về việc cần giúp đỡ người bản xứ trong luật pháp và các chương trình văn hóa xã hội giáo dục v.v.
Yes, “People’s Lives Matter!”
Xin cảm ơn t/g Nguyễn Tường Tam, ĐCV và tất cả bạn đọc và còm của ĐCV.
Đời sống của chúng ta người gốc Việt gắn bó với VN cũng như đã chọn nơi sinh sống hiện nay với những lòng yêu mến thiết tha như Mỹ, Anh, Canada, Balan, Pháp, Thủy Điển v.v. từ đời mình đến đời con cháu.
Với niềm tin và hy vọng cho một VN tự do độc lập nhân bản không còn cộng sản.
“People’s Lives Matter!”
Happy Canada Day!
God Bless Us All.
Mừng được đọc lại bác Bison!
Mặc dù bên đàn anh tương đối yên ổn, nhưng bên em cứ vài ba ngày số ca nhiễm lại tiếp tục phá kỷ lục. Găng lắm quan bác ạ.
Xin đàn anh giữ sức khỏe và cầu nguyện cho bà con mình bên xứ Cờ Huê nhé.
Kính đại ca!
Cụ Nguyễn Tường Tâm viết rất trung thực và sâu sắc!
Bài, Nước Mỹ: Trợ Cấp Thời Covid-19 cũng cũng vậy.
Xin tung hô đàn anh!
Xin trích một câu từ bài chủ:
(Và chính những kết quả của phong trào tranh đấu bền bỉ của người Da Đen trong quá khứ đã mang lại sự bình đẳng sắc tộc và cuộc sống hài hòa tốt đẹp như ngày hôm nay mà tất cả các cộng đồng sắc tộc khác đều được hưởng.)
Bà con nào đã định cư trên đất Mỹ một thời gian dài sẽ thấy câu của Cụ Tâm là đúng 100%. Thựợng Đế đã an bài một cách lạ lùng cho mảnh đất mang tên Hoa Kỳ Quốc.
Này nhá:
-Nếu Hoa Kỳ chỉ có thuần chủng Da Trắng, may mắn lắm, Hiệp Chủng Quốc cũng chỉ được như Anh Quốc, Nga Sô, Đức, Pháp…v.v. Có khi chỉ bằng Canada hoặc Mễ Tây Cơ…Hoặc có thể đã chia làm nhiều mảng, phần của Anh, phần của Pháp và phần của Mễ Tây Cơ.
-Và nếu người Da Đen với 13% dân số cùng với 18% người gốc Nam Mỹ chịu khó học hành như 6% dân gốc Á, con cái chúng ta chắc chắn không có ghế trong các trường đại học, đừng nói tới những trường danh tiếng thế giới.
Hãy nghe cựu Đệ Nhất Phu Nhân Michelle Obama nói câu để đời:
“What truly makes our country great is its diversity. I’ve seen that beauty in so many ways over the years. Whether we are born here or seek refuge here, there’s a place for us all. We must remember it’s not my America or your America. It’s our America.”
Tạm dịch:
“Cái làm cho đất nước chúng ta tươi đẹp là ở sự đa dạng của nó”. “Đất nước này không phải của bạn, cũng không phải của tôi, nó của tất cả chúng ta.”
Hãy cám ơn Thượng Đế đã cho chúng ta được làm công dân một xứ sở tuyệt vời!
Kính qúi trưởng thượng cùng đàn anh Luật Sư Nguyễn Tường Tâm!
–
Ông Nguyễn Tường Tâm nói đúng ở chỗ ngày nay luật pháp Hoa Kỳ bắt các cơ quan chính phủ ở mọi cấp độ không được kỳ thị dựa trên phái tính, màu da, sắc tộc… Nhưng tôi lại nghĩ những hiện tượng kỳ thị chủng tộc vẫn còn khắp nơi ở Mỹ.
Thật ra ngay từ ngày lập quốc, Hiến Pháp Mỹ đã có điều khoản kỳ thị chủng tộc. Ngày ấy khi muốn đếm dân số của từng tiểu bang (để ấn định thuế khóa), trong những tiểu bang còn duy trì chế độ nô lệ thì một người nô lệ da đen được đếm là 3/5 so với một người da trắng. (nhiều người lại cho rằng làm thế là để … bênh vực người da đen). Ông Tâm thử đọc lại án lệnh (opinion) của hồ sơ Dred Scott vs. Sandford (1857) xem sao.
Nhưng sau vụ Ded Scott cỡ chục năm, nước Mỹ đã thông qua Tu Chính Án 14, để mọi công dân (kể cả người da đen) được bảo vệ bình đẳng. Tuy vậy, mãi tới thập niên 1950, 1960, mới có những đạo luật xóa bỏ mọi hành vi kỳ thị chủng tộc ở cấp chính phủ địa phương. Còn những Affirmative Action nhằm bảo vệ người không phải da trắng, có được coi là có nguồn gốc phân biệt đối xử dựa trên màu da hay không?
Nhưng luật lệ hay cách mấy cũng không thể xóa nổi sự kỳ thị chủng tộc ở trong lòng mỗi người. Giáo dục hay luật lệ cũng có góp phần xóa bỏ, nhưng không hết. Nhiều nhà nghiên cứu đã cho rằng sự kỳ thị chủng tộc nằm trong gene.
Ông Tâm may mắn đi tới những chỗ có thể coi là “văn minh” khi đi học đi làm đi bệnh viện, vân vân…nên dường như muốn nói rằng Mỹ không có kỳ thị chủng tộc. Nhưng tôi lại nghĩ 99.99% con người, dù da trắng đen vàng nâu chi đó, đều ít nhất một lần trong đời bị kỳ thị vì màu da sắc tộc.
Lịch sử kỳ thị trắng đen có trên nước Mỹ trước ngày lập quốc, khi người da đen bị đem qua Mỹ bán làm nô lệ. Sự kỳ thị này còn được bảo vệ bởi luật pháp nhằm duy trì tinh thần da trắng thượng đẳng, cũng như được dạy dỗ trong trường học và được thể hiện khắp nơi, từ trong phim ảnh báo chí… trong nhiều trăm năm sau đó. Dù chế độ nô lệ đã chấm dứt, tàn tích kỳ thị vẫn còn.
Một người da trắng cưới một người da đen, rồi lại gặp đại da đình da đen, hoặc sống trong khu toàn da đen, thế nào cũng có lần mình bị kỳ thị chỉ vì mình là da trắng. Bạn là luật sư người da vàng nói tiếng Anh còn giọng ngoại quốc, đứng trước bồi thẩm đoàn da trắng tranh luận, bạn có chắc bồi thẩm đoàn sẽ công bằng với bạn tương tự như bạn là luật sư da trắng? Bạn là người da đen lái xe hay đi bộ trong khu da trắng, gặp cảnh sát trắng, bạn có chắc chắn người cảnh sát sẽ đối xử bạn giống như người da trắng? Đây là vấn đề lớn mà người da đen vẫn gặp phải. Bản án và hình phạt ở tòa cũng rất khác nhau dựa trên màu da, dù luật lệ cấm như thế, nhưng không cấm nổi sự kỳ thị trong lòng ông/bà chánh án. Các chánh án da đen luôn luôn có những hình phạt rất nhẹ cho những bị cáo da đen vi phạm những tiểu hình. Ngược lại, một phần không nhỏ chánh án da trắng sẽ hành xử khác. Một anh chàng host một talk show nổi tiếng trên radio có lần nói, “Tôi chẳng phải kỳ thị chủng tộc chi hết, tôi gốc Do Thái, khi tôi cần luật sư hay bác sĩ, tôi phải kiếm người Do Thái.” Các kỹ sư gốc Á trong vùng Silicone valley là vào khoảng 60%, nhưng giữ chức vị manager hay cao hơn thì chỉ vào khoảng 12%. Trong 500 công ty lớn nhất, có 2% Á Châu là CEO thôi. Dĩ nhiên người da trắng bào chữa là tại vì có rào cản ngôn ngữ. Nếu anh chàng George Flloyd là da trắng, hoặc viên cảnh sát Chauvin là người da đen, chưa chắc đã có chuyện gì đáng tiếc xảy ra. 10 đại học giỏi nhất nước Mỹ có vẻ nhận sinh viên dựa trên chủng tộc: 20-25% da vàng, 10% da đen, 10% Hispanic, và khoảng 50-60% da trắng.
Kể ra hết những hiện tượng kỳ thị vượt lên trên luật lệ sẽ nhiều vô kể. Nếu mọi chuyện tốt đẹp như ông Tâm viết thì nước Mỹ của tui … vui vẻ quá.
Cũng xin nói thêm, Hiến Pháp Mỹ ngày nay không còn kỳ thị, nhưng ở VN lại vẫn còn. Từ trong căn bản, hiến pháp Việt Nam đã phân biệt đối xử, khị trâng tráo công khai ban cho đảng Cộng Sản những những đặc quyền đặc lợi, và cùng một lúc, kỳ thị các đảng phái khác, ngay trong bản hiến pháp của họ.
Thế thì anh cho tôi biết ở đâu không có kỳ thị để tôi tìm đến ở
Những người tranh đấu cho công lý, công bằng xã hội có chắc là đạo đức thứ thiệt không? Thừ thiệt thì ít thứ đạo đức giả, lẻo mép thì nhiều
Cái thứ lẻo mép đạo đức giả nên shut up thì hay hơn
@NKĐ,
Tôi nghĩ bài viết của anh Nguyễn Tường Tâm với cái nhìn khách quan nhất của một người tị nạn CS sống và làm việc ở Mỹ trên dưới bốn mươi năm. Tôi cũng tin vẫn còn một số rất ít cá nhân cực đoan còn kỳ thị, nhưng phần nhiều nó bắt nguồn từ sự khác biệt văn hoá, mâu thuẫn quyền lợi, đặc biệt cách hành xử của một cá nhân, cộng đồng đó chứ không phải màu da – điều này ai có thể chứng minh cho tôi thấy trên thế giới này nước nào, cộng đồng nào không có?
Nhưng, NKĐ cố lập luận một cách lỏng chỏng để bắt bẻ ông Tâm, rồi dẫn chứng nước Mỹ có luật kỳ thị từ ngày lập quốc. Vậy các tu chính án 13,14,15 để làm gì? Đặc biệt, ai là người đầu tiên lập ra tu chính án 13 mà tụi nó xịt nước sơn tùm lum lên tượng TT Abraham Lincoln và còn đòi giựt sập nữa?
Tôi có nhiều bạn bè sống ở thành phố Minnesota, nơi ông George Floyd vừa bị cảnh sát đè cổ chết, kể lại rằng, mấy đứa nhỏ học sinh con người Việt trên đường đi học về bị mấy đứa học sinh Mỹ đen chận đường đánh hoài vì học sinh VN (nhỏ con) mà học giỏi hơn, được thầy cô giáo cưng hơn (mà nước nào thầy cô giáo không Cưng học sinh giỏi?), nên khi bị ăn hiếp quá đám học trò VN phải lập băng đảng để chống lại.
Vậy thay vì đổ thừa người da trắng và công lý, có lẽ cộng đồng người da đen nên nhìn lại mình. Tại sao họ được giải phóng nô lệ đã hơn 100 năm với những cơ chế pháp lý và điều kiện kinh tế – xã hội ưu tiên, mà khoảng cách giữa người da đen và da trắng vẫn còn quá xa, kể cả Á châu, đặc biệt cộng đồng người VN chỉ mới có mặt ở đất Mỹ này chỉ mới 45 năm?
Vì thế, hãy nghe nhà đấu tranh dân quyền người da đen, tiến sĩ Martin Luther King nói: “we’ve got to do something about our moral standards. We know that there are many things wrong in the white world, but there are many things wrong in the black world too.”
Và ông King kết luận rằng: “We can’t keep on blaming the white man. There are things we must do for ourselves”.
Bài viết hay, quan điểm rất rõ ràng. Cảm ơn tác giả.
Bài viết của NTT hoàn toàn đúng sự thật ! Biểu tình đòi quyền cho người Da Đen,chẳng qua “phong trào”-a-dua! Thật ra tất cả đều “nông nổi” ! Người da đen ở Mỹ làm đến Tổng Thống! Đệ nhất Phu nhân của Mỹ được tôn trọng với đặt quyền-đặt lơi,cho dù đen hết chổ nói ! Có quốc gia nào như vậy không??Thế mà vẩn biễu tình đòi “quyền sống”! Chỉ có nước, đòi làm “ngọc hoàng -Thượng đế” nửa thôi ??