Ngày 29/6, trong cuộc họp tại hội nghị G20, Hoa Kỳ và Trung Quốc đã đồng ý bắt đầu lại các cuộc đàm phán thương mại và đình việc áp đặt thuế quan mới lên hàng hóa xuất khẩu của Trung Quốc (Reuter).
Tổng thống Trump đã hạ nhiệt cuộc chiến mậu dịch với Trung Quốc vào cuối tuần này, tuyên bố sẽ đình việc tăng thêm thuế quan. Nhiều doanh nghiệp cổ võ chuyển biến này, diễn ra vào sáng thứ Bảy ở Nhật Bản (tối thứ Sáu ở Hoa Kỳ) bên lề cuộc họp G20 của các nhà lãnh đạo trên thế giới.
Trump và chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã đồng ý tiếp tục nói chuyện, làm sống lại hy vọng có được một thỏa thuận sớm. Trump gọi thời gian của mình với Tập là “vĩ đại” và “tuyệt vời”.
Nhiều người đã mong chờ việc tái thảo luận thương mại, vốn đã sụp đổ từ hai tháng trước, sẽ khiến Trump tăng thuế quan đập lên người Trung Quốc và theo đuổi các biện pháp trừng phạt đối với công ty khổng lồ công nghệ Huawei. Nhưng Trung Quốc đã được gần như tất cả những gì họ muốn trong cuộc họp này: Trump đã đồng ý không tăng thuế quan và đã đưa ra một số nhượng bộ đối với Huawei. Đổi lại, Trump cho biết Tập đã đồng ý mua thêm nông sản của Mỹ.
Còn quá sớm để biết liệu thỏa thuận mong manh có giữ được hay không, nhưng hiện tại, đây là danh sách những người thắng và kẻ thua từ vòng đàm phán Mỹ-Trung lần này.
NGƯỜI THẮNG
Trung Quốc – Trung Quốc có thể đã thua World Cup ở Pháp, nhưng quốc gia này đã có một màn trình diễn mạnh mẽ tại G20. Trung Quốc đã giành được một số nhượng bộ từ Hoa Kỳ. Trump đồng ý sẽ không áp thuế lên 300 tỷ USD hàng hóa nhập khẩu còn lại từ Trung Quốc trong lúc hai bên tiếp tục nói chuyện. Trump cũng rút lại một số hạn chế đối với Huawei. Công ty này phải đối mặt với một tương lai đen tối hơn nếu không thể làm ăn với các công ty công nghệ Hoa Kỳ. Đổi lại, Trung Quốc đồng ý tái lập việc mua một số mặt hàng nông sản của Mỹ – đó là cái Trung Quốc vẫn muốn và đã được cung cấp trong hơn một năm (Trung Quốc không cho biết rõ sẽ mua bao nhiêu).
Các nhà bán lẻ Mỹ (Walmart, Target, Amazone v.v..) – Tiếng thở phào nhẹ nhõm. Trump đã dọa sẽ áp thuế lên tất cả số hàng nhập khẩu còn lại của Trung Quốc, bao gồm các mặt hàng như điện thoại thông minh, sản phẩm dành cho trẻ em và giày dép. Nhưng những mức thuế quan này nay không được áp dụng nữa. Đây là chiến thắng lớn của các nhà bán lẻ vốn thường nhập khẩu gần như tất cả các sản phẩm cho giai đoạn mua sắm lớn vào tháng Bảy, tháng Tám và tháng Chín.
Người tiêu dùng Hoa Kỳ – Thuế quan hiện tại của Trump khiến một gia đình bốn người phải trả thêm khoảng 800 USD một năm. Nếu ông đi bước trước và đánh thuế tất cả số mặt hàng còn lại của Trung Quốc, chi phí trong một gia đình điển hình sẽ tăng hơn gấp đôi, hơn 1800 USD.
Huawei – Chính phủ Hoa Kỳ đã cáo buộc công ty công nghệ khổng lồ Huawei sử dụng điện thoại và các sản phẩm khác cơ bản là để theo dõi người Mỹ. Bộ Thương Mại đã hạn chế việc các công ty Hoa Kỳ làm ăn với Huawei nhưng Trump đã nới lỏng lệnh cấm vào cuối tuần này. Đó là chiến thắng lớn dành cho Huawei vì Trump, qua động thái này, đã qua mặt một số cố vấn của mình – và thậm chí cả các thượng nghị sĩ GOP – Điều này cũng có nghĩa là Trump sẵn lòng biến Huawei thành một phần trong các cuộc đàm phán thương mại. Đây là cái Trung Quốc muốn nhưng một số cố vấn của Trump đã cố gắng tách ra vì họ cho rằng làm ăn với Huawei nguy hại đến an ninh quốc gia.
Wall Street – Thị trường chứng khoán tăng mạnh trong tháng này với mức trung bình công nghiệp của Dow Jones trong tháng Sáu ở mức tốt nhất kể từ năm 1938. Các nhà đầu tư ở Phố Wall đã đánh cá là Trump sẽ khởi động lại các cuộc đàm phán thương mại và diễn biến đã xảy ra đúng như vậy. Họ cũng hoan nghênh ý định giảm lãi suất, nếu cần thiết, của Cục Dứ Trữ Liên Bang để thúc đẩy nền kinh tế trong trường hợp cuộc chiến mậu dịch của Trump thực sự bắt đầu.
KẺ THUA
Phe diều hâu trong chính phủ Trump – Những người lo ngại ảnh hưởng đang gia tăng của Trung Quốc và những thách thức an ninh và kinh tế của quốc gia này đối với Hoa Kỳ dường như không hài lòng với thỏa thuận này. Trong đó bao gồm Bộ trưởng ngoại giao Mike Pompeo, người mà báo chí Trung Quốc gọi là “thủ lãnh cổ võ hận thù”. Pompeo là người ủng hộ chính các biện pháp trừng phạt cứng rắn đối với Trung Quốc. Ngoài ra còn có Peter Navarro, tác giả quyển sách “Chết dưới tay Trung Quốc”, ngồi ở cuối bàn đàm phán khi Trump đồng ý từ bỏ cú đánh tiềm năng nặng ký nhất của mình đối với Trung Quốc: thuế quan đánh trên tất cả mặt hàng nhập khẩu.
Phe diều hâu trong quốc hội Mỹ – Các nhà lập pháp của cả hai đảng: thượng nghị sĩ Marco Rubio (Cộng Hòa, Florida) và Lãnh đạo thiểu số Thượng Viện Charles E. Schumer (Dân Chủ, New York). Cả hai đều bày tỏ sự quan ngại về việc Trump tỏ ra yếu kém trong các cuộc đàm phán thương mại với Trung Quốc, đặc biệt là về Huawei. Quyết định nới lỏng lệnh cấm của Trump đối với công ty công nghệ khổng lồ Trung Quốc này và xem nó là một phần trong cuộc đàm phán thương mại giống như mời gọi sự chỉ trích.
2020 Dân Chủ – Các ứng cử viên tổng thống đảng Dân Chủ luôn thi nhau đả kích Trump về thương mại. Biện pháp tấn công tốt nhất của họ – cách mà Pete Buttigieg sử dụng trong các cuộc tranh luận hôm thứ Năm – là nói rằng thuế quan nhằm áp lực Trung Quốc là sai lầm vì chúng chỉ khiến giá cả tăng lên gây khó khăn cho người Mỹ. Nhưng quyết định không áp dụng siêu thuế quan của Trump đã làm giảm bớt nỗi lo của người tiêu dùng.
CHƯA RÕ RÀNG
Trump – Ông đã khởi động lại các cuộc đàm phán. Việc làm này có lợi cho thị trường và có khả năng kinh tế sẽ đi vào chiến dịch tranh cử 2020. Nhưng ông đã từ bỏ rất nhiều thứ và dành chúng cho Trung Quốc để đi được đến đó. Ông từng quay lại đe dọa bằng thuế quan lớn của mình, cái mà Trung Quốc, Âu Châu và các cường quốc khác khó có thể quên khi các cuộc đàm phán thương mại tiếp tục trên toàn cầu. Trump vẫn có thể đạt được một thỏa thuận với Trung quốc và nhận được một số nhượng bộ chính từ Tập, nhưng trong vòng này, ông tỏ vẻ rất sốt sắng khi làm việc với Trung Quốc.
Mối quan hệ kinh tế Mỹ – Trung – Ngay cả khi một số nhà phê bình chỉ trích nặng nề cách tiếp cận trong việc đàm phán của Trump với Trung Quốc, đã có tin lan rộng về một thỏa thuận theo đó Trung Quốc cần thực hiện các cải cách quan trọng trong nền kinh tế để trở thành sân chơi bình đẳng hơn cho các doanh nghiệp nước ngoài. Không rõ liệu quyết định xuống thang của Trump như một thỏa thuận có áp lực được Trung Quốc thay đổi hay không.
Nông dân – Trung Quốc có vẻ sẵn sàng tiếp tục mua đậu nành, thịt và các nông phẩm khác của Hoa Kỳ. Việc này sẽ giúp gíá cả tăng lên một chút sau một năm tàn khốc. Tuy nhiên vẫn chưa rõ liệu Trung Quốc có duy trì mức mua như trước khi cuộc chiến mậu dịch xảy ra hay không (huống hồ đến mức cao hơn). Giống như mọi doanh nghiệp khác, nông dân muốn có sự chắc chắn nhưng họ vẫn chưa được điều đó.
Robert E. Lighthizer – Nhà đàm phán thương mại hàng đầu của Hoa Kỳ giờ đây là người chơi chính. Ông phải nghĩ ra chi tiết trong bất cứ thỏa thuận cuối cùng nào với Trung Quốc. Vẫn còn nhiều việc phải làm, đặc biệt là làm cách nào khiến Trung Quốc thay đổi chính sách cạnh tranh với nước ngoài và sở hữu trí tuệ. Không rõ cuộc họp này hữu ích hay làm tổn thương bàn tay của ông, đặc biệt khi Tập nhấn mạnh là “nên bình đẳng và thể hiện sự tôn trọng lẫn nhau”.
Nguồn: Winners and losers in Trump’s big China trade announcement
Tác giả: Heather Long, 29/6, The New York Times
Người dịch: Hoàng Thủy Ngữ
Chính những tuyên bố tiền hậu bất nhất của Ô Trump mới là điều làm cho chệt ngán ngẩm nhất, vì chung không biết ông sẽ đánh đường nào mà đỡ!
Những gì Ô Trump đang làm rất phù hợp với kế sách “HƯ HƯ, THẬT THẬT” hoăc “ÁM ĐỘ TRẦN THƯƠNG” của Tôn Tử.
Nghĩa là: COI VẬY MÀ KHÔNG PHẢI VẬY.
Rốt lại thì ông Trump muốn gì ? Người Việt trong và ngoài nước yêu tự do hẳn lấy làm băn khoăn. 2 năm nay chúng ta đã bỏ qua những khiếm khuyết trong nhân cách của ông Trump để ủng hộ ông, chủ yếu là do ông đã nổ phát súng lệnh và liên tục tiến công chống tên độc tài bành trướng Bắc Kinh bằng đường lối kinh tế, kỹ thuật.
Khi áp lực đang đè nặng lên Trung Cộng, nhất là ở Hongkong hàng triệu người dân can đảm đang tỏ thái độ, thì Trump lại giang tay đỡ cho Tàu cộng khỏi ngã.
Chưa rõ rệt là nhượng bộ tạm thời của Trump sẽ có ý nghĩa thế nào trong cuộc “trường kỳ kháng chiến chống bành trướng Bắc Kinh”. Tuy nhiên ít ra thì sự nhượng bộ này cũng làm phong trào chống dộc tài Bắc Kinh khựng lại đôi chút.
Có thể Donald Trump chỉ ao ước 2 điều canh cánh bên lòng ông ta: đạt thành tích vực dậy nền kinh tế Mỹ (giảm thâm thủng, tăng việc làm) và giải tỏa áp lực hạt nhân ở Đông Bắc Á (Bắc Hàn). Để đạt được điều đó có thể ông ta sẽ quên đi tự do, dân chủ, vị thế lãnh đạo thế giới tự do của Mỹ. Và Bắc Kinh không thể vui mừng hơn. 1 số cây bình luận (theo Tàu, như Thạch ĐL) hay chửi Trump bắt đầu đổi gió, ca tụng Trump. Truyền thông nhà nước Tàu cộng cũng tập trung chửi các ông Pompeo, Bolton là diều hâu, gây rối và tránh phê phán ông Trump.
Chúng ta hãy chờ xem tình hình vài tháng tới. Trump là người như thế nào sẽ rõ.
Chiêu này tệ quá.
Sau khi đánh trước mặt không thủng thì vòng ra sau lưng đánh lén.
Tôi không muốn bàn đến những thủ thuật chính trị. Nhưng tôi biết một điều: các đối sách chính trị không được cứng ngắt. Bởi vì nếu làm như thế kẻ thù sẽ nắm được quy luật và sẽ có tổn hại cho chúng ta.
Tên Lang viết bài chửi rủa Mr Trump xem ra không thấm bèn chuyển sang khen ngợi Mr Trump. Sau đó cho những tên như Kim Nên đi đặt giả thuyết là Trump đã phản bội lại chính đường lối của ông ta. Gieo sự nghi ngờ cho những người ủng hộ Mr Trump để đâm sau lưng ông ta.
Vấn đề tự do dân chủ của mỗi nứơc giống như cái nồi cơm của mỗi gia đình, phải tự nấu mà ăn. Nếu không dù có ai cho gạo, củi mà mình không tự nấu thì vẫn đói.
Bao nhiêu đời tổng thống trước và cả các nước dân chủ Âu châu la ó lên án, đòi cấm vận yêu sách nầy nọ rốt cuộc như nước đổ lá môn.
Muốn có dân chủ tự do, cách duy nhất là toàn dân nước đó đứng đậy lật đổ bọn độc đài đảng trị đỏ.