Cuộc sống tại hai nước được “lãnh đạo toàn diện”

Belarus

Một nữ vận động viên trượt tuyết băng đồng người Belarus đã cùng gia đình bỏ trốn khỏi đất nước vì lo sợ bị chính quyền trả thù sau khi cô bị cấm thi đấu vì gia đình có quan điểm chính trị khác với nhà nước.

Darya Dolidovich, 17 tuổi, và gia đình của cô đã đến được Ba Lan, nơi cô hy vọng sẽ tiếp tục tập luyện dưới sự dìu dắt của cha, Sergei Dolidovich, cũng là vận động viên trượt tuyết băng đồng 7 lần đoạt giải Thế vận hội.

Darya đã bị cấm thi đấu sau khi Sergei tham gia vào các cuộc biểu tình đường phố Belarus chống lại cuộc bầu cử lại năm 2020 của Tổng thống Alexander Lukashenko mà các đối thủ cho là gian lận. 

Sergei cho biết: “Darya đã bị tước quyền tham gia các cuộc thi. Tôi không thấy khả năng con tôi có thể tiếp tục sự nghiệp ở Belarus. Người ta có thể buộc chúng tôi vào tội tổ chức biểu tình và hô khẩu hiệu chống đối lập, sau đó chúng tôi sẽ bị tống vào tù. Ba tháng trước đây, tôi không thể ngờ rằng, ngay cả trong một cơn ác mộng, tôi sẽ phải rời bỏ đất nước mình.”

Cuộc bỏ trốn của gia đình Dolidovich diễn ra chỉ vài ngày trước khi có Thế vận hội mùa đông Bắc Kinh, nơi đội tuyển quốc gia Belarus bị giám sát chặt chẽ sau vụ đào tẩu của vận động viên nước rút Krystsina Tsimanouskaya tại Thế vận hội Tokyo năm ngoái.

Darya là một trong những vận động viên trượt tuyết băng đồng đầy triển vọng nhất của Belarus. Tháng trước, Liên đoàn Trượt tuyết Belarus đã ngưng kích hoạt mã FIS của cô, một mã nhận dạng cá nhân của các vận động viên tham gia các cuộc thi do Liên đoàn Trượt tuyết Quốc tế (FIS) điều hành.

Liên đoàn Trượt tuyết Belarus nói rằng họ đã ngừng kích hoạt mã FIS của cô ấy hồi tháng 12 theo quyết định của FIS, nhưng FIS nói với Reuters rằng họ không nghe Liên đoàn Trượt tuyết Belarus trả lời câu hỏi của FIS muốn có thêm thông tin tại sao phải ngưng kích hoạt.

Tương lai của Darya Dolidovich chưa biết sẽ đi về đâu. Đáng lẽ cô sẽ tốt nghiệp trung học năm nay, nhưng không rõ sẽ tiếp tục việc học của mình ở Ba Lan như thế nào. Cô cho biết rất muốn tiếp tục trượt tuyết với hy vọng giữ được giấc mơ Olympic của mình.

Một số vận động viên ưu tú của Belarus đã bị bỏ tù hoặc đuổi khỏi các đội tuyển quốc gia vì phát biểu quan điểm chống đối và tham gia các cuộc biểu tình nổ ra vào năm 2020 sau khi Lukashenko tái đắc cử .

Việc trấn áp các vận động viên Belarus, trong đó có cả việc cưỡng bức Tsimanouskaya hồi hương trong Thế vận hội Tokyo, đã khiến quốc tế lên án.

Tuần trước, Hoa Kỳ đã áp đặt các hạn chế về thị thực đối với một số công dân Belarus, viện dẫn trường hợp của Tsimanouskaya và các trường hợp khác.

Một vận động viên trượt tuyết băng đồng khác của Belarus, Sviatlana Andryiuk, cũng bị tước mã FIS, khiến cô không thể tham gia thi đấu vòng loại để giành suất tham dự Thế vận hội Bắc Kinh. Andryiuk nói với Reuters rằng cô bị cáo buộc là một người ủng hộ phe chống đối, nhưng quan điểm chính trị của mình là trung lập.

Myanmar

Trong ba tháng qua, mỗi ngày trung bình 6 hoặc 7 gia đình ở Myanmar đã đăng thông báo trên các tờ báo quốc doanh để tuyên bố cắt đứt quan hệ với con cháu nội ngoại, là những người đã từng công khai phản đối chính quyền quân sự cầm quyền. 

Các thông báo bắt đầu xuất hiện vào tháng 11 sau khi quân đội tuyên bố sẽ tịch thu tài sản của những kẻ chống đối và bắt giam người nào chứa chấp người biểu tình.

Trước lời đe dọa của chính quyền, hàng trăm phụ huynh Myanmar đành phải tuyên bố từ con, từ cháu đang bị nhà nước xếp vào loại “phản động” hoặc bi “thế lực thù địch” mua chuộc.

Lin Lin Bo Bo là một trong khoảng 570 người bị bố mẹ từ. Thông báo trên tờ báo quốc doanh The Mirror có câu “Chúng tôi tuyên bố từ con là Lin Lin Bo Bo vì nó không bao giờ nghe lời cha mẹ.” 

Lin Lin Bo Bo, 26 tuổi, đang tham gia một lực lượng dân quân vũ trang ở vùng biên gới Thái lan.  Anh cho biết mẹ anh đã nói với anh rằng bà đã đăng báo từ con sau khi binh lính tới nhà tìm anh, và anh đã khóc khi đọc thông báo.

Anh nói với Reuters: “Các đồng đội của tôi đã động viên tôi rằng chuyện này không thể tránh vì gia đình phải làm do áp lực, nhưng tôi rất đau lòng.” Anh hy vọng một ngày nào đó sẽ được về nhà và giúp gia đình: “Tôi muốn cuộc cách mạng này kết thúc càng sớm càng tốt.”

Khi được Reuters liên hệ, cha mẹ anh từ chối trả lời.

Nhắm mục tiêu vào các gia đình của những người chống đối là một chiến thuật từng được quân đội Myanmar sử dụng trước đây nhưng không thường xuyên và năng động hơn, kể từ cuộc đảo chính ngày 1 tháng 2 năm 2021, theo lời bà Wai Hnin Pwint Thon, thuộc tổ chức nhân quyền Burma Campaign UK.

Một phát ngôn viên quân đội đã không trả lời các câu hỏi của Reuters về câu chuyện này. Trong một cuộc họp báo vào tháng 11, người phát ngôn quân đội Zaw Min Tun nói rằng những người đã đăng những tuyên bố như vậy vẫn có thể bị buộc tội nếu bị phát hiện ủng hộ những kẻ chống đối chính quyền quân sự.

Nhà báo So Pyay Aung cũng bị cha mẹ đăng báo từ bỏ. Anh cho biết:  “Khi tôi thấy tờ báo đề cập đến việc cắt đứt quan hệ, tôi cảm thấy hơi buồn, nhưng tôi hiểu rằng cha mẹ tôi sợ áp lực. Họ có thể lo lắng căn nhà bị chiếm giữ hoặc bị bắt.”

Hai phụ huynh yêu cầu giấu tên nói với Reuters rằng các thông báo chủ yếu nhằm nhắn tin cho nhà chức trách rằng họ không chịu trách nhiệm về hành động của con cháu mình. Một bà mẹ nói: “Con gái tôi đang làm những gì nó tin tưởng, nhưng tôi chắc rằng nó sẽ lo lắng nếu chúng tôi gặp rắc rối.  Tôi biết con tôi có thể hiểu những gì tôi đã làm.”

(Theo Reuters)