Chiến tranh Ukraine và nền Kinh tế Mỹ

Cuộc chiến Ukraine

Người Nga gây lên cuộc chiến Ukraine rất vô nghĩa mà Putin gọi là chiến dịch quân sự đặc biệt, cho dù đặt tên nó như thế nào thì cuộc chiến cũng bị cả thể giới chửi rủa, lên án. Các nước Tây Phương, NATO, Mỹ.. áp dụng lệnh trừng phạt kinh tế tối đa lên nước Nga, các ngân hàng, tài sản… Nga tại Tây phương bị tịch biên, cấm hoạt động, tài sản của các tỷ phú Nga bị đóng băng để trừng phạt cuộc chiến vô nghĩa, bất nhân này.

Cuộc chiến đã gây nhiều thiệt hại cho Ukraine, nó đã biến các tỉnh thành phía đông trở thành bãi chiến trường, sẽ phải mất nhiều năm xây dựng lại vô cùng tốn kém sau chiến tranh, vài triệu dân Ukraine lũ lượt đi lánh nạn tại các nước láng giềng nhất là Ba Lan.

Kẻ gây ra cuộc chiến cũng không kém phần thiệt hại về nhân mạng, tiền của, uy tín, mấy chục năm trước khoảng 1990, 91, nước Nga đã trải qua một cuộc thử thách lớn lao: thời Gorbachev Liên Bang Sô Viết sụp đổ, chế độ CS Nga sụp đổ tận gốc và các nước Đông Âu cũng đã trở lại chế độ dân chủ tự do như trước 1944, 45. Các nước Ba Lan, Tiệp Khắc, Hung Gia Lợi, Lỗ Ma Ni, Bảo Gia Lợi … xưa kia theo kinh tế tư bản, chế độ dân chủ, tự do họ bị Hoa Kỳ nhường cho Nga sô, nay được giải phóng khỏi xiềng xích nô lệ của CS, họ hận thù CS ra mặt. Mười lăm (15) nước thuộc địa cũ của Liên Sô   tuyên bố độc lập tách khỏi Liên bang Sô viết là Armenia, Azerbaijan, Belarus, Estonia, Georgia, Kazakhstan, Kyrgyzstan, Latvia, Lithuania, Moldova, Russia, Tajikistan, Turkmenistan, Ukraine, và Uzbekistan. Sự ly khai này đã khiến Nga mất một nửa dân số, trước là 290 triệu nay chỉ còn 145 triệu. Kinh tế Nga thập niên 60, 70 đứng thứ nhì sau Mỹ (1) nay đứng thứ 11 dưới Nam Hàn một bậc.

Ngay sau khi quân Nga đánh sang Ukraine, chứng khoán Nga tụt hạng zero, không còn gì, tính đến nay Nga mất gần 20,000 quân, theo tin Ukraine khoảng 25, 26 ngàn. Về chiến cụ Nga mất hàng nghìn xe vận tải và xe bọc thép, trên 500 xe tăng và hàng trăm máy bay, tầu chiến lớn nhất của Nga Moscow bị đánh chìm vì trúng đạn hỏa tiễn của Ukraine.

Kinh tế cũng bị thiệt hại nặng trong cuộc chiến, năm 1990, 91 thời Gorbachev, Yeltsin kinh tế suy thoái cùng tận do ảnh hưởng Chủ nghĩa xã hội từ thời Brezhnev để lại, con đường xã hội chủ nghĩa là con đường chết đói. Putin lên làm Thủ Tướng, rồi Tổng Thống năm 2000, ông có công cứu vãn nền kinh tế Nga nhờ bán dầu và khí đốt.

Năm 2014, Putin cho đánh chiếm bán đảo Crimee, RFI tiếng Việt tháng 4/2014 nói “Putin cố gắng dựng dậy cái xác cũ Liên Xô”, cái xác chết Nga Sô thời chiến tranh lạnh.

Các hãng lớn của Châu Âu, Mỹ đồng loạt rút khỏi Nga sau trận tấn công đầu tiên vào Ukraine, lạm phát lên cao gần hai chục phần trăm, lợi tức tính theo đầu người giảm nhiều. Người dân Mạc Tư Khoa sắp hàng mua bánh mì, nhu yếu phẩm, các loại thẻ tín dụng Nga bị Tây phương hủy hoại, các Ngân Hàng lớn của Nga tại Tây phương, Âu Mỹ bị phong tỏa với mục đích làm cho nước Nga phải chấm dứt cuộc chiến.

Năng lượng chiếm 70% trong số hàng xuất khẩu, nay vì cuộc chiến xâm lăng bị Liên Âu và Mỹ trừng phạt kinh tế nên thu nhập quốc gia giảm hẳn đi, không biết Nga chịu đựng được bao lâu.

Theo tin tình báo Anh trong ngày duyệt binh kỷ niệm chiến thắng Phát xít Đức ngày 9/5 vừa qua, cuộc biểu diễn phi cơ cuối cùng bị hủy bỏ vì Putin sợ âm mưu ám sát ông, Putin sợ bọn âm mưu ám sát ném bom và bắn phá khán đài. Nay Putin đang sống trong lo âu vì bị nội bộ chống đối, có tin cho hay ông đi giải phẫu tim mạch, và một vị bộ trưởng y tế đề nghị Putin nên vào viện dưỡng lão điều trị cho hiệu quả hơn.

Nói chung nước Nga yếu cả về kinh tế lẫn Quân sự, cuộc chiến Ukraine càng cho người ta thấy vũ khí của Nga cũ kỹ và tồi tệ, Ngân Sách Quốc Phòng Nga chỉ có 42 tỷ năm 2021, NSQP Nga đứng hàng thứ 8 trong danh sách 10 nước hàng đầu về Quân sự trên thế giới (Top ten), thua Pháp, (47 tỷ), Anh (56 tỷ). NSQP Mỹ 740 tỷ gấp 17 lần NSQP Nga, người ta xếp Nga đứng thứ nhì trên thế giới về Quân Sự cho vui thôi vì có kho vũ khí cũ từ thời Chiến tranh lạnh để lại (2). Dân số Nga mất một nửa từ thời Gorbachev nay chỉ còn 145 triệu, đứng thứ 9 trên thế giới, trước đây khoảng 290 triệu sau Trung Hoa và Ấn Độ, dân số không tăng, họ tự tử, uống rượu nhiều.

Putin thường đem bom Nguyên tử ra dọa bà con, người Mỹ dửng dưng trước lời ba hoa ấy vì “Từ 1940 tới 1996, trong 56 năm Mỹ đã chi 8,890 tỷ đô la (theo giá tiền ngày nay) trong việc chế tạo vũ khí nguyên tử. Người ta ước lượng từ 1945 Mỹ đã chế tạo hơn 70,000 đầu đạn nguyên tử, nhiều hơn  tổng số đầu đạn nguyên tử của các nước trên thế giới cộng lại (3)

Hàng hóa xuất cảng của Nga cũng chả có gì để góp mặt với thế giới, họ đào sới tài sản thiên nhiên như dầu mỏ, khí đốt. Dân Nga thuộc giống Slave không văn minh bằng Anglo-Saxon.

Kinh tế Mỹ và cuộc chiến Ukraine

Khi Nga bắt dầu đánh Ukraine, người ta tưởng Ukraine không cầm cự nổi một tuần, TT Mỹ Biden đề nghị cho máy bay đón TT Ukraine Zelensky nhưng lính chiến Ukraine gan dạ và một phần vì vũ khí của Nga tồi tệ mà người ta không tưởng tượng nổi nên quân Ukraine đã đánh thắng dòn dã ngay trận đầu. Tính tới nay đã đúng 3 tháng, Nga không chiếm được Thủ đô Kiev bèn rút bỏ để chiếm những tỉnh gần biên giới. Cuộc chiến còn dằng co nhưng điều chắc chắn là nước Nga sa lầy trong cuộc chiến vô nghĩa, không lối thoát. Năm 2021 Ngân sách quốc phòng Mỹ là 736 tỷ, NSQP của NATO kể cả Mỹ là 1,036 triệu (một tỷ 36 triệu), nếu không kể Mỹ thì NSQP của 28 nước NATO là 300 triệu, NSQP Nga năm 2021 là 42 tỷ, năm nay tăng lên 150 tỷ. Cuộc chiến Ukraine giống như một khúc xương mà Putin nuốt không trôi, khác cũng không ra.

Ukraine cầm cự với một nước lớn hơn gấp 4, 5 lần nhờ viện trợ của Âu Châu và Mỹ, có điều là mảnh đất này ở rất xa Mỹ, không liên hệ trực tiếp với Mỹ như Âu Châu nhưng Hoa Kỳ tỏ ra rất sốt sắng hơn cả NATO, NSQP Nga 2021 chỉ có 42 tỷ, còn ít hơn Pháp (47 tỷ) và Anh (56 tỷ). Như thế NSQP của toàn khối NATO (300 tỷ) nhiều gấp hơn 7 lần NSQP của nước Nga, dân số NATO không kể Mỹ là 621 triệu, gấp hơn 4 lần dân Nga (621/145), họ đủ sức chống lại Nga tại sao chính phủ Biden phải lo âu như vậy?

TT Biden đưa ra Quốc Hội xin viện trợ quân sự cho Ukraine 40 tỷ, một số tiền khổng lồ trong khi nước Mỹ đang gặp suy thoái kinh tế, tỷ lệ tăng trưởng xuống âm (-1.5) (4),  lạm phát nay lên 9.4%, vật giá tiếp tục gia tăng cao, chứng khoán tụt dốc, chỉ số Dow Jones là 36 ngàn năm 2020 thời TT Trump nay chỉ còn 32 ngàn…Săng lên cao khiến cho vật giá lên vì chi phí chuyên chở ngày một tăng. Số máy bay trong nước giảm 13%, theo đài CBS săng Texas nay là $4.30, toàn quốc $4.50, Cali lên 7 đồng.

Đảng Dân Chủ của TT Biden cố gắng che đậy sự suy thoái kinh tế bằng Chiến tranh, họ tưởng để lấy lòng người Mỹ nhưng đó là sự sai lầm tận gốc rễ. Người dân Mỹ chỉ nghĩ đến túi tiền của họ, cũng hợp lý thôi, họ có quân tâm đến cuộc chiến Ukraine nhưng chỉ để giết thì giờ, cuộc sống, túi tiền mới là chính yếu.

Các cuộc bầu cử Tổng Thống từ mấy thập niên qua đều do động cơ Kinh tế là chính, người cử tri bầu bầu cho chính phủ nào mang lại lợi ích cho đất nước. Kinh tế vẫn là quan trọng nhất từ TT Clinton, tới TT Bush con, TT Obama, trong đó Kinh tế quan trọng vào hàng đầu, ngày 3/11/1992 Bill Clinton (Dân Chủ) thắng Bush cha tỷ lệ Cử tri đoàn 370/168, hơn đối thủ 6 triệu phiếu phổ thông. TT Bush con tỷ lệ thất nghiệp thấp nhưng cuối nhiệm kỳ Chứng khoán xuống mạnh, thất nghiệp lên cao gần 7 chấm, cuối nhiệm kỳ của Bush con năm 2008 gây khủng hoảng kinh tế. Ngày 4/11/2008 ứng cử viên Obama (Dân Chủ) thắng John McCain (Cộng Hòa) khá lớn 365/173, hơn đối thủ gần 10 triệu phiếu phổ thông. Người dân quá chán Cộng Hòa nên dồn phiếu Obama với hy vọng ông cứu vãn nền kinh tế suy sụp do Bush con để lại.

Nhưng ông TT Obama chỉ được vài tháng đầu đi đúng hướng, sau đó thất nghiệp tăng cho tới kỳ bầu cử Quốc Hội giữa nhiệm kỳ Midterm đã tăng lên 9.9 nên Cộng Hòa lại thắng lớn, tại Hạ Viện Cộng Hòa giành được 63 ghế, cao nhất từ xưa đến nay và 6 ghế Thượng viện. Cuộc bầu cử Midterm năm nay tháng 11/2022 Dân Chủ rất khó mà giữ được Lưỡng viện Quốc Hội.

Trong phần nói về bầu cử giữa nhiệm kỳ trên Wikipedia (5) họ đưa ra danh sách các cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ từ 1910 cho tới năm 2014 và kết luận trong những cuộc bầu cử Midterm từ hơn 100 năm qua, đảng của ông Tổng Thống mất trung bình 30 ghế Hạ Viện và Thượng Viện chỉ có 5  trường hợp đảng của TT chiếm thêm ghế tại một Viện và hai trường hợp chiếm cả hai Viện.

Nếu Dân Chủ nay đi đúng hướng cũng đã khó giữ được vị trí ưu thế, huống hồ đầy những yếu kém nhất là về Kinh tế. Có ít hơn 2 trong số 10 người nói Hoa Kỳ đi đúng hướng hiện nay, nghĩa là đi sai đường, wrong track, nay có 2/3 dân Mỹ không tán thành cách hành xử của TT Biden. Hiện nay đảng Dân Chủ có chính sách nghiêng hẳn về cuộc chiến Ukraine mà không màng gì tới Kinh tế cả, TT Biden đang xin Quốc Hội một số tiền rất lớn 40 tỷ để viện trợ cho Ukraine và đã được Thượng Viện chấp thuận. Chủ tịch Hạ Viện Pelosi sang thăm thành phố Kiev, Đệ nhất phu nhân Biden đã sang thăm Kiev để đánh lạc hướng người dân, sự thực Dân Chủ nay cũng không còn con đường nào khác: Viện trợ Ukraine đánh Nga dễ hơn vực dậy nền Kinh tế đang lụn bại.

Như đã nói trên Ngân Sách Quốc Phòng của 28 nước NATO (không kể Mỹ) đã là 300 tỷ, gấp 7 lần NSQP của Nga 42 tỷ, dân số NATO (không kể Mỹ) gấp 4 lần Nga, họ thừa sức chống lại Nga, nhưng chính họ không lo cuộc chiến ảnh hưởng trực tiếp tới họ. Nước Pháp chưa hề viện trợ cho Ukraine mặc dù họ đứng đầu Châu Âu về Quân sự (trước 2021 Pháp hạng 5 quân sự trên thế giới theo Globalfirepower.com, nay Nhật đứng thứ 5, Nam Hàn thứ sáu, Pháp xuống hàng 7). Nước Đức có nền Kinh Tế mạnh nhất Âu Châu nhưng không viện trợ nhiều, chỉ có Anh và các nước CS Đông Âu cũ như Ba Lan, Tiệp Khắc .. có giúp đỡ Ukraine nhiều. Chính việc của họ mà họ không lo thì tại sao Mỹ phải lo viện trợ nhiều như vậy.

Thời TT Obama đã đề nghị các nước trong khối NATO tăng Ngân Sách Quốc Phòng của mổi nước lên 2% Tổng Sản Lượng GDP, nhưng ông Obama chỉ nói như vậy và không bắt ép. Thời TT Trump đề nghị mạnh hơn ông cũng đề nghị các nước NATO tăng NSQP lên 2%, có nghĩa là Quân sự của họ mạnh lên để bớt dựa vào Mỹ. Các nước NATO không hưởng ứng mấy và chỉ trích Trump, nay chỉ có 5 nước trong NATO có NSQP 2% của GDP.

Kết Luận

Từ trước đến nay hai ông Tổng Thống Mỹ khi đắc cử có tuổi cao nhất: ông Roland Reagan, 69 tuổi khi đắc cử Tổng Thống ngày 4/11/1980, ông sinh năm 1911, và năm 2016 ông Donald Trump đắc cử ngày 8/11 khi ông 70 tuổi, sinh năm 1946. Ông Biden đắc cử ngày 3/11/2020 khi ông 78 tuổi, sinh năm 1942, Biden phá kỷ lục mà hai ông Reagan và Trump đã chiếm giữ. Khi ông Biden mới nhậm chức một thời gian, có khi ông quên tên Phó Tổng Thống của ông, có khi ông quên tên Bộ trưởng Quốc phòng… người dân bắt đầu lo sợ vì tâm trí ông có vấn đề. Mới gần đây khi sang thăm Nam Hàn khi kết thúc bài diễn văn ông Biden đã nói lộn tên ông TT Nam Hàn mới Yoon-Suk-Yol với ông TT cũ Moon-Jae-In khiến người dân Mỹ càng sợ hơn, họ không biết ông sẽ lèo lái con thuyền Quốc gia tới cái bờ bến nào? Bản tin mấy tháng trước cho biết chưa có Tổng Thống và Phó Tổng Thống Mỹ nào điểm thăm dò lòng dân thấp như hiện nay, ông Biden 37%, bà Harris 26%.. cũng là con số kỷ lục.

Theo thăm dò hiện nay có  ít hơn 2/10 người nói rằng Hoa Kỳ đang đi đúng hướng, nghĩa là đa số cho rằng nay Tổng Thống Biden lãnh đạo nước Mỹ đi trật đường rầy, wrong track. Sở dĩ như vậy vì khi nhậm chức, bị phía đối thủ của ông tố cáo gian lận bầu cử, ăn cắp phiếu nên khi vào Tòa Bạch Ốc ông làm ngược lại tất cả những chính sách của Tổng Thống cũ Donald Trump ra điều ta có chính sách hay, ông đã làm hậu quả là mọi chuyện đang tốt trở thành tồi tệ. Thí dụ chính phủ cũ cho khai thác dầu đá phiến nên giá săng dầu hạ, TT Biden lấy lý do ô nhiễm không khí nên hủy bỏ khái thác khiến giá săng, dầu lên cao, giá săng dầu ảnh hưởng tới vật giá trên thị trường, kinh tế đang tốt đẹp bỗng lạm phát tăng cao lên 9.3. Chính phủ cũ cấm di dân lậu vì lý do kinh tế, an ninh, ông Biden cho di dân lậu vào thả cửa để sau này họ bầu cho ông và đảng ta.

Các cuộc bầu cử Giữa nhiệm kỳ Midterm đảng của ông Tổng Thống (bây giờ là Dân Chủ) chỉ có 5% hy vọng giữ được ưu thế tại Quốc Hội, ngoài ra với tình hình kinh tế suy thoái như hiện nay Dân Chủ  chỉ còn 1% hy vọng, chỉ trừ trường hợp gian lận bầu cử thì may ra. Nay đã hết Đại dịch Pandemic, muốn ma mãnh cũng rất khó, hơn nữa người dân và đảng Đối lập đã biết tỏng các mánh khóe gian lận từ hồi năm kia rồi.

Kỳ bầu cử Tổng Thống tháng 11/2016 người ta lấy làm lạ, ông Biden là Phó Tổng Thống của TT Obama, trên nguyên tắc ông phải được đại diện đảng Dân Chủ ra tranh cử với Donald Trump nhưng lại nhường cho bà Hillary Clinton vì tỷ lệ thăm dò ý kiến cử tri về Joe Biden quá thấp. Thế mà tháng 11/2020 ông lại thắng Donald Trump vẻ vang khiến nhiều người chưng hửng và nghi ngờ, nay Biden chấp chính thiên hạ mới biết rõ thực tài trị quốc của ông như thế nào.

Các bản tin đều nói Dân Chủ không hy vọng gì giữ được ưu thế tại Hạ Viện cũng như Thượng Viện trong kỳ bầu cử giữa nhiệm kỳ tháng 11/2022. Các vị chức sắc Dân Chủ như Pelosi, Đệ nhất Phu nhân … đều đã sang Kiev Ukraine để lấy lòng dân trong các kỳ bầu cử sắp tới, phía Cộng Hòa có Mắc Cờ Neo, Chủ tịch khối thiểu số Thượng Viện, ông này cũng tưởng bở theo đóm ăn tàn nhưng không hy vọng gì. Nay các nhà lãnh đạo Hành Pháp, Lập Pháp đều già ở tuổi 80, một vị Dân biểu Dân Chủ nói những nhà lãnh đạo già nên về vườn cho những người trẻ hơn thay thế. Sự thực dù tham quyền cố vị các lãnh đạo già nua cũng chẳng còn cơ hội, người dân Mỹ đã chán ngấy những ông bà “Bình Vôi” đến tận cổ, họ chỉ trông cho tới ngày bầu cử để tiễn đưa lớp già lụ khụ ra đi.

Chính phủ Biden và đảng Dân Chủ không lo Kinh tế, bỏ mặc cho lạm phát tăng vô tội vạ, vật giá tăng theo, họ không lo chuyện Kinh tế mà chỉ lo Chính trị, Quân sự trong khi Kinh tế là mối lo hàng đầu của người dân Mỹ. TT Biden lo chính trị, đảng cho Truyền thông Báo, Đài chửi bới Đối lập và chửi Donald Trump hàng ngày một cách bẩn thỉu nhưng người dân nào có để tâm đến, họ không biết Tổng Thống của nước Mỹ lèo lái con thuyền Quốc gia tới cái bờ bến nào.

Bản tin TV mới cho hay Tổng Thống Pháp và Thủ Tướng Đức đang tìm hòa bình cho Cuộc chiến Ukraine, họ muốn Ukraine phải chấp nhận nhường những phần đất mà Nga đã chiếm được thì mới có hòa bình, trong khi ấy TT Zelinsky muốn Nga phải rút quân khỏi đất nước của Ukraine vô điều kiện. Pháp, Đức có thể dùng ảnh hưởng của NATO để buộc Ukraine phải nhượng bộ. Chính vấn đề sinh tử của NATO mà họ không lo trong khi TT Biden và đảng của ông lại đi lo đánh Nga dùm cho NATO, chuyện thật diễu hết chỗ nói.

Đa số cử tri Mỹ không cần biết cuộc chiến Ukraine sẽ đi về đâu, họ chỉ coi Kinh Tế, vật giá, lạm phát như quan tâm hàng đầu của mình

Trọng Đạt

 —————————-

(1) Kinh tế gia Samuelson trong Economics trang 830 (in 1970)

“Thập niên 1970 cũng như thập niên 1960 Tổng sản lượng kinh tế của Nga vào khoảng một nửa Tổng sản lượng Mỹ”

(In the 1970s, as in the 1960s, U.S.S.R real GNP is about one-half United States real GNP)

(2) Theo Globalfirepower.com,  đứng đầu Thế giới về Quân sự gồm: Mỹ thứ nhất, Nga thứ nhì, Trung Cộng thứ 3, Ấn độ thứ 4, Nhật thứ 5, Nam Hàn thứ 6, Pháp thứ 7, Anh thứ 8, Brezil thứ 9, Pakistan thứ 10

(3) Wikipedia -Nuclear weapons of the United States

(4) Economics- US GDP growth.

(5) Wikipedia- United States midterm election